महाभारत 3.80 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

महाभारत

←वन पर्व→

←अध्याय 80→

[mh-3-80] • 133 श्लोकाः

वैशंपायन उवाच। धनंजयोत्सुकास् ते तु वने तस्मिन् महारथाः। न्यवसन्त महाभागा द्रौपद्या सह पाण्डवाः। धनंजयोत्सुकानां तु भ्रातॄणां कृष्णया सह। श्रुत्वा वाक्यानि विमना धर्मराजो ऽप्य् अजायत।

vaiśaṃpāyana uvāca. dhanaṃjayotsukās te tu vane tasmin mahārathāḥ. nyavasanta mahābhāgā draupadyā saha pāṇḍavāḥ. dhanaṃjayotsukānāṃ tu bhrātṝṇāṃ kṛṣṇayā saha. śrutvā vākyāni vimanā dharmarājo 'py ajāyata.

अथापश्यन् महात्मानं देवर्षिं तत्र नारदम्। दीप्यमानं श्रिया ब्राह्म्या दीप्ताग्निसमतेजसम्। तम् आगतम् अभिप्रेक्ष्य भ्रातृभिः सह धर्मराट्। प्रत्युत्थाय यथान्यायं पूजां चक्रे महात्मने।

athāpaśyan mahātmānaṃ devarṣiṃ tatra nāradam. dīpyamānaṃ śriyā brāhmyā dīptāgnisamatejasam. tam āgatam abhiprekṣya bhrātṛbhiḥ saha dharmarāṭ. pratyutthāya yathānyāyaṃ pūjāṃ cakre mahātmane.

स तैः परिवृतः श्रीमान् भ्रातृभिः कुरुसत्तमः। विबभाव् अतिदीप्तौजा देवैर् इव शतक्रतुः।

sa taiḥ parivṛtaḥ śrīmān bhrātṛbhiḥ kurusattamaḥ. vibabhāv atidīptaujā devair iva śatakratuḥ.

यथा च वेदान् सावित्री याज्ञसेनी तथा सती। न जहौ धर्मतः पार्थान् मेरुम् अर्कप्रभा यथा। अर्घ्यं पाद्यम् अथानीय त्व् अभ्यवादयद् अच्युतम्। नारदस् तु महातेजाः स्वस्त्य् अस्त्व् इत्य् अभ्यभाषत। ततो युधिष्ठिरो राजा दृष्ट्वा देवर्षिसत्तमम्। यथार्हं पूजयाम् आस विधिवत् कुरुनन्दनः।

yathā ca vedān sāvitrī yājñasenī tathā satī. na jahau dharmataḥ pārthān merum arkaprabhā yathā. arghyaṃ pādyam athānīya tv abhyavādayad acyutam. nāradas tu mahātejāḥ svasty astv ity abhyabhāṣata. tato yudhiṣṭhiro rājā dṛṣṭvā devarṣisattamam. yathārhaṃ pūjayām āsa vidhivat kurunandanaḥ.

प्रतिगृह्य तु तां पूजां नारदो भगवान् ऋषिः। आश्वासयद् धर्मसुतं युक्तरूपम् इवानघ।

pratigṛhya tu tāṃ pūjāṃ nārado bhagavān ṛṣiḥ. āśvāsayad dharmasutaṃ yuktarūpam ivānagha.

उवाच च महात्मानं धर्मराजं युधिष्ठिरम्। ब्रूहि धर्मभृतां श्रेष्ठ केनार्थः किं ददामि ते।

uvāca ca mahātmānaṃ dharmarājaṃ yudhiṣṭhiram. brūhi dharmabhṛtāṃ śreṣṭha kenārthaḥ kiṃ dadāmi te.

अथ धर्मसुतो राजा प्रणम्य भ्रातृभिः सह। उवाच प्राञ्जलिर् वाक्यं नारदं देवसंमितम्।

atha dharmasuto rājā praṇamya bhrātṛbhiḥ saha. uvāca prāñjalir vākyaṃ nāradaṃ devasaṃmitam.

त्वयि तुष्टे महाभाग सर्वलोकाभिपूजिते। कृतम् इत्य् एव मन्ये ऽहं प्रसादात् तव सुव्रत।

tvayi tuṣṭe mahābhāga sarvalokābhipūjite. kṛtam ity eva manye 'haṃ prasādāt tava suvrata.

यदि त्व् अहम् अनुग्राह्यो भ्रातृभिः सहितो ऽनघ। संदेहं मे मुनिश्रेष्ठ हृदिस्थं छेत्तुम् अर्हसि।

yadi tv aham anugrāhyo bhrātṛbhiḥ sahito 'nagha. saṃdehaṃ me muniśreṣṭha hṛdisthaṃ chettum arhasi.

प्रदक्षिणं यः कुरुते पृथिवीं तीर्थतत्परः। किं फलं तस्य कार्त्स्न्येन तद् ब्रह्मन् वक्तुम् अर्हसि।

pradakṣiṇaṃ yaḥ kurute pṛthivīṃ tīrthatatparaḥ. kiṃ phalaṃ tasya kārtsnyena tad brahman vaktum arhasi.

नारद उवाच। शृणु राजन्न् अवहितो यथा भीष्मेण भारत। पुलस्त्यस्य सकाशाद् वै सर्वम् एतद् उपश्रुतम्।

nārada uvāca. śṛṇu rājann avahito yathā bhīṣmeṇa bhārata. pulastyasya sakāśād vai sarvam etad upaśrutam.

पुरा भागीरथीतीरे भीष्मो धर्मभृतां वरः। पित्र्यं व्रतं समास्थाय न्यवसन् मुनिवत् तदा।

purā bhāgīrathītīre bhīṣmo dharmabhṛtāṃ varaḥ. pitryaṃ vrataṃ samāsthāya nyavasan munivat tadā.

शुभे देशे महाराज पुण्ये देवर्षिसेविते। गङ्गाद्वारे महातेजा देवगन्धर्वसेविते।

śubhe deśe mahārāja puṇye devarṣisevite. gaṅgādvāre mahātejā devagandharvasevite.

स पितॄंस् तर्पयाम् आस देवांश् च परमद्युतिः। ऋषींश् च तोषयाम् आस विधिदृष्टेन कर्मणा।

sa pitṝṃs tarpayām āsa devāṃś ca paramadyutiḥ. ṛṣīṃś ca toṣayām āsa vidhidṛṣṭena karmaṇā.

कस्य चित् त्व् अथ कालस्य जपन्न् एव महातपाः। ददर्शाद्भुतसंकाशं पुलस्त्यम् ऋषिसत्तमम्।

kasya cit tv atha kālasya japann eva mahātapāḥ. dadarśādbhutasaṃkāśaṃ pulastyam ṛṣisattamam.

स तं दृष्ट्वोग्रतपसं दीप्यमानम् इव श्रिया। प्रहर्षम् अतुलं लेभे विस्मयं च परं ययौ।

sa taṃ dṛṣṭvogratapasaṃ dīpyamānam iva śriyā. praharṣam atulaṃ lebhe vismayaṃ ca paraṃ yayau.

उपस्थितं महाराज पूजयाम् आस भारत। भीष्मो धर्मभृतां श्रेष्ठो विधिदृष्टेन कर्मणा।

upasthitaṃ mahārāja pūjayām āsa bhārata. bhīṣmo dharmabhṛtāṃ śreṣṭho vidhidṛṣṭena karmaṇā.

शिरसा चार्घ्यम् आदाय शुचिः प्रयतमानसः। नाम संकीर्तयाम् आस तस्मिन् ब्रह्मर्षिसत्तमे।

śirasā cārghyam ādāya śuciḥ prayatamānasaḥ. nāma saṃkīrtayām āsa tasmin brahmarṣisattame.

भीष्मो ऽहम् अस्मि भद्रं ते दासो ऽस्मि तव सुव्रत। तव संदर्शनाद् एव मुक्तो ऽहं सर्वकिल्बिषैः।

bhīṣmo 'ham asmi bhadraṃ te dāso 'smi tava suvrata. tava saṃdarśanād eva mukto 'haṃ sarvakilbiṣaiḥ.

एवम् उक्त्वा महाराज भीष्मो धर्मभृतां वरः। वाग्यतः प्राञ्जलिर् भूत्वा तूष्णीम् आसीद् युधिष्ठिर।

evam uktvā mahārāja bhīṣmo dharmabhṛtāṃ varaḥ. vāgyataḥ prāñjalir bhūtvā tūṣṇīm āsīd yudhiṣṭhira.

तं दृष्ट्वा नियमेनाथ स्वाध्यायाम्नायकर्शितम्। ततः स मधुरेणाथ स्वरेण सुमहातपाः। उवाच वाक्यं धर्मज्ञः पुलस्त्यः प्रीतमानसः। भीष्मं कुरुकुलश्रेष्ठं मुनिः प्रीतमनाभवत्।

taṃ dṛṣṭvā niyamenātha svādhyāyāmnāyakarśitam. tataḥ sa madhureṇātha svareṇa sumahātapāḥ. uvāca vākyaṃ dharmajñaḥ pulastyaḥ prītamānasaḥ. bhīṣmaṃ kurukulaśreṣṭhaṃ muniḥ prītamanābhavat.

पुलस्त्य उवाच। अनेन तव धर्मज्ञ प्रश्रयेण दमेन च। सत्येन च महाभाग तुष्टो ऽस्मि तव सर्वशः।

pulastya uvāca. anena tava dharmajña praśrayeṇa damena ca. satyena ca mahābhāga tuṣṭo 'smi tava sarvaśaḥ.

यस्येदृशस् ते धर्मो ऽयं पितृभक्त्याश्रितो ऽनघ। तेन पश्यसि मां पुत्र प्रीतिश् चापि मम त्वयि।

yasyedṛśas te dharmo 'yaṃ pitṛbhaktyāśrito 'nagha. tena paśyasi māṃ putra prītiś cāpi mama tvayi.

अमोघदर्शी भीष्माहं ब्रूहि किं करवाणि ते। यद् वक्ष्यसि कुरुश्रेष्ठ तस्य दातास्मि ते ऽनघ।

amoghadarśī bhīṣmāhaṃ brūhi kiṃ karavāṇi te. yad vakṣyasi kuruśreṣṭha tasya dātāsmi te 'nagha.

भीष्म उवाच। प्रीते त्वयि महाभाग सर्वलोकाभिपूजिते। कृतम् इत्य् एव मन्ये ऽहं यद् अहं दृष्टवान् प्रभुम्।

bhīṣma uvāca. prīte tvayi mahābhāga sarvalokābhipūjite. kṛtam ity eva manye 'haṃ yad ahaṃ dṛṣṭavān prabhum.

यदि त्व् अहम् अनुग्राह्यस् तव धर्मभृतां वर। वक्ष्यामि हृत्स्थं संदेहं तन् मे त्वं वक्तुम् अर्हसि।

yadi tv aham anugrāhyas tava dharmabhṛtāṃ vara. vakṣyāmi hṛtsthaṃ saṃdehaṃ tan me tvaṃ vaktum arhasi.

अस्ति मे भगवन् कश् चित् तीर्थेभ्यो धर्मसंशयः। तम् अहं श्रोतुम् इच्छामि पृथक् संकीर्तितं त्वया।

asti me bhagavan kaś cit tīrthebhyo dharmasaṃśayaḥ. tam ahaṃ śrotum icchāmi pṛthak saṃkīrtitaṃ tvayā.

प्रदक्षिणं यः पृथिवीं करोत्य् अमितविक्रम। किं फलं तस्य विप्रर्षे तन् मे ब्रूहि तपोधन।

pradakṣiṇaṃ yaḥ pṛthivīṃ karoty amitavikrama. kiṃ phalaṃ tasya viprarṣe tan me brūhi tapodhana.

पुलस्त्य उवाच। हन्त ते ऽहं प्रवक्ष्यामि यद् ऋषीणां परायणम्। तद् एकाग्रमनास् तात शृणु तीर्थेषु यत् फलम्।

pulastya uvāca. hanta te 'haṃ pravakṣyāmi yad ṛṣīṇāṃ parāyaṇam. tad ekāgramanās tāta śṛṇu tīrtheṣu yat phalam.

यस्य हस्तौ च पादौ च मनश् चैव सुसंयतम्। विद्या तपश् च कीर्तिश् च स तीर्थफलम् अश्नुते।

yasya hastau ca pādau ca manaś caiva susaṃyatam. vidyā tapaś ca kīrtiś ca sa tīrthaphalam aśnute.

प्रतिग्रहाद् उपावृत्तः संतुष्टो नियतः शुचिः। अहंकारनिवृत्तश् च स तीर्थफलम् अश्नुते।

pratigrahād upāvṛttaḥ saṃtuṣṭo niyataḥ śuciḥ. ahaṃkāranivṛttaś ca sa tīrthaphalam aśnute.

अकल्कको निरारम्भो लघ्व् आहारो जितेन्द्रियः। विमुक्तः सर्वदोषैर् यः स तीर्थफलम् अश्नुते।

akalkako nirārambho laghv āhāro jitendriyaḥ. vimuktaḥ sarvadoṣair yaḥ sa tīrthaphalam aśnute.

अक्रोधनश् च राजेन्द्र सत्यशीलो दृढव्रतः। आत्मोपमश् च भूतेषु स तीर्थफलम् अश्नुते।

akrodhanaś ca rājendra satyaśīlo dṛḍhavrataḥ. ātmopamaś ca bhūteṣu sa tīrthaphalam aśnute.

ऋषिभिः क्रतवः प्रोक्ता वेदेष्व् इह यथाक्रमम्। फलं चैव यथातत्त्वं प्रेत्य चेह च सर्वशः।

ṛṣibhiḥ kratavaḥ proktā vedeṣv iha yathākramam. phalaṃ caiva yathātattvaṃ pretya ceha ca sarvaśaḥ.

न ते शक्या दरिद्रेण यज्ञाः प्राप्तुं महीपते। बहूपकरणा यज्ञा नानासंभारविस्तराः।

na te śakyā daridreṇa yajñāḥ prāptuṃ mahīpate. bahūpakaraṇā yajñā nānāsaṃbhāravistarāḥ.

प्राप्यन्ते पार्थिवैर् एते समृद्धैर् वा नरैः क्व चित्। नार्थन्यूनोपकरणैर् एकात्मभिर् असंहतैः।

prāpyante pārthivair ete samṛddhair vā naraiḥ kva cit. nārthanyūnopakaraṇair ekātmabhir asaṃhataiḥ.

यो दरिद्रैर् अपि विधिः शक्यः प्राप्तुं नरेश्वर। तुल्यो यज्ञफलैः पुण्यैस् तं निबोध युधां वर।

yo daridrair api vidhiḥ śakyaḥ prāptuṃ nareśvara. tulyo yajñaphalaiḥ puṇyais taṃ nibodha yudhāṃ vara.

ऋषीणां परमं गुह्यम् इदं भरतसत्तम। तीर्थाभिगमनं पुण्यं यज्ञैर् अपि विशिष्यते।

ṛṣīṇāṃ paramaṃ guhyam idaṃ bharatasattama. tīrthābhigamanaṃ puṇyaṃ yajñair api viśiṣyate.

अनुपोष्य त्रिरात्राणि तीर्थान्य् अनभिगम्य च। अदत्त्वा काञ्चनं गाश् च दरिद्रो नाम जायते।

anupoṣya trirātrāṇi tīrthāny anabhigamya ca. adattvā kāñcanaṃ gāś ca daridro nāma jāyate.

अग्निष्टोमादिभिर् यज्ञैर् इष्ट्वा विपुलदक्षिणैः। न तत् फलम् अवाप्नोति तीर्थाभिगमनेन यत्।

agniṣṭomādibhir yajñair iṣṭvā vipuladakṣiṇaiḥ. na tat phalam avāpnoti tīrthābhigamanena yat.

नृलोके देवदेवस्य तीर्थं त्रैलोक्यविश्रुतम्। पुष्करं नाम विख्यातं महाभागः समाविशेत्।

nṛloke devadevasya tīrthaṃ trailokyaviśrutam. puṣkaraṃ nāma vikhyātaṃ mahābhāgaḥ samāviśet.

दश कोटिसहस्राणि तीर्थानां वै महीपते। सांनिध्यं पुष्करे येषां त्रिसंध्यं कुरुनन्दन।

daśa koṭisahasrāṇi tīrthānāṃ vai mahīpate. sāṃnidhyaṃ puṣkare yeṣāṃ trisaṃdhyaṃ kurunandana.

आदित्या वसवो रुद्राः साध्याश् च समरुद्गणाः। गन्धर्वाप्सरसश् चैव नित्यं संनिहिता विभो।

ādityā vasavo rudrāḥ sādhyāś ca samarudgaṇāḥ. gandharvāpsarasaś caiva nityaṃ saṃnihitā vibho.

यत्र देवास् तपस् तप्त्वा दैत्या ब्रह्मर्षयस् तथा। तपोविशेषैर् बहुभिः स्थानान्य् आपुर् महौजसः। दिव्ययोगा महाराज पुण्येन महतान्विताः।

yatra devās tapas taptvā daityā brahmarṣayas tathā. tapoviśeṣair bahubhiḥ sthānāny āpur mahaujasaḥ. divyayogā mahārāja puṇyena mahatānvitāḥ.

मनसाप्य् अभिकामस्य पुष्कराणि मनस्विनः। पूयन्ते सर्वपापानि नाकपृष्ठे च पूज्यते।

manasāpy abhikāmasya puṣkarāṇi manasvinaḥ. pūyante sarvapāpāni nākapṛṣṭhe ca pūjyate.

तस्मिंस् तीर्थे महाभाग नित्यम् एव पितामहः। उवास परमप्रीतो देवदानवसंमतः।

tasmiṃs tīrthe mahābhāga nityam eva pitāmahaḥ. uvāsa paramaprīto devadānavasaṃmataḥ.

पुष्करेषु महाभाग देवाः सर्षिपुरोगमाः। सिद्धिं समभिसंप्राप्ताः पुण्येन महतान्विताः।

puṣkareṣu mahābhāga devāḥ sarṣipurogamāḥ. siddhiṃ samabhisaṃprāptāḥ puṇyena mahatānvitāḥ.

तत्राभिषेकं यः कुर्यात् पितृदेवार्चने रतः। अश्वमेधं दशगुणं प्रवदन्ति मनीषिणः।

tatrābhiṣekaṃ yaḥ kuryāt pitṛdevārcane rataḥ. aśvamedhaṃ daśaguṇaṃ pravadanti manīṣiṇaḥ.

अप्य् एकं भोजयेद् विप्रं पुष्करारण्यम् आश्रितः। तेनासौ कर्मणा भीष्म प्रेत्य चेह च मोदते।

apy ekaṃ bhojayed vipraṃ puṣkarāraṇyam āśritaḥ. tenāsau karmaṇā bhīṣma pretya ceha ca modate.

शाकमूलफलैर् वापि येन वर्तयते स्वयम्। तद् वै दद्याद् ब्राह्मणाय श्रद्धावान् अनसूयकः। तेनैव प्राप्नुयात् प्राज्ञो हयमेधफलं नरः। अपि चाप्य् उदपात्रेण ब्राह्मणान् स्वस्ति वाचयेत्। तेनापि पूजनेनाहुः प्रेत्यानन्त्याय कल्पते।

śākamūlaphalair vāpi yena vartayate svayam. tad vai dadyād brāhmaṇāya śraddhāvān anasūyakaḥ. tenaiva prāpnuyāt prājño hayamedhaphalaṃ naraḥ. api cāpy udapātreṇa brāhmaṇān svasti vācayet. tenāpi pūjanenāhuḥ pretyānantyāya kalpate.

ब्राह्मणः क्षत्रियो वैश्यः शूद्रो वा राजसत्तम। न वियोनिं व्रजन्त्य् एते स्नातास् तीर्थे महात्मनः।

brāhmaṇaḥ kṣatriyo vaiśyaḥ śūdro vā rājasattama. na viyoniṃ vrajanty ete snātās tīrthe mahātmanaḥ.

कार्त्तिक्यां तु विशेषेण यो ऽभिगच्छेत पुष्करम्। फलं तत्राक्षयं तस्य वर्धते भरतर्षभ।

kārttikyāṃ tu viśeṣeṇa yo 'bhigaccheta puṣkaram. phalaṃ tatrākṣayaṃ tasya vardhate bharatarṣabha.

सायं प्रातः स्मरेद् यस् तु पुष्कराणि कृताञ्जलिः। उपस्पृष्टं भवेत् तेन सर्वतीर्थेषु भारत। प्राप्नुयाच् च नरो लोकान् ब्रह्मणः सदने ऽक्षयान्।

sāyaṃ prātaḥ smared yas tu puṣkarāṇi kṛtāñjaliḥ. upaspṛṣṭaṃ bhavet tena sarvatīrtheṣu bhārata. prāpnuyāc ca naro lokān brahmaṇaḥ sadane 'kṣayān.

जन्मप्रभृति यत् पापं स्त्रियो वा पुरुषस्य वा। पुष्करे स्नातमात्रस्य सर्वम् एव प्रणश्यति।

janmaprabhṛti yat pāpaṃ striyo vā puruṣasya vā. puṣkare snātamātrasya sarvam eva praṇaśyati.

यथा सुराणां सर्वेषाम् आदिस् तु मधुसूदनः। तथैव पुष्करं राजंस् तीर्थानाम् आदिर् उच्यते।

yathā surāṇāṃ sarveṣām ādis tu madhusūdanaḥ. tathaiva puṣkaraṃ rājaṃs tīrthānām ādir ucyate.

उष्य द्वादश वर्षाणि पुष्करे नियतः शुचिः। क्रतून् सर्वान् अवाप्नोति ब्रह्मलोकं च गच्छति।

uṣya dvādaśa varṣāṇi puṣkare niyataḥ śuciḥ. kratūn sarvān avāpnoti brahmalokaṃ ca gacchati.

यस् तु वर्षशतं पूर्णम् अग्निहोत्रम् उपासते। कार्त्तिकीं वा वसेद् एकां पुष्करे समम् एव तत्। त्रीणि शृङ्गाणि शुभ्राणि त्रीणि प्रस्रवणानि च। पुष्कराण्यादिसिद्धानि न विद्मस् तत्र कारणम्।

yas tu varṣaśataṃ pūrṇam agnihotram upāsate. kārttikīṃ vā vased ekāṃ puṣkare samam eva tat. trīṇi śṛṅgāṇi śubhrāṇi trīṇi prasravaṇāni ca. puṣkarāṇyādisiddhāni na vidmas tatra kāraṇam.

दुष्करं पुष्करं गन्तुं दुष्करं पुष्करे तपः। दुष्करं पुष्करे दानं वस्तुं चैव सुदुष्करम्।

duṣkaraṃ puṣkaraṃ gantuṃ duṣkaraṃ puṣkare tapaḥ. duṣkaraṃ puṣkare dānaṃ vastuṃ caiva suduṣkaram.

उष्य द्वादशरात्रं तु नियतो नियताशनः। प्रदक्षिणम् उपावृत्तो जम्बूमार्गं समाविशेत्।

uṣya dvādaśarātraṃ tu niyato niyatāśanaḥ. pradakṣiṇam upāvṛtto jambūmārgaṃ samāviśet.

जम्बूमार्गं समाविश्य देवर्षिपितृसेवितम्। अश्वमेधम् अवाप्नोति विष्णुलोकं च गच्छति।

jambūmārgaṃ samāviśya devarṣipitṛsevitam. aśvamedham avāpnoti viṣṇulokaṃ ca gacchati.

तत्रोष्य रजनीः पञ्च षष्ठकालक्षमी नरः। न दुर्गतिम् अवाप्नोति सिद्धिं प्राप्नोति चोत्तमाम्।

tatroṣya rajanīḥ pañca ṣaṣṭhakālakṣamī naraḥ. na durgatim avāpnoti siddhiṃ prāpnoti cottamām.

जम्बूमार्गाद् उपावृत्तो गच्छेत् तण्डुलिकाश्रमम्। न दुर्गतिम् अवाप्नोति स्वर्गलोके च पूज्यते।

jambūmārgād upāvṛtto gacchet taṇḍulikāśramam. na durgatim avāpnoti svargaloke ca pūjyate.

अगस्त्यसर आसाद्य पितृदेवार्चने रतः। त्रिरात्रोपोषितो राजन्न् अग्निष्टोमफलं लभेत्।

agastyasara āsādya pitṛdevārcane rataḥ. trirātropoṣito rājann agniṣṭomaphalaṃ labhet.

शाकवृत्तिः फलैर् वापि कौमारं विन्दते पदम्। कण्वाश्रमं समासाद्य श्रीजुष्टं लोकपूजितम्।

śākavṛttiḥ phalair vāpi kaumāraṃ vindate padam. kaṇvāśramaṃ samāsādya śrījuṣṭaṃ lokapūjitam.

धर्मारण्यं हि तत् पुण्यम् आद्यं च भरतर्षभ। यत्र प्रविष्टमात्रो वै पापेभ्यो विप्रमुच्यते।

dharmāraṇyaṃ hi tat puṇyam ādyaṃ ca bharatarṣabha. yatra praviṣṭamātro vai pāpebhyo vipramucyate.

अर्चयित्वा पितॄन् देवान् नियतो नियताशनः। सर्वकामसमृद्धस्य यज्ञस्य फलम् अश्नुते।

arcayitvā pitṝn devān niyato niyatāśanaḥ. sarvakāmasamṛddhasya yajñasya phalam aśnute.

प्रदक्षिणं ततः कृत्वा ययातिपतनं व्रजेत्। हयमेधस्य यज्ञस्य फलं प्राप्नोति तत्र वै।

pradakṣiṇaṃ tataḥ kṛtvā yayātipatanaṃ vrajet. hayamedhasya yajñasya phalaṃ prāpnoti tatra vai.

महाकालं ततो गच्छेन् नियतो नियताशनः। कोटितीर्थम् उपस्पृश्य हयमेधफलं लभेत्।

mahākālaṃ tato gacchen niyato niyatāśanaḥ. koṭitīrtham upaspṛśya hayamedhaphalaṃ labhet.

ततो गच्छेत धर्मज्ञ पुण्यस्थानम् उमापतेः। नाम्ना भद्रवटं नाम त्रिषु लोकेषु विश्रुतम्।

tato gaccheta dharmajña puṇyasthānam umāpateḥ. nāmnā bhadravaṭaṃ nāma triṣu lokeṣu viśrutam.

तत्राभिगम्य चेशानं गोसहस्रफलं लभेत्। महादेवप्रसादाच् च गाणपत्यम् अवाप्नुयात्। समृद्धम् असपत्नं च श्रिया युक्तं नरोत्तम। राज्ञश् चैवाधिपत्यं हि तत्र गत्वा समाप्नुयात्।

tatrābhigamya ceśānaṃ gosahasraphalaṃ labhet. mahādevaprasādāc ca gāṇapatyam avāpnuyāt. samṛddham asapatnaṃ ca śriyā yuktaṃ narottama. rājñaś caivādhipatyaṃ hi tatra gatvā samāpnuyāt.

नर्मदाम् अथ चासाद्य नदीं त्रैलोक्यविश्रुताम्। तर्पयित्वा पितॄन् देवान् अग्निष्टोमफलं लभेत्।

narmadām atha cāsādya nadīṃ trailokyaviśrutām. tarpayitvā pitṝn devān agniṣṭomaphalaṃ labhet.

दक्षिणं सिन्धुम् आसाद्य ब्रह्मचारी जितेन्द्रियः। अग्निष्टोमम् अवाप्नोति विमानं चाधिरोहति।

dakṣiṇaṃ sindhum āsādya brahmacārī jitendriyaḥ. agniṣṭomam avāpnoti vimānaṃ cādhirohati.

चर्मण्वतीं समासाद्य नियतो नियताशनः। रन्तिदेवाभ्यनुज्ञातो अग्निष्टोमफलं लभेत्।

carmaṇvatīṃ samāsādya niyato niyatāśanaḥ. rantidevābhyanujñāto agniṣṭomaphalaṃ labhet.

ततो गच्छेत धर्मज्ञ हिमवत्सुतम् अर्बुदम्। पृथिव्यां यत्र वै छिद्रं पूर्वम् आसीद् युधिष्ठिर।

tato gaccheta dharmajña himavatsutam arbudam. pṛthivyāṃ yatra vai chidraṃ pūrvam āsīd yudhiṣṭhira.

तत्राश्रमो वसिष्ठस्य त्रिषु लोकेषु विश्रुतः। तत्रोष्य रजनीम् एकां गोसहस्रफलं लभेत्।

tatrāśramo vasiṣṭhasya triṣu lokeṣu viśrutaḥ. tatroṣya rajanīm ekāṃ gosahasraphalaṃ labhet.

पिङ्गातीर्थम् उपस्पृश्य ब्रह्मचारी जितेन्द्रियः। कपिलानां नरव्याघ्र शतस्य फलम् अश्नुते। ततो गच्छेत तद् वृत्तं तीर्थं देवनिषेवितम्। स्नात्वा तत्र नरो भाति विमलश् चन्द्रमा यथा।

piṅgātīrtham upaspṛśya brahmacārī jitendriyaḥ. kapilānāṃ naravyāghra śatasya phalam aśnute. tato gaccheta tad vṛttaṃ tīrthaṃ devaniṣevitam. snātvā tatra naro bhāti vimalaś candramā yathā.

ततो गच्छेत धर्मज्ञ प्रभासं लोकविश्रुतम्। तीर्थं देवगणैः पूज्यम् ऋषिभिश् च निषेवितम्। यत्र संनिहितो नित्यं स्वयम् एव हुताशनः। देवतानां मुखं वीर अनलो ऽनिलसारथिः।

tato gaccheta dharmajña prabhāsaṃ lokaviśrutam. tīrthaṃ devagaṇaiḥ pūjyam ṛṣibhiś ca niṣevitam. yatra saṃnihito nityaṃ svayam eva hutāśanaḥ. devatānāṃ mukhaṃ vīra analo 'nilasārathiḥ.

तस्मिंस् तीर्थवरे स्नात्वा शुचिः प्रयतमानसः। अग्निष्टोमातिरात्राभ्यां फलं प्राप्नोति मानवः।

tasmiṃs tīrthavare snātvā śuciḥ prayatamānasaḥ. agniṣṭomātirātrābhyāṃ phalaṃ prāpnoti mānavaḥ.

ततो गत्वा सरस्वत्याः सागरस्य च संगमे। गोसहस्रफलं प्राप्य स्वर्गलोके महीयते। दीप्यमानो ऽग्निवन् नित्यं प्रभया भरतर्षभ। तत्र स्नात्वा च राजेन्द्र विमलार्कसमद्युतिः।

tato gatvā sarasvatyāḥ sāgarasya ca saṃgame. gosahasraphalaṃ prāpya svargaloke mahīyate. dīpyamāno 'gnivan nityaṃ prabhayā bharatarṣabha. tatra snātvā ca rājendra vimalārkasamadyutiḥ.

त्रिरात्रम् उषितस् तत्र तर्पयेत् पितृदेवताः। प्रभासते यथा सोमो अश्वमेधं च विन्दति।

trirātram uṣitas tatra tarpayet pitṛdevatāḥ. prabhāsate yathā somo aśvamedhaṃ ca vindati.

वरदानं ततो गच्छेत् तीर्थं भरतसत्तम। विष्णोर् दुर्वाससा यत्र वरो दत्तो युधिष्ठिर।

varadānaṃ tato gacchet tīrthaṃ bharatasattama. viṣṇor durvāsasā yatra varo datto yudhiṣṭhira.

वरदाने नरः स्नात्वा गोसहस्रफलं लभेत्। ततो द्वारवतीं गच्छेन् नियतो नियताशनः। पिण्डारके नरः स्नात्वा लभेद् बहु सुवर्णकम्।

varadāne naraḥ snātvā gosahasraphalaṃ labhet. tato dvāravatīṃ gacchen niyato niyatāśanaḥ. piṇḍārake naraḥ snātvā labhed bahu suvarṇakam.

तस्मिंस् तीर्थे महाभाग पद्मलक्षणलक्षिताः। अद्यापि मुद्रा दृश्यन्ते तद् अद्भुतम् अरिंदम।

tasmiṃs tīrthe mahābhāga padmalakṣaṇalakṣitāḥ. adyāpi mudrā dṛśyante tad adbhutam ariṃdama.

त्रिशूलाङ्कानि पद्मानि दृश्यन्ते कुरुनन्दन। महादेवस्य सांनिध्यं तत्रैव भरतर्षभ।

triśūlāṅkāni padmāni dṛśyante kurunandana. mahādevasya sāṃnidhyaṃ tatraiva bharatarṣabha.

सागरस्य च सिन्धोश् च संगमं प्राप्य भारत। तीर्थे सलिलराजस्य स्नात्वा प्रयतमानसः।

sāgarasya ca sindhoś ca saṃgamaṃ prāpya bhārata. tīrthe salilarājasya snātvā prayatamānasaḥ.

तर्पयित्वा पितॄन् देवान् ऋषींश् च भरतर्षभ। प्राप्नोति वारुणं लोकं दीप्यमानः स्वतेजसा।

tarpayitvā pitṝn devān ṛṣīṃś ca bharatarṣabha. prāpnoti vāruṇaṃ lokaṃ dīpyamānaḥ svatejasā.

शङ्कुकर्णेश्वरं देवम् अर्चयित्वा युधिष्ठिर। अश्वमेधं दशगुणं प्रवदन्ति मनीषिणः।

śaṅkukarṇeśvaraṃ devam arcayitvā yudhiṣṭhira. aśvamedhaṃ daśaguṇaṃ pravadanti manīṣiṇaḥ.

प्रदक्षिणम् उपावृत्य गच्छेत भरतर्षभ। तीर्थं कुरुवरश्रेष्ठ त्रिषु लोकेषु विश्रुतम्। दृमीति नाम्ना विख्यातं सर्वपापप्रमोचनम्।

pradakṣiṇam upāvṛtya gaccheta bharatarṣabha. tīrthaṃ kuruvaraśreṣṭha triṣu lokeṣu viśrutam. dṛmīti nāmnā vikhyātaṃ sarvapāpapramocanam.

यत्र ब्रह्मादयो देवा उपासन्ते महेश्वरम्। तत्र स्नात्वार्चयित्वा च रुद्रं देवगणैर् वृतम्। जन्मप्रभृति पापानि कृतानि नुदते नरः।

yatra brahmādayo devā upāsante maheśvaram. tatra snātvārcayitvā ca rudraṃ devagaṇair vṛtam. janmaprabhṛti pāpāni kṛtāni nudate naraḥ.

दृमी चात्र नरश्रेष्ठ सर्वदेवैर् अभिष्टुता। तत्र स्नात्वा नरव्याघ्र हयमेधम् अवाप्नुयात्।

dṛmī cātra naraśreṣṭha sarvadevair abhiṣṭutā. tatra snātvā naravyāghra hayamedham avāpnuyāt.

जित्वा यत्र महाप्राज्ञ विष्णुना प्रभविष्णुना। पुरा शौचं कृतं राजन् हत्वा दैवतकण्टकान्।

jitvā yatra mahāprājña viṣṇunā prabhaviṣṇunā. purā śaucaṃ kṛtaṃ rājan hatvā daivatakaṇṭakān.

ततो गच्छेत धर्मज्ञ वसोर् धाराम् अभिष्टुताम्। गमनाद् एव तस्यां हि हयमेधम् अवाप्नुयात्।

tato gaccheta dharmajña vasor dhārām abhiṣṭutām. gamanād eva tasyāṃ hi hayamedham avāpnuyāt.

स्नात्वा कुरुवरश्रेष्ठ प्रयतात्मा तु मानवः। तर्प्य देवान् पितॄंश् चैव विष्णुलोके महीयते।

snātvā kuruvaraśreṣṭha prayatātmā tu mānavaḥ. tarpya devān pitṝṃś caiva viṣṇuloke mahīyate.

तीर्थं चात्र परं पुण्यं वसूनां भरतर्षभ। तत्र स्नात्वा च पीत्वा च वसूनां संमतो भवेत्।

tīrthaṃ cātra paraṃ puṇyaṃ vasūnāṃ bharatarṣabha. tatra snātvā ca pītvā ca vasūnāṃ saṃmato bhavet.

सिन्धूत्तमम् इति ख्यातं सर्वपापप्रणाशनम्। तत्र स्नात्वा नरश्रेष्ठ लभेद् बहु सुवर्णकम्।

sindhūttamam iti khyātaṃ sarvapāpapraṇāśanam. tatra snātvā naraśreṣṭha labhed bahu suvarṇakam.

ब्रह्मतुङ्गं समासाद्य शुचिः प्रयतमानसः। ब्रह्मलोकम् अवाप्नोति सुकृती विरजा नरः।

brahmatuṅgaṃ samāsādya śuciḥ prayatamānasaḥ. brahmalokam avāpnoti sukṛtī virajā naraḥ.

कुमारिकाणां शक्रस्य तीर्थं सिद्धनिषेवितम्। तत्र स्नात्वा नरः क्षिप्रं शक्रलोकम् अवाप्नुयात्।

kumārikāṇāṃ śakrasya tīrthaṃ siddhaniṣevitam. tatra snātvā naraḥ kṣipraṃ śakralokam avāpnuyāt.

रेणुकायाश् च तत्रैव तीर्थं देवनिषेवितम्। तत्र स्नात्वा भवेद् विप्रो विमलश् चन्द्रमा यथा।

reṇukāyāś ca tatraiva tīrthaṃ devaniṣevitam. tatra snātvā bhaved vipro vimalaś candramā yathā.

अथ पञ्चनदं गत्वा नियतो नियताशनः। पञ्च यज्ञान् अवाप्नोति क्रमशो ये ऽनुकीर्तिताः।

atha pañcanadaṃ gatvā niyato niyatāśanaḥ. pañca yajñān avāpnoti kramaśo ye 'nukīrtitāḥ.

ततो गच्छेत धर्मज्ञ भीमायाः स्थानम् उत्तमम्। तत्र स्नात्वा तु योन्यां वै नरो भरतसत्तम।

tato gaccheta dharmajña bhīmāyāḥ sthānam uttamam. tatra snātvā tu yonyāṃ vai naro bharatasattama.

देव्याः पुत्रो भवेद् राजंस् तप्तकुण्डलविग्रहः। गवां शतसहस्रस्य फलं चैवाप्नुयान् महत्।

devyāḥ putro bhaved rājaṃs taptakuṇḍalavigrahaḥ. gavāṃ śatasahasrasya phalaṃ caivāpnuyān mahat.

गिरिमुञ्जं समासाद्य त्रिषु लोकेषु विश्रुतम्। पितामहं नमस्कृत्य गोसहस्रफलं लभेत्।

girimuñjaṃ samāsādya triṣu lokeṣu viśrutam. pitāmahaṃ namaskṛtya gosahasraphalaṃ labhet.

ततो गच्छेत धर्मज्ञ विमलं तीर्थम् उत्तमम्। अद्यापि यत्र दृश्यन्ते मत्स्याः सौवर्णराजताः।

tato gaccheta dharmajña vimalaṃ tīrtham uttamam. adyāpi yatra dṛśyante matsyāḥ sauvarṇarājatāḥ.

तत्र स्नात्वा नरश्रेष्ठ वाजपेयम् अवाप्नुयात्। सर्वपापविशुद्धात्मा गच्छेच् च परमां गतिम्। वितस्तां च समासाद्य संतर्प्य पितृदेवताः। नरः फलम् अवाप्नोति वाजपेयस्य भारत। काश्मीरेष्व् एव नागस्य भवनं तक्षकस्य च। वितस्ताख्यम् इति ख्यातं सर्वपापप्रमोचनम्।

tatra snātvā naraśreṣṭha vājapeyam avāpnuyāt. sarvapāpaviśuddhātmā gacchec ca paramāṃ gatim. vitastāṃ ca samāsādya saṃtarpya pitṛdevatāḥ. naraḥ phalam avāpnoti vājapeyasya bhārata. kāśmīreṣv eva nāgasya bhavanaṃ takṣakasya ca. vitastākhyam iti khyātaṃ sarvapāpapramocanam.

ततो गच्छेत मलदां त्रिषु लोकेषु विश्रुताम्। पश्चिमायां तु संध्यायाम् उपस्पृश्य यथाविधि।

tato gaccheta maladāṃ triṣu lokeṣu viśrutām. paścimāyāṃ tu saṃdhyāyām upaspṛśya yathāvidhi.

चरुं नरेन्द्र सप्तार्चेर् यथाशक्ति निवेदयेत्। पितॄणाम् अक्षयं दानं प्रवदन्ति मनीषिणः। ऋषयः पितरो देवा गन्धर्वाप्सरसां गणाः। गुह्यकाः किंनरा यक्षाः सिद्धा विद्याधरा नराः। राक्षसा दितिजा रुद्रा ब्रह्मा च मनुजाधिप। नियतः परमां दीक्षाम् आस्थायाब्दसहस्रिकीम्। विष्णोः प्रसादनं कुर्वंश् चरुं च श्रपयंस् तथा। सप्तभिः सप्तभिश् चैव ऋग्भिस् तुष्टाव केशवम्। ददाव् अष्टगुणैश्वर्यं तेषां तुष्टस् तु केशवः। यथाभिलषितान् अन्यान् कामान् दत्त्वा महीपते। तत्रैवान्तर्दधे देवो विद्युद् अभ्रेषु वै यथा। नाम्ना सप्तचरुं तेन ख्यातं लोकेषु भारत।

caruṃ narendra saptārcer yathāśakti nivedayet. pitṝṇām akṣayaṃ dānaṃ pravadanti manīṣiṇaḥ. ṛṣayaḥ pitaro devā gandharvāpsarasāṃ gaṇāḥ. guhyakāḥ kiṃnarā yakṣāḥ siddhā vidyādharā narāḥ. rākṣasā ditijā rudrā brahmā ca manujādhipa. niyataḥ paramāṃ dīkṣām āsthāyābdasahasrikīm. viṣṇoḥ prasādanaṃ kurvaṃś caruṃ ca śrapayaṃs tathā. saptabhiḥ saptabhiś caiva ṛgbhis tuṣṭāva keśavam. dadāv aṣṭaguṇaiśvaryaṃ teṣāṃ tuṣṭas tu keśavaḥ. yathābhilaṣitān anyān kāmān dattvā mahīpate. tatraivāntardadhe devo vidyud abhreṣu vai yathā. nāmnā saptacaruṃ tena khyātaṃ lokeṣu bhārata.

गवां शतसहस्रेण राजसूयशतेन च। अश्वमेधसहस्रेण श्रेयान् सप्तार्चिषश् चरुः।

gavāṃ śatasahasreṇa rājasūyaśatena ca. aśvamedhasahasreṇa śreyān saptārciṣaś caruḥ.

ततो निवृत्तो राजेन्द्र वस्त्रापदम् अथाविशेत्। अभिगम्य महादेवम् अश्वमेधफलं लभेत्।

tato nivṛtto rājendra vastrāpadam athāviśet. abhigamya mahādevam aśvamedhaphalaṃ labhet.

मणिमन्तं समासाद्य ब्रह्मचारी समाहितः। एकरात्रोषितो राजन्न् अग्निष्टोमफलं लभेत्।

maṇimantaṃ samāsādya brahmacārī samāhitaḥ. ekarātroṣito rājann agniṣṭomaphalaṃ labhet.

अथ गच्छेत राजेन्द्र देविकां लोकविश्रुताम्। प्रसूतिर् यत्र विप्राणां श्रूयते भरतर्षभ।

atha gaccheta rājendra devikāṃ lokaviśrutām. prasūtir yatra viprāṇāṃ śrūyate bharatarṣabha.

त्रिशूलपाणेः स्थानं च त्रिषु लोकेषु विश्रुतम्। देविकायां नरः स्नात्वा समभ्यर्च्य महेश्वरम्।

triśūlapāṇeḥ sthānaṃ ca triṣu lokeṣu viśrutam. devikāyāṃ naraḥ snātvā samabhyarcya maheśvaram.

यथाशक्ति चरुं तत्र निवेद्य भरतर्षभ। सर्वकामसमृद्धस्य यज्ञस्य लभते फलम्।

yathāśakti caruṃ tatra nivedya bharatarṣabha. sarvakāmasamṛddhasya yajñasya labhate phalam.

कामाख्यं तत्र रुद्रस्य तीर्थं देवर्षिसेवितम्। तत्र स्नात्वा नरः क्षिप्रं सिद्धिम् आप्नोति भारत।

kāmākhyaṃ tatra rudrasya tīrthaṃ devarṣisevitam. tatra snātvā naraḥ kṣipraṃ siddhim āpnoti bhārata.

यजनं याजनं गत्वा तथैव ब्रह्मवालुकाम्। पुष्पन्यास उपस्पृश्य न शोचेन् मरणं ततः।

yajanaṃ yājanaṃ gatvā tathaiva brahmavālukām. puṣpanyāsa upaspṛśya na śocen maraṇaṃ tataḥ.

अर्धयोजनविस्तारां पञ्चयोजनम् आयताम्। एतावद् देविकाम् आहुः पुण्यां देवर्षिसेविताम्।

ardhayojanavistārāṃ pañcayojanam āyatām. etāvad devikām āhuḥ puṇyāṃ devarṣisevitām.

ततो गच्छेत धर्मज्ञ दीर्घसत्रं यथाक्रमम्। यत्र ब्रह्मादयो देवाः सिद्धाश् च परमर्षयः। दीर्घसत्रम् उपासन्ते दक्षिणाभिर् यतव्रताः।

tato gaccheta dharmajña dīrghasatraṃ yathākramam. yatra brahmādayo devāḥ siddhāś ca paramarṣayaḥ. dīrghasatram upāsante dakṣiṇābhir yatavratāḥ.

गमनाद् एव राजेन्द्र दीर्घसत्रम् अरिंदम। राजसूयाश्वमेधाभ्यां फलं प्राप्नोति मानवः।

gamanād eva rājendra dīrghasatram ariṃdama. rājasūyāśvamedhābhyāṃ phalaṃ prāpnoti mānavaḥ.

ततो विनशनं गच्छेन् नियतो नियताशनः। गच्छत्य् अन्तर्हिता यत्र मरुपृष्ठे सरस्वती। चमसे च शिवोद्भेदे नागोद्भेदे च दृश्यते।

tato vinaśanaṃ gacchen niyato niyatāśanaḥ. gacchaty antarhitā yatra marupṛṣṭhe sarasvatī. camase ca śivodbhede nāgodbhede ca dṛśyate.

स्नात्वा च चमसोद्भेदे अग्निष्टोमफलं लभेत्। शिवोद्भेदे नरः स्नात्वा गोसहस्रफलं लभेत्।

snātvā ca camasodbhede agniṣṭomaphalaṃ labhet. śivodbhede naraḥ snātvā gosahasraphalaṃ labhet.

नागोद्भेदे नरः स्नात्वा नागलोकम् अवाप्नुयात्। शशयानं च राजेन्द्र तीर्थम् आसाद्य दुर्लभम्। शशरूपप्रतिच्छन्नाः पुष्करा यत्र भारत।

nāgodbhede naraḥ snātvā nāgalokam avāpnuyāt. śaśayānaṃ ca rājendra tīrtham āsādya durlabham. śaśarūpapraticchannāḥ puṣkarā yatra bhārata.

सरस्वत्यां महाराज अनु संवत्सरं हि ते। स्नायन्ते भरतश्रेष्ठ वृत्तां वै कार्त्तिकीं सदा।

sarasvatyāṃ mahārāja anu saṃvatsaraṃ hi te. snāyante bharataśreṣṭha vṛttāṃ vai kārttikīṃ sadā.

तत्र स्नात्वा नरव्याघ्र द्योतते शशिवत् सदा। गोसहस्रफलं चैव प्राप्नुयाद् भरतर्षभ।

tatra snātvā naravyāghra dyotate śaśivat sadā. gosahasraphalaṃ caiva prāpnuyād bharatarṣabha.

कुमारकोटिम् आसाद्य नियतः कुरुनन्दन। तत्राभिषेकं कुर्वीत पितृदेवार्चने रतः। गवामयम् अवाप्नोति कुलं चैव समुद्धरेत्।

kumārakoṭim āsādya niyataḥ kurunandana. tatrābhiṣekaṃ kurvīta pitṛdevārcane rataḥ. gavāmayam avāpnoti kulaṃ caiva samuddharet.

ततो गच्छेत धर्मज्ञ रुद्रकोटिं समाहितः। पुरा यत्र महाराज ऋषिकोटिः समाहिता। प्रहर्षेण च संविष्टा देवदर्शनकाङ्क्षया।

tato gaccheta dharmajña rudrakoṭiṃ samāhitaḥ. purā yatra mahārāja ṛṣikoṭiḥ samāhitā. praharṣeṇa ca saṃviṣṭā devadarśanakāṅkṣayā.

अहं पूर्वम् अहं पूर्वं द्रक्ष्यामि वृषभध्वजम्। एवं संप्रस्थिता राजन्न् ऋषयः किल भारत।

ahaṃ pūrvam ahaṃ pūrvaṃ drakṣyāmi vṛṣabhadhvajam. evaṃ saṃprasthitā rājann ṛṣayaḥ kila bhārata.

ततो योगेष्वरेणापि योगम् आस्थाय भूपते। तेषां मन्युप्रणाशार्थम् ऋषीणां भावितात्मनाम्।

tato yogeṣvareṇāpi yogam āsthāya bhūpate. teṣāṃ manyupraṇāśārtham ṛṣīṇāṃ bhāvitātmanām.

सृष्टा कोटिस् तु रुद्राणाम् ऋषीणाम् अग्रतः स्थिता। मया पूर्वतरं दृष्ट इति ते मेनिरे पृथक्।

sṛṣṭā koṭis tu rudrāṇām ṛṣīṇām agrataḥ sthitā. mayā pūrvataraṃ dṛṣṭa iti te menire pṛthak.

तेषां तुष्टो महादेव ऋषीणाम् उग्रतेजसाम्। भक्त्या परमया राजन् वरं तेषां प्रदिष्टवान्। अद्य प्रभृति युष्माकं धर्मवृद्धिर् भविष्यति।

teṣāṃ tuṣṭo mahādeva ṛṣīṇām ugratejasām. bhaktyā paramayā rājan varaṃ teṣāṃ pradiṣṭavān. adya prabhṛti yuṣmākaṃ dharmavṛddhir bhaviṣyati.

तत्र स्नात्वा नरव्याघ्र रुद्रकोट्यां नरः शुचिः। अश्वमेधम् अवाप्नोति कुलं चैव समुद्धरेत्।

tatra snātvā naravyāghra rudrakoṭyāṃ naraḥ śuciḥ. aśvamedham avāpnoti kulaṃ caiva samuddharet.

ततो गच्छेत राजेन्द्र संगमं लोकविश्रुतम्। सरस्वत्या महापुण्यम् उपासन्ते जनार्दनम्।

tato gaccheta rājendra saṃgamaṃ lokaviśrutam. sarasvatyā mahāpuṇyam upāsante janārdanam.

यत्र ब्रह्मादयो देवा ऋषयः सिद्धचारणाः। अभिगच्छन्ति राजेन्द्र चैत्रशुक्लचतुर्दशीम्।

yatra brahmādayo devā ṛṣayaḥ siddhacāraṇāḥ. abhigacchanti rājendra caitraśuklacaturdaśīm.

तत्र स्नात्वा नरव्याघ्र विन्देद् बहु सुवर्णकम्। सर्वपापविशुद्धात्मा ब्रह्मलोकं च गच्छति।

tatra snātvā naravyāghra vinded bahu suvarṇakam. sarvapāpaviśuddhātmā brahmalokaṃ ca gacchati.

ऋषीणां यत्र सत्राणि समाप्तानि नराधिप। सत्रावसानम् आसाद्य गोसहस्रफलं लभेत्।

ṛṣīṇāṃ yatra satrāṇi samāptāni narādhipa. satrāvasānam āsādya gosahasraphalaṃ labhet.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...

Project Home / Contents