महाभारत 3.15 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

Project Home / Contents

महाभारत

←वन पर्व→

←अध्याय 15→

[mh-3-15] • 22 श्लोकाः

युधिष्ठिर उवाच। असांनिध्यं कथं कृष्ण तवासीद् वृष्णिनन्दन। क्व चासीद् विप्रवासस् ते किं वाकार्षीः प्रवासकः।

yudhiṣṭhira uvāca. asāṃnidhyaṃ kathaṃ kṛṣṇa tavāsīd vṛṣṇinandana. kva cāsīd vipravāsas te kiṃ vākārṣīḥ pravāsakaḥ.

कृष्ण उवाच। शाल्वस्य नगरं सौभं गतो ऽहं भरतर्षभ। विनिहन्तुं नरश्रेष्ठ तत्र मे शृणु कारणम्।

kṛṣṇa uvāca. śālvasya nagaraṃ saubhaṃ gato 'haṃ bharatarṣabha. vinihantuṃ naraśreṣṭha tatra me śṛṇu kāraṇam.

महातेजा महाबाहुर् यः स राजा महायशाः। दमघोषात्मजो वीरः शिशुपालो मया हतः।

mahātejā mahābāhur yaḥ sa rājā mahāyaśāḥ. damaghoṣātmajo vīraḥ śiśupālo mayā hataḥ.

यज्ञे ते भरतश्रेष्ठ राजसूये ऽर्हणां प्रति। स रोषवशसंप्राप्तो नामृष्यत दुरात्मवान्।

yajñe te bharataśreṣṭha rājasūye 'rhaṇāṃ prati. sa roṣavaśasaṃprāpto nāmṛṣyata durātmavān.

श्रुत्वा तं निहतं शाल्वस् तीव्ररोषसमन्वितः। उपायाद् द्वारकां शून्याम् इहस्थे मयि भारत।

śrutvā taṃ nihataṃ śālvas tīvraroṣasamanvitaḥ. upāyād dvārakāṃ śūnyām ihasthe mayi bhārata.

स तत्र योधितो राजन् बालकैर् वृष्णिपुंगवैः। आगतः कामगं सौभम् आरुह्यैव नृशंसकृत्। चिरजीवी नृपः सो ऽपि प्रसादात् पद्मजन्मनः।

sa tatra yodhito rājan bālakair vṛṣṇipuṃgavaiḥ. āgataḥ kāmagaṃ saubham āruhyaiva nṛśaṃsakṛt. cirajīvī nṛpaḥ so 'pi prasādāt padmajanmanaḥ.

ततो वृष्णिप्रवीरांस् तान् बालान् हत्वा बहूंस् तदा। पुरोद्यानानि सर्वाणि भेदयाम् आस दुर्मतिः।

tato vṛṣṇipravīrāṃs tān bālān hatvā bahūṃs tadā. purodyānāni sarvāṇi bhedayām āsa durmatiḥ.

उक्तवांश् च महाबाहो क्वासौ वृष्णिकुलाधमः। वासुदेवः सुमन्दात्मा वसुदेवसुतो गतः।

uktavāṃś ca mahābāho kvāsau vṛṣṇikulādhamaḥ. vāsudevaḥ sumandātmā vasudevasuto gataḥ.

तस्य युद्धार्थिनो दर्पं युद्धे नाशयितास्म्य् अहम्। आनर्ताः सत्यम् आख्यात तत्र गन्तास्मि यत्र सः।

tasya yuddhārthino darpaṃ yuddhe nāśayitāsmy aham. ānartāḥ satyam ākhyāta tatra gantāsmi yatra saḥ.

तं हत्वा विनिवर्तिष्ये कंसकेशिनिषूदनम्। अहत्वा न निवर्तिष्ये सत्येनायुधम् आलभे।

taṃ hatvā vinivartiṣye kaṃsakeśiniṣūdanam. ahatvā na nivartiṣye satyenāyudham ālabhe.

क्वासौ क्वासाव् इति पुनस् तत्र तत्र विधावति। मया किल रणे युद्धं काङ्क्षमाणः स सौभराट्।

kvāsau kvāsāv iti punas tatra tatra vidhāvati. mayā kila raṇe yuddhaṃ kāṅkṣamāṇaḥ sa saubharāṭ.

अद्य तं पापकर्माणं क्षुद्रं विश्वासघातिनम्। शिशुपालवधामर्षाद् गमयिष्ये यमक्षयम्।

adya taṃ pāpakarmāṇaṃ kṣudraṃ viśvāsaghātinam. śiśupālavadhāmarṣād gamayiṣye yamakṣayam.

मम पापस्वभावेन भ्राता येन निपातितः। शिशुपालो महीपालस् तं वधिष्ये महीतले।

mama pāpasvabhāvena bhrātā yena nipātitaḥ. śiśupālo mahīpālas taṃ vadhiṣye mahītale.

भ्राता बालश् च राजा च न च संग्राममूर्धनि। प्रमत्तश् च हतो वीरस् तं हनिष्ये जनार्दनम्।

bhrātā bālaś ca rājā ca na ca saṃgrāmamūrdhani. pramattaś ca hato vīras taṃ haniṣye janārdanam.

एवमादि महाराज विलप्य दिवम् आस्थितः। कामगेन स सौभेन क्षिप्त्वा मां कुरुनन्दन। गतः कौरव्य दुष्टात्मा मार्तिकावतिको नृपः।

evamādi mahārāja vilapya divam āsthitaḥ. kāmagena sa saubhena kṣiptvā māṃ kurunandana. gataḥ kauravya duṣṭātmā mārtikāvatiko nṛpaḥ.

तम् अश्रौषम् अहं गत्वा यथा वृत्तः सुदुर्मतिः। मयि कौरव्य दुष्टात्मा मार्त्तिकावतको नृपः।

tam aśrauṣam ahaṃ gatvā yathā vṛttaḥ sudurmatiḥ. mayi kauravya duṣṭātmā mārttikāvatako nṛpaḥ.

ततो ऽहम् अपि कौरव्य रोषव्याकुललोचनः। निश्चित्य मनसा राजन् वधायास्य मनो दधे।

tato 'ham api kauravya roṣavyākulalocanaḥ. niścitya manasā rājan vadhāyāsya mano dadhe.

आनर्तेषु विमर्दं च क्षेपं चात्मनि कौरव। प्रवृद्धम् अवलेपं च तस्य दुष्कृतकर्मणः।

ānarteṣu vimardaṃ ca kṣepaṃ cātmani kaurava. pravṛddham avalepaṃ ca tasya duṣkṛtakarmaṇaḥ.

ततः सौभवधायाहं प्रतस्थे पृथिवीपते। स मया सागरावर्ते दृष्ट आसीत् परीप्सता।

tataḥ saubhavadhāyāhaṃ pratasthe pṛthivīpate. sa mayā sāgarāvarte dṛṣṭa āsīt parīpsatā.

ततः प्रध्माप्य जलजं पाञ्चजन्यम् अहं नृप। आहूय शाल्वं समरे युद्धाय समवस्थितः।

tataḥ pradhmāpya jalajaṃ pāñcajanyam ahaṃ nṛpa. āhūya śālvaṃ samare yuddhāya samavasthitaḥ.

सुमुहूर्तम् अभूद् युद्धं तत्र मे दानवैः सह। वशीभूताश् च मे सर्वे भूतले च निपातिताः।

sumuhūrtam abhūd yuddhaṃ tatra me dānavaiḥ saha. vaśībhūtāś ca me sarve bhūtale ca nipātitāḥ.

एतत् कार्यं महाबाहो येनाहं नागमं तदा। श्रुत्वैव हास्तिनपुरं द्यूतं चाविनयोत्थितम्। द्रुतम् आगतवान् युष्मान् द्रष्टुकामः सुदुःखितान्। श्रुत्वैव तत् क्षणं वेगाद् आगतो ऽहं नराधिप।

etat kāryaṃ mahābāho yenāhaṃ nāgamaṃ tadā. śrutvaiva hāstinapuraṃ dyūtaṃ cāvinayotthitam. drutam āgatavān yuṣmān draṣṭukāmaḥ suduḥkhitān. śrutvaiva tat kṣaṇaṃ vegād āgato 'haṃ narādhipa.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...