महाभारत 2.36 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

महाभारत

←सभा पर्व→

←अध्याय 36→

[mh-2-36] • 15 श्लोकाः

वैशंपायन उवाच। एवम् उक्त्वा ततो भीष्मो विरराम महायशाः। व्याजहारोत्तरं तत्र सहदेवो ऽर्थवद् वचः।

vaiśaṃpāyana uvāca. evam uktvā tato bhīṣmo virarāma mahāyaśāḥ. vyājahārottaraṃ tatra sahadevo 'rthavad vacaḥ.

केशवं केशिहन्तारम् अप्रमेयपराक्रमम्। सर्वलोकेश्वरं कृष्णं विज्ञाय पुरुषोत्तमम्। पूज्यमानं मया यो वः कृष्णं न सहते नृपाः। क्षिप्रं युद्धाय निर्यातु शक्तश् चेद् अत्र मे युधि।

keśavaṃ keśihantāram aprameyaparākramam. sarvalokeśvaraṃ kṛṣṇaṃ vijñāya puruṣottamam. pūjyamānaṃ mayā yo vaḥ kṛṣṇaṃ na sahate nṛpāḥ. kṣipraṃ yuddhāya niryātu śaktaś ced atra me yudhi.

सर्वेषां बलिनां मूर्ध्नि मयेदं निहितं पदम्। एवम् उक्ते मया सम्यग् उत्तरं प्रब्रवीतु सः। स एव हि मया वध्यो भविष्यति न संशयः।

sarveṣāṃ balināṃ mūrdhni mayedaṃ nihitaṃ padam. evam ukte mayā samyag uttaraṃ prabravītu saḥ. sa eva hi mayā vadhyo bhaviṣyati na saṃśayaḥ.

मतिमन्तस् तु ये के चिद् आचार्यं पितरं गुरुम्। अर्च्यम् अर्चितम् अर्चार्हम् अनुजानन्तु ते नृपाः।

matimantas tu ye ke cid ācāryaṃ pitaraṃ gurum. arcyam arcitam arcārham anujānantu te nṛpāḥ.

ततो न व्याजहारैषां कश् चिद् बुद्धिमतां सताम्। मानिनां बलिनां राज्ञां मध्ये संदर्शिते पदे।

tato na vyājahāraiṣāṃ kaś cid buddhimatāṃ satām. mānināṃ balināṃ rājñāṃ madhye saṃdarśite pade.

ततो ऽपतत् पुष्पवृष्टिः सहदेवस्य मूर्धनि। अदृश्यरूपा वाचश् चाप्य् अब्रुवन् साधु साध्व् इति।

tato 'patat puṣpavṛṣṭiḥ sahadevasya mūrdhani. adṛśyarūpā vācaś cāpy abruvan sādhu sādhv iti.

आविध्यद् अजिनं कृष्णं भविष्यद्भूतजल्पकः। सर्वसंशयनिर्मोक्ता नारदः सर्वलोकवित्। उवाचाखिलभूतानां मध्ये स्पष्टतरं वचः। कृष्णं कमलपत्राक्षं नार्चयिष्यन्ति ये नराः। वैशंपायन उवाच। जीवन्मृतास् तु ते ज्ञेया न संभाष्याः कदा चन।

āvidhyad ajinaṃ kṛṣṇaṃ bhaviṣyadbhūtajalpakaḥ. sarvasaṃśayanirmoktā nāradaḥ sarvalokavit. uvācākhilabhūtānāṃ madhye spaṣṭataraṃ vacaḥ. kṛṣṇaṃ kamalapatrākṣaṃ nārcayiṣyanti ye narāḥ. vaiśaṃpāyana uvāca. jīvanmṛtās tu te jñeyā na saṃbhāṣyāḥ kadā cana.

तत्राहूतागताः सर्वे सुनीथप्रमुखा गणाः। संप्रादृश्यन्त संक्रुद्धा विवर्णवदनास् तथा।

tatrāhūtāgatāḥ sarve sunīthapramukhā gaṇāḥ. saṃprādṛśyanta saṃkruddhā vivarṇavadanās tathā.

युधिष्ठिराभिषेकं च वासुदेवस्य चार्हणम्। न स्याद् यथा तथा कार्यम् एवं सर्वे तदाब्रुवन्। निष्कर्षान् निश्चयात् सर्वे राजानः क्रोधमूर्छिताः। अब्रुवंस् तत्र राजानो निर्वेदाद् आत्मनिश्चयात्।

yudhiṣṭhirābhiṣekaṃ ca vāsudevasya cārhaṇam. na syād yathā tathā kāryam evaṃ sarve tadābruvan. niṣkarṣān niścayāt sarve rājānaḥ krodhamūrchitāḥ. abruvaṃs tatra rājāno nirvedād ātmaniścayāt.

सुहृद्भिर् वार्यमाणानां तेषां हि वपुर् आबभौ। आमिषाद् अपकृष्टानां सिंहानाम् इव गर्जताम्।

suhṛdbhir vāryamāṇānāṃ teṣāṃ hi vapur ābabhau. āmiṣād apakṛṣṭānāṃ siṃhānām iva garjatām.

तं बलौघम् अपर्यन्तं राजसागरम् अक्षयम्। कुर्वाणं समयं कृष्णो युद्धाय बुबुधे तदा।

taṃ balaugham aparyantaṃ rājasāgaram akṣayam. kurvāṇaṃ samayaṃ kṛṣṇo yuddhāya bubudhe tadā.

पूजयित्वा तु पूजार्हं ब्रह्मक्षत्रं विशेषतः। सहदेवो नृणां देवः समापयत कर्म तत्।

pūjayitvā tu pūjārhaṃ brahmakṣatraṃ viśeṣataḥ. sahadevo nṛṇāṃ devaḥ samāpayata karma tat.

तस्मिन्न् अभ्यर्चिते कृष्णे सुनीथः शत्रुकर्षणः। अतिताम्रेक्षणः कोपाद् उवाच मनुजाधिपान्।

tasminn abhyarcite kṛṣṇe sunīthaḥ śatrukarṣaṇaḥ. atitāmrekṣaṇaḥ kopād uvāca manujādhipān.

स्थितः सेनापतिर् वो ऽहं मन्यध्वं किं नु सांप्रतम्। युधि तिष्ठाम संनह्य समेतान् वृष्णिपाण्डवान्।

sthitaḥ senāpatir vo 'haṃ manyadhvaṃ kiṃ nu sāṃpratam. yudhi tiṣṭhāma saṃnahya sametān vṛṣṇipāṇḍavān.

इति सर्वान् समुत्साह्य राज्ञस् तांश् चेदिपुंगवः। यज्ञोपघाताय ततः सो ऽमन्त्रयत राजभिः।

iti sarvān samutsāhya rājñas tāṃś cedipuṃgavaḥ. yajñopaghātāya tataḥ so 'mantrayata rājabhiḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...

Project Home / Contents