महाभारत 2.59 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

महाभारत

←सभा पर्व→

←अध्याय 59→

[mh-2-59] • 12 श्लोकाः

दुर्योधन उवाच। एहि क्षत्तर् द्रौपदीम् आनयस्व; प्रियां भार्यां संमतां पाण्डवानाम्। संमार्जतां वेश्म परैतु शीघ्रम्; आनन्दो नः सह दासीभिर् अस्तु।

duryodhana uvāca. ehi kṣattar draupadīm ānayasva; priyāṃ bhāryāṃ saṃmatāṃ pāṇḍavānām. saṃmārjatāṃ veśma paraitu śīghram; ānando naḥ saha dāsībhir astu.

विदुर उवाच। दुर्विभाव्यं भवति त्वादृशेन; न मन्द संबुध्यसि पाशबद्धः। प्रपाते त्वं लम्बमानो न वेत्सि; व्याघ्रान् मृगः कोपयसे ऽतिबाल्यात्।

vidura uvāca. durvibhāvyaṃ bhavati tvādṛśena; na manda saṃbudhyasi pāśabaddhaḥ. prapāte tvaṃ lambamāno na vetsi; vyāghrān mṛgaḥ kopayase 'tibālyāt.

आशीविषाः शिरसि ते पूर्णकोशा महाविषाः। मा कोपिष्ठाः सुमन्दात्मन् मा गमस् त्वं यमक्षयम्।

āśīviṣāḥ śirasi te pūrṇakośā mahāviṣāḥ. mā kopiṣṭhāḥ sumandātman mā gamas tvaṃ yamakṣayam.

न हि दासीत्वम् आपन्ना कृष्णा भवति भारत। अनीशेन हि राज्ञैषा पणे न्यस्तेति मे मतिः।

na hi dāsītvam āpannā kṛṣṇā bhavati bhārata. anīśena hi rājñaiṣā paṇe nyasteti me matiḥ.

अयं धत्ते वेणुर् इवात्मघाती; फलं राजा धृतराष्ट्रस्य पुत्रः। द्यूतं हि वैराय महाभयाय; पक्वो न बुध्यत्य् अयम् अन्तकाले।

ayaṃ dhatte veṇur ivātmaghātī; phalaṃ rājā dhṛtarāṣṭrasya putraḥ. dyūtaṃ hi vairāya mahābhayāya; pakvo na budhyaty ayam antakāle.

नारुंतुदः स्यान् न नृशंसवादी; न हीनतः परम् अभ्याददीत। ययास्य वाचा पर उद्विजेत; न तां वदेद् रुशतीं पापलोक्याम्।

nāruṃtudaḥ syān na nṛśaṃsavādī; na hīnataḥ param abhyādadīta. yayāsya vācā para udvijeta; na tāṃ vaded ruśatīṃ pāpalokyām.

समुच्चरन्त्य् अतिवादा हि वक्त्राद्; यैर् आहतः शोचति रात्र्यहानि। परस्य नामर्मसु ते पतन्ति; तान् पण्डितो नावसृजेत् परेषु।

samuccaranty ativādā hi vaktrād; yair āhataḥ śocati rātryahāni. parasya nāmarmasu te patanti; tān paṇḍito nāvasṛjet pareṣu.

अजो हि शस्त्रम् अखनत् किलैकः; शस्त्रे विपन्ने पद्भिर् अपास्य भूमिम्। निकृन्तनं स्वस्य कण्ठस्य घोरं; तद्वद् वैरं मा खनीः पाण्डुपुत्रैः।

ajo hi śastram akhanat kilaikaḥ; śastre vipanne padbhir apāsya bhūmim. nikṛntanaṃ svasya kaṇṭhasya ghoraṃ; tadvad vairaṃ mā khanīḥ pāṇḍuputraiḥ.

न किं चिद् ईड्यं प्रवदन्ति पापं; वनेचरं वा गृहमेधिनं वा। तपस्विनं संपरिपूर्णविद्यं; भषन्ति हैवं श्वनराः सदैव।

na kiṃ cid īḍyaṃ pravadanti pāpaṃ; vanecaraṃ vā gṛhamedhinaṃ vā. tapasvinaṃ saṃparipūrṇavidyaṃ; bhaṣanti haivaṃ śvanarāḥ sadaiva.

द्वारं सुघोरं नरकस्य जिह्मं; न बुध्यसे धृतराष्ट्रस्य पुत्र। त्वाम् अन्वेतारो बहवः कुरूणां; द्यूतोदये सह दुःशासनेन।

dvāraṃ sughoraṃ narakasya jihmaṃ; na budhyase dhṛtarāṣṭrasya putra. tvām anvetāro bahavaḥ kurūṇāṃ; dyūtodaye saha duḥśāsanena.

मज्जन्त्य् अलाबूनि शिलाः प्लवन्ते; मुह्यन्ति नावो ऽम्भसि शश्वद् एव। मूढो राजा धृतराष्ट्रस्य पुत्रो; न मे वाचः पथ्यरूपाः शृणोति।

majjanty alābūni śilāḥ plavante; muhyanti nāvo 'mbhasi śaśvad eva. mūḍho rājā dhṛtarāṣṭrasya putro; na me vācaḥ pathyarūpāḥ śṛṇoti.

अन्तो नूनं भवितायं कुरूणां; सुदारुणः सर्वहरो विनाशः। वाचः काव्याः सुहृदां पथ्यरूपा; न श्रूयन्ते वर्धते लोभ एव।

anto nūnaṃ bhavitāyaṃ kurūṇāṃ; sudāruṇaḥ sarvaharo vināśaḥ. vācaḥ kāvyāḥ suhṛdāṃ pathyarūpā; na śrūyante vardhate lobha eva.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...

Project Home / Contents