रामायण 7.93 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

रामायण

←उत्तर काण्ड

←अध्याय 93→

[rm-7-93] • 17 श्लोकाः

कस्य चित् त्व् अथ कालस्य रामे धर्मपथे स्थिते। कालस् तापसरूपेण राजद्वारम् उपागमत्।

kasya cit tv atha kālasya rāme dharmapathe sthite. kālas tāpasarūpeṇa rājadvāram upāgamat.

सो ऽब्रवील् लक्ष्मणं वाक्यं धृतिमन्तं यशस्विनम्। मां निवेदय रामाय संप्राप्तं कार्यगौरवात्।

so 'bravīl lakṣmaṇaṃ vākyaṃ dhṛtimantaṃ yaśasvinam. māṃ nivedaya rāmāya saṃprāptaṃ kāryagauravāt.

दूतो ह्य् अतिबलस्याहं महर्षेर् अमितौजसः। रामं दिदृक्षुर् आयातः कार्येण हि महाबल।

dūto hy atibalasyāhaṃ maharṣer amitaujasaḥ. rāmaṃ didṛkṣur āyātaḥ kāryeṇa hi mahābala.

तस्य तद् वचनं श्रुत्वा सौमित्रिस् त्वरयान्वितः। न्यवेदयत रामाय तापसस्य विवक्षितम्।

tasya tad vacanaṃ śrutvā saumitris tvarayānvitaḥ. nyavedayata rāmāya tāpasasya vivakṣitam.

जयस्व राजन् धर्मेण उभौ लोकौ महाद्युते। दूतस् त्वां द्रष्टुम् आयातस् तपस्वी भास्करप्रभः।

jayasva rājan dharmeṇa ubhau lokau mahādyute. dūtas tvāṃ draṣṭum āyātas tapasvī bhāskaraprabhaḥ.

तद् वाक्यं लक्ष्मणेनोक्तं श्रुत्वा राम उवाच ह। प्रवेश्यतां मुनिस् तात महौजास् तस्य वाक्यधृक्।

tad vākyaṃ lakṣmaṇenoktaṃ śrutvā rāma uvāca ha. praveśyatāṃ munis tāta mahaujās tasya vākyadhṛk.

सौमित्रिस् तु तथेत्य् उक्त्वा प्रावेशयत तं मुनिम्। ज्वलन्तम् इव तेजोभिः प्रदहन्तम् इवांशुभिः।

saumitris tu tathety uktvā prāveśayata taṃ munim. jvalantam iva tejobhiḥ pradahantam ivāṃśubhiḥ.

सो ऽभिगम्य रघुश्रेष्ठं दीप्यमानं स्वतेजसा। ऋषिर् मधुरया वाचा वर्धस्वेत्य् आह राघवम्।

so 'bhigamya raghuśreṣṭhaṃ dīpyamānaṃ svatejasā. ṛṣir madhurayā vācā vardhasvety āha rāghavam.

तस्मै रामो महातेजाः पूजाम् अर्घ्य पुरोगमाम्। ददौ कुशलम् अव्यग्रं प्रष्टुं चैवोपचक्रमे।

tasmai rāmo mahātejāḥ pūjām arghya purogamām. dadau kuśalam avyagraṃ praṣṭuṃ caivopacakrame.

पृष्ठश् च कुशलं तेन रामेण वदतां वरः। आसने काञ्चने दिव्ये निषसाद महायशाः।

pṛṣṭhaś ca kuśalaṃ tena rāmeṇa vadatāṃ varaḥ. āsane kāñcane divye niṣasāda mahāyaśāḥ.

तम् उवाच ततो रामः स्वागतं ते महामुने। प्रापयस्व च वाक्यानि यतो दूतस् त्वम् आगतः।

tam uvāca tato rāmaḥ svāgataṃ te mahāmune. prāpayasva ca vākyāni yato dūtas tvam āgataḥ.

चोदितो राजसिंहेन मुनिर् वाक्यम् उदीरयत्। द्वन्द्वम् एतत् प्रवक्तव्यं न च चक्षुर् हतं वचः।

codito rājasiṃhena munir vākyam udīrayat. dvandvam etat pravaktavyaṃ na ca cakṣur hataṃ vacaḥ.

यः शृणोति निरीक्षेद् वा स वध्यस् तव राघव। भवेद् वै मुनिमुख्यस्य वचनं यद्य् अवेक्षसे।

yaḥ śṛṇoti nirīkṣed vā sa vadhyas tava rāghava. bhaved vai munimukhyasya vacanaṃ yady avekṣase.

तथेति च प्रतिज्ञाय रामो लक्ष्मणम् अब्रवीत्। द्वारि तिष्ठ महाबाहो प्रतिहारं विसर्जय।

tatheti ca pratijñāya rāmo lakṣmaṇam abravīt. dvāri tiṣṭha mahābāho pratihāraṃ visarjaya.

स मे वध्यः खलु भवेत् कथां द्वन्द्वसमीरिताम्। ऋषेर् मम च सौमित्रे पश्येद् वा शृणुया च यः।

sa me vadhyaḥ khalu bhavet kathāṃ dvandvasamīritām. ṛṣer mama ca saumitre paśyed vā śṛṇuyā ca yaḥ.

ततो निक्षिप्य काकुत्स्थो लक्ष्मणं द्वारसंग्रहे। तम् उवाच मुनिं वाक्यं कथयस्वेति राघवः।

tato nikṣipya kākutstho lakṣmaṇaṃ dvārasaṃgrahe. tam uvāca muniṃ vākyaṃ kathayasveti rāghavaḥ.

यत् ते मनीषितं वाक्यं येन वासि समाहितः। कथयस्व विशङ्कस् त्वं ममापि हृदि वर्तते।

yat te manīṣitaṃ vākyaṃ yena vāsi samāhitaḥ. kathayasva viśaṅkas tvaṃ mamāpi hṛdi vartate.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...