महाभारत 3.285 (श्लोक 1)

महाभारत

←वन पर्व→

←अध्याय 285→

[mh-3-285] • 17 श्लोकाः

सूर्य उवाच। माहितं कर्ण कार्षीस् त्वम् आत्मनः सुहृदां तथा। पुत्राणाम् अथ भार्याणाम् अथो मातुर् अथो पितुः।

sūrya uvāca. māhitaṃ karṇa kārṣīs tvam ātmanaḥ suhṛdāṃ tathā. putrāṇām atha bhāryāṇām atho mātur atho pituḥ.

शरीरस्याविरोधेन प्राणिनां प्राणभृद्वर। इष्यते यशसः प्राप्तिः कीर्तिश् च त्रिदिवे स्थिरा।

śarīrasyāvirodhena prāṇināṃ prāṇabhṛdvara. iṣyate yaśasaḥ prāptiḥ kīrtiś ca tridive sthirā.

यस् त्वं प्राणविरोधेन कीर्तिम् इच्छसि शाश्वतीम्। सा ते प्राणान् समादाय गमिष्यति न संशयः।

yas tvaṃ prāṇavirodhena kīrtim icchasi śāśvatīm. sā te prāṇān samādāya gamiṣyati na saṃśayaḥ.

जीवतां कुरुते कार्यं पिता माता सुतास् तथा। ये चान्ये बान्धवाः के चिल् लोके ऽस्मिन् पुरुषर्षभ। राजानश् च नरव्याघ्र पौरुषेण निबोध तत्।

jīvatāṃ kurute kāryaṃ pitā mātā sutās tathā. ye cānye bāndhavāḥ ke cil loke 'smin puruṣarṣabha. rājānaś ca naravyāghra pauruṣeṇa nibodha tat.

कीर्तिश् च जीवतः साध्वी पुरुषस्य महाद्युते। मृतस्य कीर्त्या किं कार्यं भस्मीभूतस्य देहिनः। मृतः कीर्तिं न जानाति जीवन् कीर्तिं समश्नुते।

kīrtiś ca jīvataḥ sādhvī puruṣasya mahādyute. mṛtasya kīrtyā kiṃ kāryaṃ bhasmībhūtasya dehinaḥ. mṛtaḥ kīrtiṃ na jānāti jīvan kīrtiṃ samaśnute.

मृतस्य कीर्तिर् मर्त्यस्य यथा माला गतायुषः। अहं तु त्वां ब्रवीम्य् एतद् भक्तो ऽसीति हितेप्सया।

mṛtasya kīrtir martyasya yathā mālā gatāyuṣaḥ. ahaṃ tu tvāṃ bravīmy etad bhakto 'sīti hitepsayā.

भक्तिमन्तो हि मे रक्ष्या इत्य् एतेनापि हेतुना। भक्तो ऽयं परया भक्त्या माम् इत्य् एव महाभुज। ममापि भक्तिर् उत्पन्ना स त्वं कुरु वचो मम।

bhaktimanto hi me rakṣyā ity etenāpi hetunā. bhakto 'yaṃ parayā bhaktyā mām ity eva mahābhuja. mamāpi bhaktir utpannā sa tvaṃ kuru vaco mama.

अस्ति चात्र परं किं चिद् अध्यात्मं देवनिर्मितम्। अतश् च त्वां ब्रवीम्य् एतत् क्रियताम् अविशङ्कया।

asti cātra paraṃ kiṃ cid adhyātmaṃ devanirmitam. ataś ca tvāṃ bravīmy etat kriyatām aviśaṅkayā.

देवगुह्यं त्वया ज्ञातुं न शक्यं पुरुषर्षभ। तस्मान् नाख्यामि ते गुह्यं काले वेत्स्यति तद् भवान्।

devaguhyaṃ tvayā jñātuṃ na śakyaṃ puruṣarṣabha. tasmān nākhyāmi te guhyaṃ kāle vetsyati tad bhavān.

पुनर् उक्तं च वक्ष्यामि त्वं राधेय निबोध तत्। मास्मै ते कुण्डले दद्या भिक्षवे वज्रपाणये।

punar uktaṃ ca vakṣyāmi tvaṃ rādheya nibodha tat. māsmai te kuṇḍale dadyā bhikṣave vajrapāṇaye.

शोभसे कुण्डलाभ्यां हि रुचिराभ्यां महाद्युते। विशाखयोर् मध्यगतः शशीव विमलो दिवि।

śobhase kuṇḍalābhyāṃ hi rucirābhyāṃ mahādyute. viśākhayor madhyagataḥ śaśīva vimalo divi.

कीर्तिश् च जीवतः साध्वी पुरुषस्येति विद्धि तत्। प्रत्याख्येयस् त्वया तात कुण्डलार्थे पुरंदरः। पाण्डवानां हिते युक्तो भिक्षन् ब्राह्मणवेषधृक्।

kīrtiś ca jīvataḥ sādhvī puruṣasyeti viddhi tat. pratyākhyeyas tvayā tāta kuṇḍalārthe puraṃdaraḥ. pāṇḍavānāṃ hite yukto bhikṣan brāhmaṇaveṣadhṛk.

शक्या बहुविधैर् वाक्यैः कुण्डलेप्सा त्वयानघ। विहन्तुं देवराजस्य हेतुयुक्तैः पुनः पुनः।

śakyā bahuvidhair vākyaiḥ kuṇḍalepsā tvayānagha. vihantuṃ devarājasya hetuyuktaiḥ punaḥ punaḥ.

उपपत्त्युपपन्नार्थैर् माधुर्यकृतभूषणैः। पुरंदरस्य कर्ण त्वं बुद्धिम् एताम् अपानुद।

upapattyupapannārthair mādhuryakṛtabhūṣaṇaiḥ. puraṃdarasya karṇa tvaṃ buddhim etām apānuda.

त्व हि नित्यं नरव्याघ्र स्पर्धसे सव्यसाचिना। सव्यसाची त्वया चैव युधि शूरः समेष्यति।

tva hi nityaṃ naravyāghra spardhase savyasācinā. savyasācī tvayā caiva yudhi śūraḥ sameṣyati.

न तु त्वाम् अर्जुनः शक्तः कुण्डलाभ्यां समन्वितम्। विजेतुं युधि यद्य् अस्य स्वयम् इन्द्रः शरो भवेत्।

na tu tvām arjunaḥ śaktaḥ kuṇḍalābhyāṃ samanvitam. vijetuṃ yudhi yady asya svayam indraḥ śaro bhavet.

तस्मान् न देये शक्राय त्वयैते कुण्डले शुभे। संग्रामे यदि निर्जेतुं कर्ण कामयसे ऽर्जुनम्।

tasmān na deye śakrāya tvayaite kuṇḍale śubhe. saṃgrāme yadi nirjetuṃ karṇa kāmayase 'rjunam.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...