महाभारत 3.125 (श्लोक 1)

Project Home / Contents

महाभारत

←वन पर्व→

←अध्याय 125→

[mh-3-125] • 23 श्लोकाः

लोमश उवाच। तं दृष्ट्वा घोरवदनं मदं देवः शतक्रतुः। आयान्तं भक्षयिष्यन्तं व्यात्ताननम् इवान्तकम्।

lomaśa uvāca. taṃ dṛṣṭvā ghoravadanaṃ madaṃ devaḥ śatakratuḥ. āyāntaṃ bhakṣayiṣyantaṃ vyāttānanam ivāntakam.

भयात् संस्तम्भितभुजः सृक्किणी लेलिहन् मुहुः। ततो ऽब्रवीद् देवराजश् च्यवनं भयपीडितः।

bhayāt saṃstambhitabhujaḥ sṛkkiṇī lelihan muhuḥ. tato 'bravīd devarājaś cyavanaṃ bhayapīḍitaḥ.

सोमार्हाव् अश्विनाव् एताव् अद्य प्रभृति भार्गव। भविष्यतः सत्यम् एतद् वचो ब्रह्मन् ब्रवीमि ते।

somārhāv aśvināv etāv adya prabhṛti bhārgava. bhaviṣyataḥ satyam etad vaco brahman bravīmi te.

न ते मिथ्या समारम्भो भवत्व् एष परो विधिः। जानामि चाहं विप्रर्षे न मिथ्या त्वं करिष्यसि।

na te mithyā samārambho bhavatv eṣa paro vidhiḥ. jānāmi cāhaṃ viprarṣe na mithyā tvaṃ kariṣyasi.

सोमार्हाव् अश्विनाव् एतौ यथैवाद्य कृतौ त्वया। तथैव माम् अपि ब्रह्मञ् श्रेयसा योक्तुम् अर्हसि। भूय एव तु ते वीर्यं प्रकाशेद् इति भार्गव।

somārhāv aśvināv etau yathaivādya kṛtau tvayā. tathaiva mām api brahmañ śreyasā yoktum arhasi. bhūya eva tu te vīryaṃ prakāśed iti bhārgava.

सुकन्यायाः पितुश् चास्य लोके कीर्तिः प्रथेद् इति। अतो मयैतद् विहितं तव वीर्यप्रकाशनम्। इह रिरंसया देवाः पितरश् च महर्षयः। अर्चयन्ति महाप्राज्ञ क्रतुं तव महाबलाः। तस्मात् प्रसादं कुरु मे भवत्व् एतद् यथेच्छसि।

sukanyāyāḥ pituś cāsya loke kīrtiḥ prathed iti. ato mayaitad vihitaṃ tava vīryaprakāśanam. iha riraṃsayā devāḥ pitaraś ca maharṣayaḥ. arcayanti mahāprājña kratuṃ tava mahābalāḥ. tasmāt prasādaṃ kuru me bhavatv etad yathecchasi.

एवम् उक्तस्य शक्रेण च्यवनस्य महात्मनः। स मन्युर् व्यगमच् छीघ्रं मुमोच च पुरंदरम्।

evam uktasya śakreṇa cyavanasya mahātmanaḥ. sa manyur vyagamac chīghraṃ mumoca ca puraṃdaram.

मदं च व्यभजद् राजन् पाने स्त्रीषु च वीर्यवान्। अक्षेषु मृगयायां च पूर्वसृष्टं पुनः पुनः।

madaṃ ca vyabhajad rājan pāne strīṣu ca vīryavān. akṣeṣu mṛgayāyāṃ ca pūrvasṛṣṭaṃ punaḥ punaḥ.

तथा मदं विनिष्क्षिप्य शक्रं संतर्प्य चेन्दुना। अश्विभ्यां सहितान् देवान् याजयित्वा च तं नृपम्।

tathā madaṃ viniṣkṣipya śakraṃ saṃtarpya cendunā. aśvibhyāṃ sahitān devān yājayitvā ca taṃ nṛpam.

विख्याप्य वीर्यं सर्वेषु लोकेषु वदतां वरः। सुकन्यया सहारण्ये विजहारानुरक्तया। अद्यापीह प्रगायन्ति गाथां तस्यैव धीमतः। तां श्रुत्वा चक्षुषोर् हानिं नाप्नुवन्तीह मानवाः। शर्यातिं च सुकन्यां च च्यवनं शक्रम् अश्विनौ। ये भुक्त्वा संस्मरिष्यन्ति तेषां चक्षुर् न हीयते।

vikhyāpya vīryaṃ sarveṣu lokeṣu vadatāṃ varaḥ. sukanyayā sahāraṇye vijahārānuraktayā. adyāpīha pragāyanti gāthāṃ tasyaiva dhīmataḥ. tāṃ śrutvā cakṣuṣor hāniṃ nāpnuvantīha mānavāḥ. śaryātiṃ ca sukanyāṃ ca cyavanaṃ śakram aśvinau. ye bhuktvā saṃsmariṣyanti teṣāṃ cakṣur na hīyate.

तस्यैतद् द्विजसंघुष्टं सरो राजन् प्रकाशते। अत्र त्वं सह सोदर्यैः पितॄन् देवांश् च तर्पय। तर्पयाद्य पितॄन् देवान् पयसा पावनेन च।

tasyaitad dvijasaṃghuṣṭaṃ saro rājan prakāśate. atra tvaṃ saha sodaryaiḥ pitṝn devāṃś ca tarpaya. tarpayādya pitṝn devān payasā pāvanena ca.

एतद् दृष्ट्वा महीपाल सिकताक्षं च भारत। सैन्धवारण्यम् आसाद्य कुल्यानां कुरु दर्शनम्। पुष्करेषु महाराज सर्वेषु च जलं स्पृश। स्थाणोर् मन्त्राणि च जपन् सिद्धिं प्राप्स्यसि भारत। संधिर् द्वयोर् नरश्रेष्ठ त्रेताया द्वापरस्य च। अयं हि दृश्यते पार्थ सर्वपापप्रणाशनः। अत्रोपस्पृश चैव त्वं सर्वपापप्रणाशने।

etad dṛṣṭvā mahīpāla sikatākṣaṃ ca bhārata. saindhavāraṇyam āsādya kulyānāṃ kuru darśanam. puṣkareṣu mahārāja sarveṣu ca jalaṃ spṛśa. sthāṇor mantrāṇi ca japan siddhiṃ prāpsyasi bhārata. saṃdhir dvayor naraśreṣṭha tretāyā dvāparasya ca. ayaṃ hi dṛśyate pārtha sarvapāpapraṇāśanaḥ. atropaspṛśa caiva tvaṃ sarvapāpapraṇāśane.

आर्चीकपर्वतश् चैव निवासो वै मनीषिणाम्। सदाफलः सदास्रोतो मरुतां स्थानम् उत्तमम्। चैत्याश् चैते बहुशतास् त्रिदशानां युधिष्ठिर।

ārcīkaparvataś caiva nivāso vai manīṣiṇām. sadāphalaḥ sadāsroto marutāṃ sthānam uttamam. caityāś caite bahuśatās tridaśānāṃ yudhiṣṭhira.

एतच् चन्द्रमसस् तीर्थम् ऋषयः पर्युपासते। वैखानसाश् च ऋषयो वालखिल्यास् तथैव च।

etac candramasas tīrtham ṛṣayaḥ paryupāsate. vaikhānasāś ca ṛṣayo vālakhilyās tathaiva ca.

शृङ्गाणि त्रीणि पुण्याणि त्रीणि प्रस्रवणानि च। आदिसिद्धानि कौन्तेय न विद्मस् तत्र कारणम्। सर्वाण्य् अनुपरिक्रम्य यथाकामम् उपस्पृश।

śṛṅgāṇi trīṇi puṇyāṇi trīṇi prasravaṇāni ca. ādisiddhāni kaunteya na vidmas tatra kāraṇam. sarvāṇy anuparikramya yathākāmam upaspṛśa.

शंतनुश् चात्र कौन्तेय शुनकश् च नराधिप। नरनारायणौ चोभौ स्थानं प्राप्ताः सनातनम्।

śaṃtanuś cātra kaunteya śunakaś ca narādhipa. naranārāyaṇau cobhau sthānaṃ prāptāḥ sanātanam.

इह नित्यशया देवाः पितरश् च महर्षिभिः। आर्चीकपर्वते तेपुस् तान् यजस्व युधिष्ठिर।

iha nityaśayā devāḥ pitaraś ca maharṣibhiḥ. ārcīkaparvate tepus tān yajasva yudhiṣṭhira.

इह ते वै चरून् प्राश्नन्न् ऋषयश् च विशां पते। यमुना चाक्षयस्रोताः कृष्णश् चेह तपोरतः।

iha te vai carūn prāśnann ṛṣayaś ca viśāṃ pate. yamunā cākṣayasrotāḥ kṛṣṇaś ceha taporataḥ.

यमौ च भीमसेनश् च कृष्णा चामित्रकर्शन। सर्वे चात्र गमिष्यामः सुकृशाः सुतपस्विनः।

yamau ca bhīmasenaś ca kṛṣṇā cāmitrakarśana. sarve cātra gamiṣyāmaḥ sukṛśāḥ sutapasvinaḥ.

एतत् प्रस्रवणं पुण्यम् इन्द्रस्य मनुजाधिप। यत्र धाता विधाता च वरुणश् चोर्ध्वम् आगताः।

etat prasravaṇaṃ puṇyam indrasya manujādhipa. yatra dhātā vidhātā ca varuṇaś cordhvam āgatāḥ.

इह ते न्यवसन् राजन् क्षान्ताः परमधर्मिणः। मैत्राणाम् ऋजुबुद्धीनाम् अयं गिरिवरः शुभः।

iha te nyavasan rājan kṣāntāḥ paramadharmiṇaḥ. maitrāṇām ṛjubuddhīnām ayaṃ girivaraḥ śubhaḥ.

एषा सा यमुना राजन् राजर्षिगणसेविता। नानायज्ञचिता राजन् पुण्या पापभयापहा।

eṣā sā yamunā rājan rājarṣigaṇasevitā. nānāyajñacitā rājan puṇyā pāpabhayāpahā.

अत्र राजा महेष्वासो मान्धातायजत स्वयम्। सहदेवश् च कौन्तेय सोमको ददतां वरः।

atra rājā maheṣvāso māndhātāyajata svayam. sahadevaś ca kaunteya somako dadatāṃ varaḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...