महाभारत 3.41 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

Project Home / Contents

महाभारत

←वन पर्व→

←अध्याय 41→

[mh-3-41] • 26 श्लोकाः

भगवान् उवाच। नरस् त्वं पूर्वदेहे वै नारायणसहायवान्। बदर्यां तप्तवान् उग्रं तपो वर्षायुतान् बहून्।

bhagavān uvāca. naras tvaṃ pūrvadehe vai nārāyaṇasahāyavān. badaryāṃ taptavān ugraṃ tapo varṣāyutān bahūn.

त्वयि वा परमं तेजो विष्णौ वा पुरुषोत्तमे। युवाभ्यां पुरुषाग्र्याभ्यां तेजसा धार्यते जगत्।

tvayi vā paramaṃ tejo viṣṇau vā puruṣottame. yuvābhyāṃ puruṣāgryābhyāṃ tejasā dhāryate jagat.

शक्राभिषेके सुमहद् धनुर् जलदनिस्वनम्। प्रगृह्य दानवाः शस्तास् त्वया कृष्णेन च प्रभो।

śakrābhiṣeke sumahad dhanur jaladanisvanam. pragṛhya dānavāḥ śastās tvayā kṛṣṇena ca prabho.

एतत् तद् एव गाण्डीवं तव पार्थ करोचितम्। मायाम् आस्थाय यद् ग्रस्तं मया पुरुषसत्तम। तूणौ चाप्य् अक्षयौ भूयस् तव पार्थ यथोचितौ। भविष्यति शरीरं च नीरुजं कुरुनन्दन।

etat tad eva gāṇḍīvaṃ tava pārtha karocitam. māyām āsthāya yad grastaṃ mayā puruṣasattama. tūṇau cāpy akṣayau bhūyas tava pārtha yathocitau. bhaviṣyati śarīraṃ ca nīrujaṃ kurunandana.

प्रीतिमान् अस्मि वै पार्थ तव सत्यपराक्रम। गृहाण वरम् अस्मत्तः काङ्क्षितं यन् नरर्षभ।

prītimān asmi vai pārtha tava satyaparākrama. gṛhāṇa varam asmattaḥ kāṅkṣitaṃ yan nararṣabha.

न त्वया सदृशः कश् चित् पुमान् मर्त्येषु मानद। दिवि वा विद्यते क्षत्रं त्वत्प्रधानम् अरिंदम।

na tvayā sadṛśaḥ kaś cit pumān martyeṣu mānada. divi vā vidyate kṣatraṃ tvatpradhānam ariṃdama.

अर्जुन उवाच। भगवन् ददासि चेन् मह्यं कामं प्रीत्या वृषध्वज। कामये दिव्यम् अस्त्रं तद् घोरं पाशुपतं प्रभो।

arjuna uvāca. bhagavan dadāsi cen mahyaṃ kāmaṃ prītyā vṛṣadhvaja. kāmaye divyam astraṃ tad ghoraṃ pāśupataṃ prabho.

यत् तद् ब्रह्मशिरो नाम रौद्रं भीमपराक्रमम्। युगान्ते दारुणे प्राप्ते कृत्स्नं संहरते जगत्। कर्णभीष्मकृपद्रोणैर् भविता तु महाहवः। त्वत्प्रसादान् महादेव जयेयं तान् यथा युधि। ब्रह्मास्त्रज्ञानसंपन्नैर् भविता मे महाहवः।

yat tad brahmaśiro nāma raudraṃ bhīmaparākramam. yugānte dāruṇe prāpte kṛtsnaṃ saṃharate jagat. karṇabhīṣmakṛpadroṇair bhavitā tu mahāhavaḥ. tvatprasādān mahādeva jayeyaṃ tān yathā yudhi. brahmāstrajñānasaṃpannair bhavitā me mahāhavaḥ.

दहेयं येन संग्रामे दानवान् राक्षसांस् तथा। भूतानि च पिशाचांश् च गन्धर्वान् अथ पन्नगान्।

daheyaṃ yena saṃgrāme dānavān rākṣasāṃs tathā. bhūtāni ca piśācāṃś ca gandharvān atha pannagān.

यतः शूलसहस्राणि गदाश् चोग्रप्रदर्शनाः। शराश् चाशीविषाकाराः संभवन्त्य् अनुमन्त्रिताः।

yataḥ śūlasahasrāṇi gadāś cograpradarśanāḥ. śarāś cāśīviṣākārāḥ saṃbhavanty anumantritāḥ.

युध्येयं येन भीष्मेण द्रोणेन च कृपेण च। सूतपुत्रेण च रणे नित्यं कटुकभाषिणा।

yudhyeyaṃ yena bhīṣmeṇa droṇena ca kṛpeṇa ca. sūtaputreṇa ca raṇe nityaṃ kaṭukabhāṣiṇā.

एष मे प्रथमः कामो भगवन् भगनेत्रहन्। त्वत्प्रसादाद् विनिर्वृत्तः समर्थः स्याम् अहं यथा।

eṣa me prathamaḥ kāmo bhagavan bhaganetrahan. tvatprasādād vinirvṛttaḥ samarthaḥ syām ahaṃ yathā.

भगवान् उवाच। ददानि ते ऽस्त्रं दयितम् अहं पाशुपतं महत्। समर्थो धारणे मोक्षे संहारे चापि पाण्डव।

bhagavān uvāca. dadāni te 'straṃ dayitam ahaṃ pāśupataṃ mahat. samartho dhāraṇe mokṣe saṃhāre cāpi pāṇḍava.

नैतद् वेद महेन्द्रो ऽपि न यमो न च यक्षराट्। वरुणो वाथ वा वायुः कुतो वेत्स्यन्ति मानवाः।

naitad veda mahendro 'pi na yamo na ca yakṣarāṭ. varuṇo vātha vā vāyuḥ kuto vetsyanti mānavāḥ.

न त्व् एतत् सहसा पार्थ मोक्तव्यं पुरुषे क्व चित्। जगद् विनिर्दहेत् सर्वम् अल्पतेजसि पातितम्।

na tv etat sahasā pārtha moktavyaṃ puruṣe kva cit. jagad vinirdahet sarvam alpatejasi pātitam.

अवध्यो नाम नास्त्य् अस्य त्रैलोक्ये सचराचरे। मनसा चक्षुषा वाचा धनुषा च निपात्यते।

avadhyo nāma nāsty asya trailokye sacarācare. manasā cakṣuṣā vācā dhanuṣā ca nipātyate.

वैशंपायन उवाच। तच् छ्रुत्वा त्वरितः पार्थः शुचिर् भूत्वा समाहितः। उपसंगृह्य विश्वेशम् अधीष्वेति च सो ऽब्रवीत्।

vaiśaṃpāyana uvāca. tac chrutvā tvaritaḥ pārthaḥ śucir bhūtvā samāhitaḥ. upasaṃgṛhya viśveśam adhīṣveti ca so 'bravīt.

ततस् त्व् अध्यापयाम् आस सरहस्य निवर्तनम्। तद् अस्त्रं पाण्डवश्रेष्ठं मूर्तिमन्तम् इवान्तकम्।

tatas tv adhyāpayām āsa sarahasya nivartanam. tad astraṃ pāṇḍavaśreṣṭhaṃ mūrtimantam ivāntakam.

उपतस्थे महात्मानं यथा त्र्यक्षम् उमापतिम्। प्रतिजग्राह तच् चापि प्रीतिमान् अर्जुनस् तदा।

upatasthe mahātmānaṃ yathā tryakṣam umāpatim. pratijagrāha tac cāpi prītimān arjunas tadā.

ततश् चचाल पृथिवी सपर्वतवनद्रुमा। ससागरवनोद्देशा सग्रामनगराकरा।

tataś cacāla pṛthivī saparvatavanadrumā. sasāgaravanoddeśā sagrāmanagarākarā.

शङ्खदुन्दुभिघोषाश् च भेरीणां च सहस्रशः। तस्मिन् मुहूर्ते संप्राप्ते निर्घातश् च महान् अभूत्।

śaṅkhadundubhighoṣāś ca bherīṇāṃ ca sahasraśaḥ. tasmin muhūrte saṃprāpte nirghātaś ca mahān abhūt.

अथास्त्रं जाज्वलद् घोरं पाण्डवस्यामितौजसः। मूर्तिमद् विष्ठितं पार्श्वे ददृशुर् देवदानवाः।

athāstraṃ jājvalad ghoraṃ pāṇḍavasyāmitaujasaḥ. mūrtimad viṣṭhitaṃ pārśve dadṛśur devadānavāḥ.

स्पृष्टस्य च त्र्यम्बकेन फल्गुनस्यामितौजसः। यत् किं चिद् अशुभं देहे तत् सर्वं नाशम् एयिवत्।

spṛṣṭasya ca tryambakena phalgunasyāmitaujasaḥ. yat kiṃ cid aśubhaṃ dehe tat sarvaṃ nāśam eyivat.

स्वर्गं गच्छेत्य् अनुज्ञातस् त्र्यम्बकेन तदार्जुनः। प्रणम्य शिरसा पार्थः प्राञ्जलिर् देवम् ऐक्षत।

svargaṃ gacchety anujñātas tryambakena tadārjunaḥ. praṇamya śirasā pārthaḥ prāñjalir devam aikṣata.

ततः प्रभुस् त्रिदिवनिवासिनां वशी; महामतिर् गिरिश उमापतिः शिवः। धनुर् महद् दितिजपिशाचसूदनं; ददौ भवः पुरुषवराय गाण्डिवम्।

tataḥ prabhus tridivanivāsināṃ vaśī; mahāmatir giriśa umāpatiḥ śivaḥ. dhanur mahad ditijapiśācasūdanaṃ; dadau bhavaḥ puruṣavarāya gāṇḍivam.

ततः शुभं गिरिवरम् ईश्वरस् तदा; सहोमया सिततटसानुकन्दरम्। विहाय तं पतगमहर्षिसेवितं; जगाम खं पुरुषवरस्य पश्यतः।

tataḥ śubhaṃ girivaram īśvaras tadā; sahomayā sitataṭasānukandaram. vihāya taṃ patagamaharṣisevitaṃ; jagāma khaṃ puruṣavarasya paśyataḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...