महाभारत 3.227 (श्लोक 1)

Project Home / Contents

महाभारत

←वन पर्व→

←अध्याय 227→

[mh-3-227] • 24 श्लोकाः

वैशंपायन उवाच। कर्णस्य वचनं श्रुत्वा राजा दुर्योधनस् तदा। हृष्टो भूत्वा पुनर् दीन इदं वचनम् अब्रवीत्।

vaiśaṃpāyana uvāca. karṇasya vacanaṃ śrutvā rājā duryodhanas tadā. hṛṣṭo bhūtvā punar dīna idaṃ vacanam abravīt.

ब्रवीषि यद् इदं कर्ण सर्वं मे मनसि स्थितम्। न त्व् अभ्यनुज्ञां लप्स्यामि गमने यत्र पाण्डवाः।

bravīṣi yad idaṃ karṇa sarvaṃ me manasi sthitam. na tv abhyanujñāṃ lapsyāmi gamane yatra pāṇḍavāḥ.

परिदेवति तान् वीरान् धृतराष्ट्रो महीपतिः। मन्यते ऽभ्यधिकांश् चापि तपोयोगेन पाण्डवान्।

paridevati tān vīrān dhṛtarāṣṭro mahīpatiḥ. manyate 'bhyadhikāṃś cāpi tapoyogena pāṇḍavān.

अथ वाप्य् अनुबुध्येत नृपो ऽस्माकं चिकीर्षितम्। एवम् अप्य् आयतिं रक्षन् नाभ्यनुज्ञातुम् अर्हति।

atha vāpy anubudhyeta nṛpo 'smākaṃ cikīrṣitam. evam apy āyatiṃ rakṣan nābhyanujñātum arhati.

न हि द्वैतवने किं चिद् विद्यते ऽन्यत् प्रयोजनम्। उत्सादनम् ऋते तेषां वनस्थानां मम द्विषाम्।

na hi dvaitavane kiṃ cid vidyate 'nyat prayojanam. utsādanam ṛte teṣāṃ vanasthānāṃ mama dviṣām.

जानासि हि यथा क्षत्ता द्यूतकाल उपस्थिते। अब्रवीद् यच् च मां त्वां च सौबलं च वचस् तदा।

jānāsi hi yathā kṣattā dyūtakāla upasthite. abravīd yac ca māṃ tvāṃ ca saubalaṃ ca vacas tadā.

तानि पूर्वाणि वाक्यानि यच् चान्यत् परिदेवितम्। विचिन्त्य नाधिगच्छामि गमनायेतराय वा।

tāni pūrvāṇi vākyāni yac cānyat paridevitam. vicintya nādhigacchāmi gamanāyetarāya vā.

ममापि हि महान् हर्षो यद् अहं भीमफल्गुनौ। क्लिष्टाव् अरण्ये पश्येयं कृष्णया सहिताव् इति।

mamāpi hi mahān harṣo yad ahaṃ bhīmaphalgunau. kliṣṭāv araṇye paśyeyaṃ kṛṣṇayā sahitāv iti.

न तथा प्राप्नुयां प्रीतिम् अवाप्य वसुधाम् अपि। दृष्ट्वा यथा पाण्डुसुतान् वल्कलाजिनवाससः।

na tathā prāpnuyāṃ prītim avāpya vasudhām api. dṛṣṭvā yathā pāṇḍusutān valkalājinavāsasaḥ.

किं नु स्याद् अधिकं तस्माद् यद् अहं द्रुपदात्मजाम्। द्रौपदीं कर्ण पश्येयं काषायवसनां वने।

kiṃ nu syād adhikaṃ tasmād yad ahaṃ drupadātmajām. draupadīṃ karṇa paśyeyaṃ kāṣāyavasanāṃ vane.

यदि मां धर्मराजश् च भीमसेनश् च पाण्डवः। युक्तं परमया लक्ष्म्या पश्येतां जीवितं भवेत्।

yadi māṃ dharmarājaś ca bhīmasenaś ca pāṇḍavaḥ. yuktaṃ paramayā lakṣmyā paśyetāṃ jīvitaṃ bhavet.

उपायं न तु पश्यामि येन गच्छेम तद् वनम्। यथा चाभ्यनुजानीयाद् गच्छन्तं मां महीपतिः।

upāyaṃ na tu paśyāmi yena gacchema tad vanam. yathā cābhyanujānīyād gacchantaṃ māṃ mahīpatiḥ.

स सौबलेन सहितस् तथा दुःशासनेन च। उपायं पश्य निपुणं येन गच्छेम तद् वनम्।

sa saubalena sahitas tathā duḥśāsanena ca. upāyaṃ paśya nipuṇaṃ yena gacchema tad vanam.

अहम् अप्य् अद्य निश्चित्य गमनायेतराय वा। काल्यम् एव गमिष्यामि समीपं पार्थिवस्य ह।

aham apy adya niścitya gamanāyetarāya vā. kālyam eva gamiṣyāmi samīpaṃ pārthivasya ha.

मयि तत्रोपविष्टे तु भीष्मे च कुरुसत्तमे। उपायो यो भवेद् दृष्टस् तं ब्रूयाः सहसौबलः।

mayi tatropaviṣṭe tu bhīṣme ca kurusattame. upāyo yo bhaved dṛṣṭas taṃ brūyāḥ sahasaubalaḥ.

ततो भीष्मस्य राज्ञश् च निशम्य गमनं प्रति। व्यवसायं करिष्ये ऽहम् अनुनीय पितामहम्।

tato bhīṣmasya rājñaś ca niśamya gamanaṃ prati. vyavasāyaṃ kariṣye 'ham anunīya pitāmaham.

तथेत्य् उक्त्वा तु ते सर्वे जग्मुर् आवसथान् प्रति। व्युषितायां रजन्यां तु कर्णो राजानम् अभ्ययात्।

tathety uktvā tu te sarve jagmur āvasathān prati. vyuṣitāyāṃ rajanyāṃ tu karṇo rājānam abhyayāt.

ततो दुर्योधनं कर्णः प्रहसन्न् इदम् अब्रवीत्। उपायः परिदृष्टो ऽयं तं निबोध जनेश्वर।

tato duryodhanaṃ karṇaḥ prahasann idam abravīt. upāyaḥ paridṛṣṭo 'yaṃ taṃ nibodha janeśvara.

घोषा द्वैतवने सर्वे त्वत्प्रतीक्षा नराधिप। घोषयात्रापदेशेन गमिष्यामो न संशयः।

ghoṣā dvaitavane sarve tvatpratīkṣā narādhipa. ghoṣayātrāpadeśena gamiṣyāmo na saṃśayaḥ.

उचितं हि सदा गन्तुं घोषयात्रां विशां पते। एवं च त्वां पिता राजन् समनुज्ञातुम् अर्हति।

ucitaṃ hi sadā gantuṃ ghoṣayātrāṃ viśāṃ pate. evaṃ ca tvāṃ pitā rājan samanujñātum arhati.

तथा कथयमानौ तौ घोषयात्राविनिश्चयम्। गान्धारराजः शकुनिः प्रत्युवाच हसन्न् इव।

tathā kathayamānau tau ghoṣayātrāviniścayam. gāndhārarājaḥ śakuniḥ pratyuvāca hasann iva.

उपायो ऽयं मया दृष्टो गमनाय निरामयः। अनुज्ञास्यति नो राजा चोदयिष्यति चाप्य् उत।

upāyo 'yaṃ mayā dṛṣṭo gamanāya nirāmayaḥ. anujñāsyati no rājā codayiṣyati cāpy uta.

ghoṣā dvaitavane sarve tvatpratīkṣā narādhipa. ghoṣayātrāpadeśena gamiṣyāmo na saṃśayaḥ.

ततः प्रहसिताः सर्वे ते ऽन्योन्यस्य तलान् ददुः। तद् एव च विनिश्चित्य ददृशुः कुरुसत्तमम्।

tataḥ prahasitāḥ sarve te 'nyonyasya talān daduḥ. tad eva ca viniścitya dadṛśuḥ kurusattamam.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...