महाभारत 3.244 (श्लोक 1)

Project Home / Contents

महाभारत

←वन पर्व→

←अध्याय 244→

[mh-3-244] • 16 श्लोकाः

जनमेजय उवाच। दुर्योधनं मोचयित्वा पाण्डुपुत्रा महाबलाः। किम् अकार्षुर् वने तस्मिंस् तन् ममाख्यातुम् अर्हसि।

janamejaya uvāca. duryodhanaṃ mocayitvā pāṇḍuputrā mahābalāḥ. kim akārṣur vane tasmiṃs tan mamākhyātum arhasi.

वैशंपायन उवाच। ततः शयानं कौन्तेयं रात्रौ द्वैतवने मृगाः। स्वप्नान्ते दर्शयाम् आसुर् बाष्पकण्ठा युधिष्ठिरम्।

vaiśaṃpāyana uvāca. tataḥ śayānaṃ kaunteyaṃ rātrau dvaitavane mṛgāḥ. svapnānte darśayām āsur bāṣpakaṇṭhā yudhiṣṭhiram.

तान् अब्रवीत् स राजेन्द्रो वेपमानान् कृताञ्जलीन्। ब्रूत यद् वक्तुकामाः स्थ के भवन्तः किम् इष्यते।

tān abravīt sa rājendro vepamānān kṛtāñjalīn. brūta yad vaktukāmāḥ stha ke bhavantaḥ kim iṣyate.

एवम् उक्ताः पाण्डवेन कौन्तेयेन यशस्विना। प्रत्यब्रुवन् मृगास् तत्र हतशेषा युधिष्ठिरम्।

evam uktāḥ pāṇḍavena kaunteyena yaśasvinā. pratyabruvan mṛgās tatra hataśeṣā yudhiṣṭhiram.

वयं मृगा द्वैतवने हतशिष्टाः स्म भारत। नोत्सीदेम महाराज क्रियतां वासपर्ययः।

vayaṃ mṛgā dvaitavane hataśiṣṭāḥ sma bhārata. notsīdema mahārāja kriyatāṃ vāsaparyayaḥ.

भवन्तो भ्रातरः शूराः सर्व एवास्त्रकोविदाः। कुलान्य् अल्पावशिष्टानि कृतवन्तो वनौकसाम्।

bhavanto bhrātaraḥ śūrāḥ sarva evāstrakovidāḥ. kulāny alpāvaśiṣṭāni kṛtavanto vanaukasām.

बीजभूता वयं के चिद् अवशिष्टा महामते। विवर्धेमहि राजेन्द्र प्रसादात् ते युधिष्ठिर।

bījabhūtā vayaṃ ke cid avaśiṣṭā mahāmate. vivardhemahi rājendra prasādāt te yudhiṣṭhira.

तान् वेपमानान् वित्रस्तान् बीजमात्रावशेषितान्। मृगान् दृष्ट्वा सुदुःखार्तो धर्मराजो युधिष्ठिरः।

tān vepamānān vitrastān bījamātrāvaśeṣitān. mṛgān dṛṣṭvā suduḥkhārto dharmarājo yudhiṣṭhiraḥ.

तांस् तथेत्य् अब्रवीद् राजा सर्वभूतहिते रतः। तथ्यं भवन्तो ब्रुवते करिष्यामि च तत् तथा।

tāṃs tathety abravīd rājā sarvabhūtahite rataḥ. tathyaṃ bhavanto bruvate kariṣyāmi ca tat tathā.

इत्य् एवं प्रतिबुद्धः स रात्र्यन्ते राजसत्तमः। अब्रवीत् सहितान् भ्रातॄन् दयापन्नो मृगान् प्रति।

ity evaṃ pratibuddhaḥ sa rātryante rājasattamaḥ. abravīt sahitān bhrātṝn dayāpanno mṛgān prati.

उक्तो रात्रौ मृगैर् अस्मि स्वप्नान्ते हतशेषितैः। तनुभूताः स्म भद्रं ते दया नः क्रियताम् इति।

ukto rātrau mṛgair asmi svapnānte hataśeṣitaiḥ. tanubhūtāḥ sma bhadraṃ te dayā naḥ kriyatām iti.

ते सत्यम् आहुः कर्तव्या दयास्माभिर् वनौकसाम्। साष्टमासं हि नो वर्षं यद् एनान् उपयुञ्ज्महे। अर्जुनः। त्वदधीना वयं राजन् मा त्वम् अस्मिन् विचारय। यत्रैव मन्यसे पार्थ तत्र गच्छामहे वयम्।

te satyam āhuḥ kartavyā dayāsmābhir vanaukasām. sāṣṭamāsaṃ hi no varṣaṃ yad enān upayuñjmahe. arjunaḥ. tvadadhīnā vayaṃ rājan mā tvam asmin vicāraya. yatraiva manyase pārtha tatra gacchāmahe vayam.

पुनर् बहुमृगं रम्यं काम्यकं काननोत्तमम्। मरुभूमेः शिरः ख्यातं तृणबिन्दुसरः प्रति। तत्रेमा वसतीः शिष्टा विहरन्तो रमेमहि। वैशंपायनः। इत्य् उक्तास् ते महात्मानः पाण्डवेन महात्मना।

punar bahumṛgaṃ ramyaṃ kāmyakaṃ kānanottamam. marubhūmeḥ śiraḥ khyātaṃ tṛṇabindusaraḥ prati. tatremā vasatīḥ śiṣṭā viharanto ramemahi. vaiśaṃpāyanaḥ. ity uktās te mahātmānaḥ pāṇḍavena mahātmanā.

ततस् ते पाण्डवाः शीघ्रं प्रययुर् धर्मकोविदाः। ब्राह्मणैः सहिता राजन् ये च तत्र सहोषिताः। इन्द्रसेनादिभिश् चैव प्रेष्यैर् अनुगतास् तदा।

tatas te pāṇḍavāḥ śīghraṃ prayayur dharmakovidāḥ. brāhmaṇaiḥ sahitā rājan ye ca tatra sahoṣitāḥ. indrasenādibhiś caiva preṣyair anugatās tadā.

ते यात्वानुसृतैर् मार्गैः स्वन्नैः शुचिजलान्वितैः। ददृशुः काम्यकं पुण्यम् आश्रमं तापसायुतम्।

te yātvānusṛtair mārgaiḥ svannaiḥ śucijalānvitaiḥ. dadṛśuḥ kāmyakaṃ puṇyam āśramaṃ tāpasāyutam.

विविशुस् ते स्म कौरव्या वृता विप्रर्षभैस् तदा। तद् वनं भरतश्रेष्ठाः स्वर्गं सुकृतिनो यथा।

viviśus te sma kauravyā vṛtā viprarṣabhais tadā. tad vanaṃ bharataśreṣṭhāḥ svargaṃ sukṛtino yathā.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...