महाभारत 3.288 (श्लोक 1)

Project Home / Contents

महाभारत

←वन पर्व→

←अध्याय 288→

[mh-3-288] • 19 श्लोकाः

कुन्त्य् उवाच। ब्राह्मणं यन्त्रिता राजन् उपस्थास्यामि पूजया। यथाप्रतिज्ञं राजेन्द्र न च मिथ्या ब्रवीम्य् अहम्।

kunty uvāca. brāhmaṇaṃ yantritā rājan upasthāsyāmi pūjayā. yathāpratijñaṃ rājendra na ca mithyā bravīmy aham.

एष चैव स्वभावो मे पूजयेयं द्विजान् इति। तव चैव प्रियं कार्यं श्रेयश् चैतत् परं मम।

eṣa caiva svabhāvo me pūjayeyaṃ dvijān iti. tava caiva priyaṃ kāryaṃ śreyaś caitat paraṃ mama.

यद्य् एवैष्यति सायाह्ने यदि प्रातर् अथो निशि। यद्य् अर्धरात्रे भगवान् न मे कोपं करिष्यति।

yady evaiṣyati sāyāhne yadi prātar atho niśi. yady ardharātre bhagavān na me kopaṃ kariṣyati.

लाभो ममैष राजेन्द्र यद् वै पूजयती द्विजान्। आदेशे तव तिष्ठन्ती हितं कुर्यां नरोत्तम।

lābho mamaiṣa rājendra yad vai pūjayatī dvijān. ādeśe tava tiṣṭhantī hitaṃ kuryāṃ narottama.

विस्रब्धो भव राजेन्द्र न व्यलीकं द्विजोत्तमः। वसन् प्राप्स्यति ते गेहे सत्यम् एतद् ब्रवीमि ते।

visrabdho bhava rājendra na vyalīkaṃ dvijottamaḥ. vasan prāpsyati te gehe satyam etad bravīmi te.

यत् प्रियं च द्विजस्यास्य हितं चैव तवानघ। यतिष्यामि तथा राजन् व्येतु ते मानसो ज्वरः।

yat priyaṃ ca dvijasyāsya hitaṃ caiva tavānagha. yatiṣyāmi tathā rājan vyetu te mānaso jvaraḥ.

ब्राह्मणा हि महाभागाः पूजिताः पृथिवीपते। तारणाय समर्थाः स्युर् विपरीते वधाय च।

brāhmaṇā hi mahābhāgāḥ pūjitāḥ pṛthivīpate. tāraṇāya samarthāḥ syur viparīte vadhāya ca.

साहम् एतद् विजानन्ती तोषयिष्ये द्विजोत्तमम्। न मत्कृते व्यथां राजन् प्राप्स्यसि द्विजसत्तमात्।

sāham etad vijānantī toṣayiṣye dvijottamam. na matkṛte vyathāṃ rājan prāpsyasi dvijasattamāt.

अपराधे हि राजेन्द्र राज्ञाम् अश्रेयसे द्विजाः। भवन्ति च्यवनो यद्वत् सुकन्यायाः कृते पुरा।

aparādhe hi rājendra rājñām aśreyase dvijāḥ. bhavanti cyavano yadvat sukanyāyāḥ kṛte purā.

नियमेन परेणाहम् उपस्थास्ये द्विजोत्तमम्। यथा त्वया नरेन्द्रेदं भाषितं ब्राह्मणं प्रति। एवं ब्रुवन्तीं बहुशः परिष्वज्य समर्थ्य च। इति चेति च कर्तव्यं राजा सर्वम् अथादिशत्।

niyamena pareṇāham upasthāsye dvijottamam. yathā tvayā narendredaṃ bhāṣitaṃ brāhmaṇaṃ prati. evaṃ bruvantīṃ bahuśaḥ pariṣvajya samarthya ca. iti ceti ca kartavyaṃ rājā sarvam athādiśat.

राजोवाच। एवम् एतत् त्वया भद्रे कर्तव्यम् अविशङ्कया। मद्धितार्थं कुलार्थं च तथात्मार्थं च नन्दिनि।

rājovāca. evam etat tvayā bhadre kartavyam aviśaṅkayā. maddhitārthaṃ kulārthaṃ ca tathātmārthaṃ ca nandini.

वैशंपायन उवाच। एवम् उक्त्वा तु तां कन्यां कुन्तिभोजो महायशाः। पृथां परिददौ तस्मै द्विजाय सुतवत्सलः।

vaiśaṃpāyana uvāca. evam uktvā tu tāṃ kanyāṃ kuntibhojo mahāyaśāḥ. pṛthāṃ paridadau tasmai dvijāya sutavatsalaḥ.

इयं ब्रह्मन् मम सुता बाला सुखविवर्धिता। अपराध्येत यत् किं चिन् न तत् कार्यं हृदि त्वया।

iyaṃ brahman mama sutā bālā sukhavivardhitā. aparādhyeta yat kiṃ cin na tat kāryaṃ hṛdi tvayā.

द्विजातयो महाभागा वृद्धबालतपस्विषु। भवन्त्य् अक्रोधनाः प्रायो विरुद्धेष्व् अपि नित्यदा।

dvijātayo mahābhāgā vṛddhabālatapasviṣu. bhavanty akrodhanāḥ prāyo viruddheṣv api nityadā.

सुमहत्य् अपराधे ऽपि क्षान्तिः कार्या द्विजातिभिः। यथाशक्ति यथोत्साहं पूजा ग्राह्या द्विजोत्तम।

sumahaty aparādhe 'pi kṣāntiḥ kāryā dvijātibhiḥ. yathāśakti yathotsāhaṃ pūjā grāhyā dvijottama.

तथेति ब्राह्मणेनोक्ते स राजा प्रीतमानसः। हंसचन्द्रांशुसंकाशं गृहम् अस्य न्यवेदयत्।

tatheti brāhmaṇenokte sa rājā prītamānasaḥ. haṃsacandrāṃśusaṃkāśaṃ gṛham asya nyavedayat.

तत्राग्निशरणे कॢप्तम् आसनं तस्य भानुमत्। आहारादि च सर्वं तत् तथैव प्रत्यवेदयत्।

tatrāgniśaraṇe kḷptam āsanaṃ tasya bhānumat. āhārādi ca sarvaṃ tat tathaiva pratyavedayat.

निक्षिप्य राजपुत्री तु तन्द्रीं मानं तथैव च। आतस्थे परमं यत्नं ब्राह्मणस्याभिराधने।

nikṣipya rājaputrī tu tandrīṃ mānaṃ tathaiva ca. ātasthe paramaṃ yatnaṃ brāhmaṇasyābhirādhane.

तत्र सा ब्राह्मणं गत्वा पृथा शौचपरा सती। परिचर्यापरा राजन् कुं[? रेअद् नक्तं]दिनम् अतन्द्रिता। विधिवत् परिचारार्हं देववत् पर्यतोषयत्।

tatra sā brāhmaṇaṃ gatvā pṛthā śaucaparā satī. paricaryāparā rājan kuṃ[? read naktaṃ]dinam atandritā. vidhivat paricārārhaṃ devavat paryatoṣayat.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...