महाभारत 3.265 (श्लोक 1)

Project Home / Contents

महाभारत

←वन पर्व→

←अध्याय 265→

[mh-3-265] • 30 श्लोकाः

मार्कण्डेय उवाच। ततस् तां भर्तृशोकार्तां दीनां मलिनवाससम्। मणिशेषाभ्यलंकारां रुदतीं च पतिव्रताम्।

mārkaṇḍeya uvāca. tatas tāṃ bhartṛśokārtāṃ dīnāṃ malinavāsasam. maṇiśeṣābhyalaṃkārāṃ rudatīṃ ca pativratām.

राक्षसीभिर् उपास्यन्तीं समासीनां शिलातले। रावणः कामबाणार्तो ददर्शोपससर्प च।

rākṣasībhir upāsyantīṃ samāsīnāṃ śilātale. rāvaṇaḥ kāmabāṇārto dadarśopasasarpa ca.

देवदानवगन्धर्वयक्षकिंपुरुषैर् युधि। अजितो ऽशोकवनिकां ययौ कन्दर्पमोहितः।

devadānavagandharvayakṣakiṃpuruṣair yudhi. ajito 'śokavanikāṃ yayau kandarpamohitaḥ.

दिव्याम्बरधरः श्रीमान् सुमृष्टमणिकुण्डलः। विचित्रमाल्यमुकुटो वसन्त इव मूर्तिमान्।

divyāmbaradharaḥ śrīmān sumṛṣṭamaṇikuṇḍalaḥ. vicitramālyamukuṭo vasanta iva mūrtimān.

स कल्पवृक्षसदृशो यत्नाद् अपि विभूषितः। श्मशानचैत्यद्रुमवद् भूषितो ऽपि भयंकरः।

sa kalpavṛkṣasadṛśo yatnād api vibhūṣitaḥ. śmaśānacaityadrumavad bhūṣito 'pi bhayaṃkaraḥ.

स तस्यास् तनुमध्यायाः समीपे रजनीचरः। ददृशे रोहिणीम् एत्य शनैश्चर इव ग्रहः।

sa tasyās tanumadhyāyāḥ samīpe rajanīcaraḥ. dadṛśe rohiṇīm etya śanaiścara iva grahaḥ.

स ताम् आमन्त्र्य सुश्रोणीं पुष्पकेतुशराहतः। इदम् इत्य् अब्रवीद् बालां त्रस्तां रौहीम् इवाबलाम्।

sa tām āmantrya suśroṇīṃ puṣpaketuśarāhataḥ. idam ity abravīd bālāṃ trastāṃ rauhīm ivābalām.

सीते पर्याप्तम् एतावत् कृतो भर्तुर् अनुग्रहः। प्रसादं कुरु तन्वङ्गि क्रियतां परिकर्म ते।

sīte paryāptam etāvat kṛto bhartur anugrahaḥ. prasādaṃ kuru tanvaṅgi kriyatāṃ parikarma te.

भजस्व मां वरारोहे महार्हाभरणाम्बरा। भव मे सर्वनारीणाम् उत्तमा वरवर्णिनि।

bhajasva māṃ varārohe mahārhābharaṇāmbarā. bhava me sarvanārīṇām uttamā varavarṇini.

सन्ति मे देवकन्याश् च राजर्षीणां तथाङ्गनाः। सन्ति दानवकन्याश् च दैत्यानां चापि योषितः।

santi me devakanyāś ca rājarṣīṇāṃ tathāṅganāḥ. santi dānavakanyāś ca daityānāṃ cāpi yoṣitaḥ.

चतुर्दश पिशाचानां कोट्यो मे वचने स्थिताः। द्विस् तावत् पुरुषादानां रक्षसां भीमकर्मणाम्।

caturdaśa piśācānāṃ koṭyo me vacane sthitāḥ. dvis tāvat puruṣādānāṃ rakṣasāṃ bhīmakarmaṇām.

ततो मे त्रिगुणा यक्षा ये मद्वचनकारिणः। के चिद् एव धनाध्यक्षं भ्रातरं मे समाश्रिताः।

tato me triguṇā yakṣā ye madvacanakāriṇaḥ. ke cid eva dhanādhyakṣaṃ bhrātaraṃ me samāśritāḥ.

गन्धर्वाप्सरसो भद्रे माम् आपानगतं सदा। उपतिष्ठन्ति वामोरु यथैव भ्रातरं मम।

gandharvāpsaraso bhadre mām āpānagataṃ sadā. upatiṣṭhanti vāmoru yathaiva bhrātaraṃ mama.

पुत्रो ऽहम् अपि विप्रर्षेः साक्षाद् विश्रवसो मुनेः। पञ्चमो लोकपालानाम् इति मे प्रथितं यशः।

putro 'ham api viprarṣeḥ sākṣād viśravaso muneḥ. pañcamo lokapālānām iti me prathitaṃ yaśaḥ.

दिव्यानि भक्ष्यभोज्यानि पानानि विविधानि च। यथैव त्रिदशेशस्य तथैव मम भामिनि।

divyāni bhakṣyabhojyāni pānāni vividhāni ca. yathaiva tridaśeśasya tathaiva mama bhāmini.

क्षीयतां दुष्कृतं कर्म वनवासकृतं तव। भार्या मे भव सुश्रोणि यथा मन्दोदरी तथा।

kṣīyatāṃ duṣkṛtaṃ karma vanavāsakṛtaṃ tava. bhāryā me bhava suśroṇi yathā mandodarī tathā.

इत्य् उक्ता तेन वैदेही परिवृत्य शुभानना। तृणम् अन्तरतः कृत्वा तम् उवाच निशाचरम्।

ity uktā tena vaidehī parivṛtya śubhānanā. tṛṇam antarataḥ kṛtvā tam uvāca niśācaram.

अशिवेनातिवामोरूर् अजस्रं नेत्रवारिणा। स्तनाव् अपतितौ बाला सहिताव् अभिवर्षती। व्यवस्थाप्य कथं चित् सा विषादाद् अतिमोहिता। उवाच वाक्यं तं क्षुद्रं वैदेही पतिदेवता।

aśivenātivāmorūr ajasraṃ netravāriṇā. stanāv apatitau bālā sahitāv abhivarṣatī. vyavasthāpya kathaṃ cit sā viṣādād atimohitā. uvāca vākyaṃ taṃ kṣudraṃ vaidehī patidevatā.

असकृद् वदतो वाक्यम् ईदृशं राक्षसेश्वर। विषादयुक्तम् एतत् ते मया श्रुतम् अभाग्यया।

asakṛd vadato vākyam īdṛśaṃ rākṣaseśvara. viṣādayuktam etat te mayā śrutam abhāgyayā.

तद् भद्रसुख भद्रं ते मानसं विनिवर्त्यताम्। परदारास्म्य् अलभ्या च सततं च पतिव्रता।

tad bhadrasukha bhadraṃ te mānasaṃ vinivartyatām. paradārāsmy alabhyā ca satataṃ ca pativratā.

न चैवोपयिकी भार्या मानुषी कृपणा तव। विवशां धर्षयित्वा च कां त्वं प्रीतिम् अवाप्स्यसि।

na caivopayikī bhāryā mānuṣī kṛpaṇā tava. vivaśāṃ dharṣayitvā ca kāṃ tvaṃ prītim avāpsyasi.

प्रजापतिसमो विप्रो ब्रह्मयोनिः पिता तव। न च पालयसे धर्मं लोकपालसमः कथम्।

prajāpatisamo vipro brahmayoniḥ pitā tava. na ca pālayase dharmaṃ lokapālasamaḥ katham.

भ्रातरं राजराजानं महेश्वरसखं प्रभुम्। धनेश्वरं व्यपदिशन् कथं त्व् इह न लज्जसे।

bhrātaraṃ rājarājānaṃ maheśvarasakhaṃ prabhum. dhaneśvaraṃ vyapadiśan kathaṃ tv iha na lajjase.

इत्य् उक्त्वा प्रारुदत् सीता कम्पयन्ती पयोधरौ। शिरोधरां च तन्वङ्गी मुखं प्रच्छाद्य वाससा।

ity uktvā prārudat sītā kampayantī payodharau. śirodharāṃ ca tanvaṅgī mukhaṃ pracchādya vāsasā.

तस्या रुदत्या भामिन्या दीर्घा वेणी सुसंयता। ददृशे स्वसिता स्निग्धा काली व्यालीव मूर्धनि।

tasyā rudatyā bhāminyā dīrghā veṇī susaṃyatā. dadṛśe svasitā snigdhā kālī vyālīva mūrdhani.

तच् छ्रुत्वा रावणो वाक्यं सीतयोक्तं सुनिष्ठुरम्। प्रत्याख्यातो ऽपि दुर्मेधाः पुनर् एवाब्रवीद् वचः।

tac chrutvā rāvaṇo vākyaṃ sītayoktaṃ suniṣṭhuram. pratyākhyāto 'pi durmedhāḥ punar evābravīd vacaḥ.

कामम् अङ्गानि मे सीते दुनोतु मकरध्वजः। न त्वाम् अकामां सुश्रोणीं समेष्ये चारुहासिनीम्।

kāmam aṅgāni me sīte dunotu makaradhvajaḥ. na tvām akāmāṃ suśroṇīṃ sameṣye cāruhāsinīm.

किं नु शक्यं मया कर्तुं यत् त्वम् अद्यापि मानुषम्। आहारभूतम् अस्माकं रामम् एवानुरुध्यसे।

kiṃ nu śakyaṃ mayā kartuṃ yat tvam adyāpi mānuṣam. āhārabhūtam asmākaṃ rāmam evānurudhyase.

इत्य् उक्त्वा ताम् अनिन्द्याङ्गीं स राक्षसगणेश्वरः। तत्रैवान्तर्हितो भूत्वा जगामाभिमतां दिशम्।

ity uktvā tām anindyāṅgīṃ sa rākṣasagaṇeśvaraḥ. tatraivāntarhito bhūtvā jagāmābhimatāṃ diśam.

राक्षसीभिः परिवृता वैदेही शोककर्शिता। सेव्यमाना त्रिजटया तत्रैव न्यवसत् तदा।

rākṣasībhiḥ parivṛtā vaidehī śokakarśitā. sevyamānā trijaṭayā tatraiva nyavasat tadā.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...