महाभारत 3.172 (श्लोक 1)

Project Home / Contents

महाभारत

←वन पर्व→

←अध्याय 172→

[mh-3-172] • 24 श्लोकाः

वैशंपायन उवाच। तस्यां रजन्यां व्युष्टायां धर्मराजो युधिष्ठिरः। उत्थायावश्यकार्याणि कृतवान् भ्रतृभिः सह।

vaiśaṃpāyana uvāca. tasyāṃ rajanyāṃ vyuṣṭāyāṃ dharmarājo yudhiṣṭhiraḥ. utthāyāvaśyakāryāṇi kṛtavān bhratṛbhiḥ saha.

ततः संचोदयाम् आस सो ऽर्जुनं भ्रातृनन्दनम्। दर्शयास्त्राणि कौन्तेय यैर् जिता दानवास् त्वया।

tataḥ saṃcodayām āsa so 'rjunaṃ bhrātṛnandanam. darśayāstrāṇi kaunteya yair jitā dānavās tvayā.

ततो धनंजयो राजन् देवैर् दत्तानि पाण्डवः। अस्त्राणि तानि दिव्यानि दर्शयाम् आस भारत।

tato dhanaṃjayo rājan devair dattāni pāṇḍavaḥ. astrāṇi tāni divyāni darśayām āsa bhārata.

यथान्यायं महातेजाः शौचं परमम् आस्थितः। नमस्कृत्य त्रिणेत्राय वासवाय च पाण्डवः। गिरिकूबरं पादपाङ्गं शुभवेणु त्रिवेणुकम्। पार्थिवं रथम् आस्थाय शोभमानो धनंजयः।

yathānyāyaṃ mahātejāḥ śaucaṃ paramam āsthitaḥ. namaskṛtya triṇetrāya vāsavāya ca pāṇḍavaḥ. girikūbaraṃ pādapāṅgaṃ śubhaveṇu triveṇukam. pārthivaṃ ratham āsthāya śobhamāno dhanaṃjayaḥ.

ततः सुदंशितस् तेन कवचेन सुवर्चसा। धनुर् आदाय गाण्डीवं देवदत्तं च वारिजम्।

tataḥ sudaṃśitas tena kavacena suvarcasā. dhanur ādāya gāṇḍīvaṃ devadattaṃ ca vārijam.

शोशुभ्यमानः कौन्तेय आनुपूर्व्यान् महाभुजः। अस्त्राणि तानि दिव्यानि दर्शनायोपचक्रमे।

śośubhyamānaḥ kaunteya ānupūrvyān mahābhujaḥ. astrāṇi tāni divyāni darśanāyopacakrame.

अथ प्रयोक्ष्यमाणेन दिव्यान्य् अस्त्राणि तेन वै। समाक्रान्ता मही पद्भ्यां समकम्पत सद्रुमा।

atha prayokṣyamāṇena divyāny astrāṇi tena vai. samākrāntā mahī padbhyāṃ samakampata sadrumā.

क्षुभिताः सरितश् चैव तथैव च महोदधिः। शैलाश् चापि व्यशीर्यन्त न ववौ च समीरणः।

kṣubhitāḥ saritaś caiva tathaiva ca mahodadhiḥ. śailāś cāpi vyaśīryanta na vavau ca samīraṇaḥ.

न बभासे सहस्रांशुर् न जज्वाल च पावकः। न वेदाः प्रतिभान्ति स्म द्विजातीनां कथं चन।

na babhāse sahasrāṃśur na jajvāla ca pāvakaḥ. na vedāḥ pratibhānti sma dvijātīnāṃ kathaṃ cana.

अन्तर्भूमिगता ये च प्राणिनो जनमेजय। पीड्यमानाः समुत्थाय पाण्डवं पर्यवारयन्।

antarbhūmigatā ye ca prāṇino janamejaya. pīḍyamānāḥ samutthāya pāṇḍavaṃ paryavārayan.

वेपमानाः प्राञ्जलयस् ते सर्वे पिहिताननाः। दह्यमानास् तदास्त्रैस् तैर् याचन्ति स्म धनंजयम्।

vepamānāḥ prāñjalayas te sarve pihitānanāḥ. dahyamānās tadāstrais tair yācanti sma dhanaṃjayam.

ततो ब्रह्मर्षयश् चैव सिद्धाश् चैव सुरर्षयः। जङ्गमानि च भूतानि सर्वाण्य् एवावतस्थिरे।

tato brahmarṣayaś caiva siddhāś caiva surarṣayaḥ. jaṅgamāni ca bhūtāni sarvāṇy evāvatasthire.

राजर्षयश् च प्रवरास् तथैव च दिवौकसः। यक्षराक्षसगन्धर्वास् तथैव च पतत्रिणः। खेचराणि च भूतानि सर्वाण्य् एवावतस्थिरे।

rājarṣayaś ca pravarās tathaiva ca divaukasaḥ. yakṣarākṣasagandharvās tathaiva ca patatriṇaḥ. khecarāṇi ca bhūtāni sarvāṇy evāvatasthire.

ततः पितामहश् चैव लोकपालाश् च सर्वशः। भगवांश् च महादेवः सगणो ऽभ्याययौ तदा।

tataḥ pitāmahaś caiva lokapālāś ca sarvaśaḥ. bhagavāṃś ca mahādevaḥ sagaṇo 'bhyāyayau tadā.

ततो वायुर् महाराज दिव्यैर् माल्यैः सुगन्धिभिः। अभितः पाण्डवांश् चित्रैर् अवचक्रे समन्ततः।

tato vāyur mahārāja divyair mālyaiḥ sugandhibhiḥ. abhitaḥ pāṇḍavāṃś citrair avacakre samantataḥ.

जगुश् च गाथा विविधा गन्धर्वाः सुरचोदिताः। ननृतुः संघशश् चैव राजन्न् अप्सरसां गणाः। देवतूर्याण्य् अवाद्यन्त रम्याणि मधुराणि च।

jaguś ca gāthā vividhā gandharvāḥ suracoditāḥ. nanṛtuḥ saṃghaśaś caiva rājann apsarasāṃ gaṇāḥ. devatūryāṇy avādyanta ramyāṇi madhurāṇi ca.

तस्मिंस् तु तुमुले काले नारदः सुरचोदितः। आगम्याह वचः पार्थं श्रवणीयम् इदं नृप।

tasmiṃs tu tumule kāle nāradaḥ suracoditaḥ. āgamyāha vacaḥ pārthaṃ śravaṇīyam idaṃ nṛpa.

अर्जुनार्जुन मा युङ्क्ष्व दिव्यान्य् अस्त्राणि भारत। नैतानि निरधिष्ठाने प्रयुज्यन्ते कदा चन। ततो महात्मा स विशुद्धबुद्धिः। संप्रार्थयाम् आस नगेन्द्रवर्यम्।

arjunārjuna mā yuṅkṣva divyāny astrāṇi bhārata. naitāni niradhiṣṭhāne prayujyante kadā cana. tato mahātmā sa viśuddhabuddhiḥ. saṃprārthayām āsa nagendravaryam.

अधिष्ठाने न वानार्तः प्रयुञ्जीत कदा चन। प्रयोगे सुमहान् दोषो ह्य् अस्त्राणां कुरुनन्दन।

adhiṣṭhāne na vānārtaḥ prayuñjīta kadā cana. prayoge sumahān doṣo hy astrāṇāṃ kurunandana.

एतानि रक्ष्यमाणानि धनंजय यथागमम्। बलवन्ति सुखार्हाणि भविष्यन्ति न संशयः।

etāni rakṣyamāṇāni dhanaṃjaya yathāgamam. balavanti sukhārhāṇi bhaviṣyanti na saṃśayaḥ.

अरक्ष्यमाणान्य् एतानि त्रैलोक्यस्यापि पाण्डव। भवन्ति स्म विनाशाय मैवं भूयः कृथाः क्व चित्।

arakṣyamāṇāny etāni trailokyasyāpi pāṇḍava. bhavanti sma vināśāya maivaṃ bhūyaḥ kṛthāḥ kva cit.

अजातशत्रो त्वं चैव द्रक्ष्यसे तानि संयुगे। योज्यमानानि पार्थेन द्विषताम् अवमर्दने।

ajātaśatro tvaṃ caiva drakṣyase tāni saṃyuge. yojyamānāni pārthena dviṣatām avamardane.

निवार्याथ ततः पार्थं सर्वे देवा यथागतम्। जग्मुर् अन्ये च ये तत्र समाजग्मुर् नरर्षभ।

nivāryātha tataḥ pārthaṃ sarve devā yathāgatam. jagmur anye ca ye tatra samājagmur nararṣabha.

तेषु सर्वेषु कौरव्य प्रतियातेषु पाण्डवाः। तस्मिन्न् एव वने हृष्टास् त ऊषुः सह कृष्णया।

teṣu sarveṣu kauravya pratiyāteṣu pāṇḍavāḥ. tasminn eva vane hṛṣṭās ta ūṣuḥ saha kṛṣṇayā.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...