महाभारत 3.289 (श्लोक 1)

Project Home / Contents

महाभारत

←वन पर्व→

←अध्याय 289→

[mh-3-289] • 23 श्लोकाः

वैशंपायन उवाच। सा तु कन्या महाराज ब्राह्मणं संशितव्रतम्। तोषयाम् आस शुद्धेन मनसा संशितव्रता।

vaiśaṃpāyana uvāca. sā tu kanyā mahārāja brāhmaṇaṃ saṃśitavratam. toṣayām āsa śuddhena manasā saṃśitavratā.

प्रातर् आयास्य इत्य् उक्त्वा कदा चिद् द्विजसत्तमः। तत आयाति राजेन्द्र साये रात्राव् अथो पुनः।

prātar āyāsya ity uktvā kadā cid dvijasattamaḥ. tata āyāti rājendra sāye rātrāv atho punaḥ.

तं च सर्वासु वेलासु भक्ष्यभोज्यप्रतिश्रयैः। पूजयाम् आस सा कन्या वर्धमानैस् तु सर्वदा।

taṃ ca sarvāsu velāsu bhakṣyabhojyapratiśrayaiḥ. pūjayām āsa sā kanyā vardhamānais tu sarvadā.

अन्नादिसमुदाचारः शय्यासनकृतस् तथा। दिवसे दिवसे तस्य वर्धते न तु हीयते।

annādisamudācāraḥ śayyāsanakṛtas tathā. divase divase tasya vardhate na tu hīyate.

निर्भर्त्सनापवादैश् च तथैवाप्रियया गिरा। ब्राह्मणस्य पृथा राजन् न चकाराप्रियं तदा।

nirbhartsanāpavādaiś ca tathaivāpriyayā girā. brāhmaṇasya pṛthā rājan na cakārāpriyaṃ tadā.

व्यस्ते काले पुनश् चैति न चैति बहुशो द्विजः। दुर्लभ्यम् अपि चैवान्नं दीयताम् इति सो ऽब्रवीत्।

vyaste kāle punaś caiti na caiti bahuśo dvijaḥ. durlabhyam api caivānnaṃ dīyatām iti so 'bravīt.

कृतम् एव च तत् सर्वं पृथा तस्मै न्यवेदयत्। शिष्यवत् पुत्रवच् चैव स्वसृवच् च सुसंयता।

kṛtam eva ca tat sarvaṃ pṛthā tasmai nyavedayat. śiṣyavat putravac caiva svasṛvac ca susaṃyatā.

यथोपजोषं राजेन्द्र द्विजातिप्रवरस्य सा। प्रीतिम् उत्पादयाम् आस कन्या यत्नैर् अनिन्दिता।

yathopajoṣaṃ rājendra dvijātipravarasya sā. prītim utpādayām āsa kanyā yatnair aninditā.

तस्यास् तु शीलवृत्तेन तुतोष द्विजसत्तमः। अवधानेन भूयो ऽस्य परं यत्नम् अथाकरोत्।

tasyās tu śīlavṛttena tutoṣa dvijasattamaḥ. avadhānena bhūyo 'sya paraṃ yatnam athākarot.

तां प्रभाते च साये च पिता पप्रच्छ भारत। अपि तुष्यति ते पुत्रि ब्राह्मणः परिचर्यया।

tāṃ prabhāte ca sāye ca pitā papraccha bhārata. api tuṣyati te putri brāhmaṇaḥ paricaryayā.

तं सा परमम् इत्य् एव प्रत्युवाच यशस्विनी। ततः प्रीतिम् अवापाग्र्यां कुन्तिभोजो महामनाः।

taṃ sā paramam ity eva pratyuvāca yaśasvinī. tataḥ prītim avāpāgryāṃ kuntibhojo mahāmanāḥ.

ततः संवत्सरे पूर्णे यदासौ जपतां वरः। नापश्यद् दुष्कृतं किं चित् पृथायाः सौहृदे रतः।

tataḥ saṃvatsare pūrṇe yadāsau japatāṃ varaḥ. nāpaśyad duṣkṛtaṃ kiṃ cit pṛthāyāḥ sauhṛde rataḥ.

ततः प्रीतमना भूत्वा स एनां ब्राह्मणो ऽब्रवीत्। प्रीतो ऽस्मि परमं भद्रे परिचारेण ते शुभे।

tataḥ prītamanā bhūtvā sa enāṃ brāhmaṇo 'bravīt. prīto 'smi paramaṃ bhadre paricāreṇa te śubhe.

वरान् वृणीष्व कल्याणि दुरापान् मानुषैर् इह। यैस् त्वं सीमन्तिनीः सर्वा यशसाभिभविष्यसि।

varān vṛṇīṣva kalyāṇi durāpān mānuṣair iha. yais tvaṃ sīmantinīḥ sarvā yaśasābhibhaviṣyasi.

कुन्त्य् उवाच। कृतानि मम सर्वाणि यस्या मे वेदवित्तम। त्वं प्रसन्नः पिता चैव कृतं विप्र वरैर् मम।

kunty uvāca. kṛtāni mama sarvāṇi yasyā me vedavittama. tvaṃ prasannaḥ pitā caiva kṛtaṃ vipra varair mama.

ब्राह्मण उवाच। यदि नेच्छसि भद्रे त्वं वरं मत्तः शुचिस्मिते। इमं मन्त्रं गृहाण त्वम् आह्वानाय दिवौकसाम्।

brāhmaṇa uvāca. yadi necchasi bhadre tvaṃ varaṃ mattaḥ śucismite. imaṃ mantraṃ gṛhāṇa tvam āhvānāya divaukasām.

यं यं देवं त्वम् एतेन मन्त्रेणावाहयिष्यसि। तेन तेन वशे भद्रे स्थातव्यं ते भविष्यति।

yaṃ yaṃ devaṃ tvam etena mantreṇāvāhayiṣyasi. tena tena vaśe bhadre sthātavyaṃ te bhaviṣyati.

अकामो वा सकामो वा न स नैष्यति ते वशम्। विबुधो मन्त्रसंशान्तो वाक्ये भृत्य इवानतः।

akāmo vā sakāmo vā na sa naiṣyati te vaśam. vibudho mantrasaṃśānto vākye bhṛtya ivānataḥ.

वैशंपायन उवाच। न शशाक द्वितीयं सा प्रत्याख्यातुम् अनिन्दिता। तं वै द्विजातिप्रवरं तदा शापभयान् नृप।

vaiśaṃpāyana uvāca. na śaśāka dvitīyaṃ sā pratyākhyātum aninditā. taṃ vai dvijātipravaraṃ tadā śāpabhayān nṛpa.

ततस् ताम् अनवद्याङ्गीं ग्राहयाम् आस वै द्विजः। मन्त्रग्रामं तदा राजन्न् अथर्वशिरसि श्रुतम्।

tatas tām anavadyāṅgīṃ grāhayām āsa vai dvijaḥ. mantragrāmaṃ tadā rājann atharvaśirasi śrutam.

तं प्रदाय तु राजेन्द्र कुन्तिभोजम् उवाच ह। उषितो ऽस्मि सुखं राजन् कन्यया परितोषितः।

taṃ pradāya tu rājendra kuntibhojam uvāca ha. uṣito 'smi sukhaṃ rājan kanyayā paritoṣitaḥ.

तव गेहे सुविहितः सदा सुप्रतिपूजितः। साधयिष्यामहे तावद् इत्य् उक्त्वान्तरधीयत।

tava gehe suvihitaḥ sadā supratipūjitaḥ. sādhayiṣyāmahe tāvad ity uktvāntaradhīyata.

स तु राजा द्विजं दृष्ट्वा तत्रैवान्तर्हितं तदा। बभूव विस्मयाविष्टः पृथां च समपूजयत्।

sa tu rājā dvijaṃ dṛṣṭvā tatraivāntarhitaṃ tadā. babhūva vismayāviṣṭaḥ pṛthāṃ ca samapūjayat.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...