महाभारत 3.96 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

महाभारत

←वन पर्व→

←अध्याय 96→

[mh-3-96] • 20 श्लोकाः

लोमश उवाच। ततो जगाम कौरव्य सो ऽगस्त्यो भिक्षितुं वसु। श्रुतर्वाणं महीपालं यं वेदाभ्यधिकं नृपैः।

lomaśa uvāca. tato jagāma kauravya so 'gastyo bhikṣituṃ vasu. śrutarvāṇaṃ mahīpālaṃ yaṃ vedābhyadhikaṃ nṛpaiḥ.

स विदित्वा तु नृपतिः कुम्भयोनिम् उपागमत्। विषयान्ते सहामात्यः प्रत्यगृह्णात् सुसत्कृतम्।

sa viditvā tu nṛpatiḥ kumbhayonim upāgamat. viṣayānte sahāmātyaḥ pratyagṛhṇāt susatkṛtam.

तस्मै चार्घ्यं यथान्यायम् आनीय पृथिवीपतिः। प्राञ्जलिः प्रयतो भूत्वा पप्रच्छागमने ऽर्थिताम्। किमर्थम् आगमो ब्रह्मन् धन्यो ऽस्म्य् आगमनेन ते।

tasmai cārghyaṃ yathānyāyam ānīya pṛthivīpatiḥ. prāñjaliḥ prayato bhūtvā papracchāgamane 'rthitām. kimartham āgamo brahman dhanyo 'smy āgamanena te.

अगस्त्य उवाच। वित्तार्थिनम् अनुप्राप्तं विद्धि मां पृथिवीपते। यथाशक्त्य् अविहिंस्यान्यान् संविभागं प्रयच्छ मे।

agastya uvāca. vittārthinam anuprāptaṃ viddhi māṃ pṛthivīpate. yathāśakty avihiṃsyānyān saṃvibhāgaṃ prayaccha me.

लोमश उवाच। तत आयव्ययौ पूर्णौ तस्मै राजा न्यवेदयत्। अतो विद्वन्न् उपादत्स्व यद् अत्र वसु मन्यसे।

lomaśa uvāca. tata āyavyayau pūrṇau tasmai rājā nyavedayat. ato vidvann upādatsva yad atra vasu manyase.

तत आयव्ययौ दृष्ट्वा समौ सममतिर् द्विजः। सर्वथा प्राणिनां पीडाम् उपादानाद् अमन्यत।

tata āyavyayau dṛṣṭvā samau samamatir dvijaḥ. sarvathā prāṇināṃ pīḍām upādānād amanyata.

स श्रुतर्वाणम् आदाय वध्र्यश्वम् अगमत् ततः। स च तौ विषयस्यान्ते प्रत्यगृह्णाद् यथाविधि।

sa śrutarvāṇam ādāya vadhryaśvam agamat tataḥ. sa ca tau viṣayasyānte pratyagṛhṇād yathāvidhi.

तयोर् अर्घ्यं च पाद्यं च वध्र्यश्वः प्रत्यवेदयत्। अनुज्ञाप्य च पप्रच्छ प्रयोजनम् उपक्रमे। वद कामं मुनिश्रेष्ठ धन्यो ऽस्म्य् आगमनेन ते।

tayor arghyaṃ ca pādyaṃ ca vadhryaśvaḥ pratyavedayat. anujñāpya ca papraccha prayojanam upakrame. vada kāmaṃ muniśreṣṭha dhanyo 'smy āgamanena te.

अगस्त्य उवाच। वित्तकामाव् इह प्राप्तौ विद्ध्य् आवां पृथिवीपते। यथाशक्त्य् अविहिंस्यान्यान् संविभागं प्रयच्छ नौ।

agastya uvāca. vittakāmāv iha prāptau viddhy āvāṃ pṛthivīpate. yathāśakty avihiṃsyānyān saṃvibhāgaṃ prayaccha nau.

लोमश उवाच। तत आयव्ययौ पूर्णौ ताभ्यां राजा न्यवेदयत्। ततो ज्ञात्वा समादत्तां यद् अत्र व्यतिरिच्यते।

lomaśa uvāca. tata āyavyayau pūrṇau tābhyāṃ rājā nyavedayat. tato jñātvā samādattāṃ yad atra vyatiricyate.

tata āyavyayau dṛṣṭvā samau samamatir dvijaḥ. sarvathā prāṇināṃ pīḍām upādānād amanyata.

पौरुकुत्सं ततो जग्मुस् त्रसदस्युं महाधनम्। अगस्त्यश् च श्रुतर्वा च वध्र्यश्वश् च महीपतिः।

paurukutsaṃ tato jagmus trasadasyuṃ mahādhanam. agastyaś ca śrutarvā ca vadhryaśvaś ca mahīpatiḥ.

त्रसदस्युश् च तान् सर्वान् प्रत्यगृह्णाद् यथाविधि। अभिगम्य महाराज विषयान्ते सवाहनः।

trasadasyuś ca tān sarvān pratyagṛhṇād yathāvidhi. abhigamya mahārāja viṣayānte savāhanaḥ.

अर्चयित्वा यथान्यायम् इक्ष्वाकू राजसत्तमः। समाश्वस्तांस् ततो ऽपृच्छत् प्रयोजनम् उपक्रमे।

arcayitvā yathānyāyam ikṣvākū rājasattamaḥ. samāśvastāṃs tato 'pṛcchat prayojanam upakrame.

अगस्त्य उवाच। वित्तकामान् इह प्राप्तान् विद्धि नः पृथिवीपते। यथाशक्त्य् अविहिंस्यान्यान् संविभागं प्रयच्छ नः।

agastya uvāca. vittakāmān iha prāptān viddhi naḥ pṛthivīpate. yathāśakty avihiṃsyānyān saṃvibhāgaṃ prayaccha naḥ.

लोमश उवाच। तत आयव्ययौ पूर्णौ तेषां राजा न्यवेदयत्। अतो ज्ञात्वा समादद्ध्वं यद् अत्र व्यतिरिच्यते।

lomaśa uvāca. tata āyavyayau pūrṇau teṣāṃ rājā nyavedayat. ato jñātvā samādaddhvaṃ yad atra vyatiricyate.

tata āyavyayau dṛṣṭvā samau samamatir dvijaḥ. sarvathā prāṇināṃ pīḍām upādānād amanyata.

ततः सर्वे समेत्याथ ते नृपास् तं महामुनिम्। इदम् ऊचुर् महाराज समवेक्ष्य परस्परम्।

tataḥ sarve sametyātha te nṛpās taṃ mahāmunim. idam ūcur mahārāja samavekṣya parasparam.

अयं वै दानवो ब्रह्मन्न् इल्वलो वसुमान् भुवि। तम् अभिक्रम्य सर्वे ऽद्य वयं याचामहे वसु।

ayaṃ vai dānavo brahmann ilvalo vasumān bhuvi. tam abhikramya sarve 'dya vayaṃ yācāmahe vasu.

तेषां तदासीद् रुचितम् इल्वलस्योपभिक्षणम्। ततस् ते सहिता राजन्न् इल्वलं समुपाद्रवन्।

teṣāṃ tadāsīd rucitam ilvalasyopabhikṣaṇam. tatas te sahitā rājann ilvalaṃ samupādravan.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...