महाभारत 3.292 (श्लोक 1)

Project Home / Contents

महाभारत

←वन पर्व→

←अध्याय 292→

[mh-3-292] • 27 श्लोकाः

वैशंपायन उवाच। ततो गर्भः समभवत् पृथायाः पृथिवीपते। शुक्ले दशोत्तरे पक्षे तारापतिर् इवाम्बरे।

vaiśaṃpāyana uvāca. tato garbhaḥ samabhavat pṛthāyāḥ pṛthivīpate. śukle daśottare pakṣe tārāpatir ivāmbare.

सा बान्धवभयाद् बाला तं गर्भं विनिगूहती। धारयाम् आस सुश्रोणी न चैनां बुबुधे जनः।

sā bāndhavabhayād bālā taṃ garbhaṃ vinigūhatī. dhārayām āsa suśroṇī na caināṃ bubudhe janaḥ.

न हि तां वेद नार्य् अन्या का चिद् धात्रेयिकाम् ऋते। कन्यापुरगतां बालां निपुणां परिरक्षणे।

na hi tāṃ veda nāry anyā kā cid dhātreyikām ṛte. kanyāpuragatāṃ bālāṃ nipuṇāṃ parirakṣaṇe.

ततः कालेन सा गर्भं सुषुवे वरवर्णिनी। कन्यैव तस्य देवस्य प्रसादाद् अमरप्रभम्।

tataḥ kālena sā garbhaṃ suṣuve varavarṇinī. kanyaiva tasya devasya prasādād amaraprabham.

तथैव बद्धकवचं कनकोज्ज्वलकुण्डलम्। हर्यक्षं वृषभस्कन्धं यथास्य पितरं तथा।

tathaiva baddhakavacaṃ kanakojjvalakuṇḍalam. haryakṣaṃ vṛṣabhaskandhaṃ yathāsya pitaraṃ tathā.

जातमात्रं च तं गर्भं धात्र्या संमन्त्र्य भामिनी। उत्स्रष्टुकामा तं गर्भं कारयाम् आस भारत। मञ्जूषां शिल्पिभिस् तूर्णं सुनद्धां सुप्रतिष्ठिताम्। प्लवैर् बहुविधैर् बद्धां प्लवनार्थं जले नृप। अजिनैर् मृदुभिश् चैव संस्तीर्णशयनां तथा। मञ्जूषायाम् अवदधे स्वास्तीर्णायां समन्ततः।

jātamātraṃ ca taṃ garbhaṃ dhātryā saṃmantrya bhāminī. utsraṣṭukāmā taṃ garbhaṃ kārayām āsa bhārata. mañjūṣāṃ śilpibhis tūrṇaṃ sunaddhāṃ supratiṣṭhitām. plavair bahuvidhair baddhāṃ plavanārthaṃ jale nṛpa. ajinair mṛdubhiś caiva saṃstīrṇaśayanāṃ tathā. mañjūṣāyām avadadhe svāstīrṇāyāṃ samantataḥ.

मधूच्छिष्टस्थितायां सा सुखायां रुदती तथा। श्लक्ष्णायां सुपिधानायाम् अश्वनद्याम् अवासृजत्।

madhūcchiṣṭasthitāyāṃ sā sukhāyāṃ rudatī tathā. ślakṣṇāyāṃ supidhānāyām aśvanadyām avāsṛjat.

जानती चाप्य् अकर्तव्यं कन्याया गर्भधारणम्। पुत्रस्नेहेन राजेन्द्र करुणं पर्यदेवयत्।

jānatī cāpy akartavyaṃ kanyāyā garbhadhāraṇam. putrasnehena rājendra karuṇaṃ paryadevayat.

समुत्सृजन्ती मञ्जूषाम् अश्वनद्यास् तदा जले। उवाच रुदती कुन्ती यानि वाक्यानि तच् छृणु।

samutsṛjantī mañjūṣām aśvanadyās tadā jale. uvāca rudatī kuntī yāni vākyāni tac chṛṇu.

स्वस्ति ते ऽस्त्व् आन्तरिक्षेभ्यः पार्थिवेभ्यश् च पुत्रक। दिव्येभ्यश् चैव भूतेभ्यस् तथा तोयचराश् च ये।

svasti te 'stv āntarikṣebhyaḥ pārthivebhyaś ca putraka. divyebhyaś caiva bhūtebhyas tathā toyacarāś ca ye.

शिवास् ते सन्तु पन्थानो मा च ते परिपन्थिनः। आगमाश् च तथा पुत्र भवन्त्व् अद्रोहचेतसः।

śivās te santu panthāno mā ca te paripanthinaḥ. āgamāś ca tathā putra bhavantv adrohacetasaḥ.

पातु त्वां वरुणो राजा सलिले सलिलेश्वरः। अन्तरिक्षे ऽन्तरिक्षस्थः पवनः सर्वगस् तथा।

pātu tvāṃ varuṇo rājā salile salileśvaraḥ. antarikṣe 'ntarikṣasthaḥ pavanaḥ sarvagas tathā.

पिता त्वां पातु सर्वत्र तपनस् तपतां वरः। येन दत्तो ऽसि मे पुत्र दिव्येन विधिना किल।

pitā tvāṃ pātu sarvatra tapanas tapatāṃ varaḥ. yena datto 'si me putra divyena vidhinā kila.

आदित्या वसवो रुद्राः साध्या विश्वे च देवताः। मरुतश् च सहेन्द्रेण दिशश् च सदिगीश्वराः।

ādityā vasavo rudrāḥ sādhyā viśve ca devatāḥ. marutaś ca sahendreṇa diśaś ca sadigīśvarāḥ.

रक्षन्तु त्वां सुराः सर्वे समेषु विषमेषु च। वेत्स्यामि त्वां विदेशे ऽपि कवचेनोपसूचितम्।

rakṣantu tvāṃ surāḥ sarve sameṣu viṣameṣu ca. vetsyāmi tvāṃ videśe 'pi kavacenopasūcitam.

धन्यस् ते पुत्र जनको देवो भानुर् विभावसुः। यस् त्वां द्रक्ष्यति दिव्येन चक्षुषा वाहिनीगतम्।

dhanyas te putra janako devo bhānur vibhāvasuḥ. yas tvāṃ drakṣyati divyena cakṣuṣā vāhinīgatam.

धन्या सा प्रमदा या त्वां पुत्रत्वे कल्पयिष्यति। यस्यास् त्वं तृषितः पुत्र स्तनं पास्यसि देवज।

dhanyā sā pramadā yā tvāṃ putratve kalpayiṣyati. yasyās tvaṃ tṛṣitaḥ putra stanaṃ pāsyasi devaja.

को नु स्वप्नस् तया दृष्टो या त्वाम् आदित्यवर्चसम्। दिव्यवर्मसमायुक्तं दिव्यकुण्डलभूषितम्।

ko nu svapnas tayā dṛṣṭo yā tvām ādityavarcasam. divyavarmasamāyuktaṃ divyakuṇḍalabhūṣitam.

पद्मायतविशालाक्षं पद्मताम्रतलोज्ज्वलम्। सुललाटं सुकेशान्तं पुत्रत्वे कल्पयिष्यति।

padmāyataviśālākṣaṃ padmatāmratalojjvalam. sulalāṭaṃ sukeśāntaṃ putratve kalpayiṣyati.

धन्या द्रक्ष्यन्ति पुत्र त्वां भूमौ संसर्पमाणकम्। अव्यक्तकलवाक्यानि वदन्तं रेणुगुण्ठितम्।

dhanyā drakṣyanti putra tvāṃ bhūmau saṃsarpamāṇakam. avyaktakalavākyāni vadantaṃ reṇuguṇṭhitam.

धन्या द्रक्ष्यन्ति पुत्र त्वां पुनर् यौवनगे मुखे। हिमवद्वनसंभूतं सिंहं केसरिणं यथा।

dhanyā drakṣyanti putra tvāṃ punar yauvanage mukhe. himavadvanasaṃbhūtaṃ siṃhaṃ kesariṇaṃ yathā.

एवं बहुविधं राजन् विलप्य करुणं पृथा। अवासृजत मञ्जूषाम् अश्वनद्यास् तदा जले।

evaṃ bahuvidhaṃ rājan vilapya karuṇaṃ pṛthā. avāsṛjata mañjūṣām aśvanadyās tadā jale.

रुदती पुत्रशोकार्ता निशीथे कमलेक्षणा। धात्र्या सह पृथा राजन् पुत्रदर्शनलालसा।

rudatī putraśokārtā niśīthe kamalekṣaṇā. dhātryā saha pṛthā rājan putradarśanalālasā.

विसर्जयित्वा मञ्जूषां संबोधनभयात् पितुः। विवेश राजभवनं पुनः शोकातुरा ततः।

visarjayitvā mañjūṣāṃ saṃbodhanabhayāt pituḥ. viveśa rājabhavanaṃ punaḥ śokāturā tataḥ.

मञ्जूषा त्व् अश्वनद्याः सा ययौ चर्मण्वतीं नदीम्। चर्मण्वत्याश् च यमुनां ततो गङ्गां जगाम ह।

mañjūṣā tv aśvanadyāḥ sā yayau carmaṇvatīṃ nadīm. carmaṇvatyāś ca yamunāṃ tato gaṅgāṃ jagāma ha.

गङ्गायाः सूतविषयं चम्पाम् अभ्याययौ पुरीम्। स मञ्जूषागतो गर्भस् तरङ्गैर् उह्यमानकः।

gaṅgāyāḥ sūtaviṣayaṃ campām abhyāyayau purīm. sa mañjūṣāgato garbhas taraṅgair uhyamānakaḥ.

अमृताद् उत्थितं दिव्यं तत् तु वर्म सकुण्डलम्। धारयाम् आस तं गर्भं दैवं च विधिनिर्मितम्।

amṛtād utthitaṃ divyaṃ tat tu varma sakuṇḍalam. dhārayām āsa taṃ garbhaṃ daivaṃ ca vidhinirmitam.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...