रामायण 6.27 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

Project Home / Contents

रामायण

←युद्ध काण्ड→

←अध्याय 27→

[rm-6-27] • 22 श्लोकाः

तत् तु माल्यवतो वाक्यं हितम् उक्तं दशाननः। न मर्षयति दुष्टात्मा कालस्य वशम् आगतः।

tat tu mālyavato vākyaṃ hitam uktaṃ daśānanaḥ. na marṣayati duṣṭātmā kālasya vaśam āgataḥ.

स बद्ध्वा भ्रुकुटिं वक्त्रे क्रोधस्य वशम् आगतः। अमर्षात् परिवृत्ताक्षो माल्यवन्तम् अथाब्रवीत्।

sa baddhvā bhrukuṭiṃ vaktre krodhasya vaśam āgataḥ. amarṣāt parivṛttākṣo mālyavantam athābravīt.

हितबुद्ध्या यद् अहितं वचः परुषम् उच्यते। परपक्षं प्रविश्यैव नैतच् छ्रोत्रगतं मम।

hitabuddhyā yad ahitaṃ vacaḥ paruṣam ucyate. parapakṣaṃ praviśyaiva naitac chrotragataṃ mama.

मानुषं कृपणं रामम् एकं शाखामृगाश्रयम्। समर्थं मन्यसे केन त्यक्तं पित्रा वनालयम्।

mānuṣaṃ kṛpaṇaṃ rāmam ekaṃ śākhāmṛgāśrayam. samarthaṃ manyase kena tyaktaṃ pitrā vanālayam.

रक्षसाम् ईश्वरं मां च देवतानां भयंकरम्। हीनं मां मन्यसे केन अहीनं सर्वविक्रमैः।

rakṣasām īśvaraṃ māṃ ca devatānāṃ bhayaṃkaram. hīnaṃ māṃ manyase kena ahīnaṃ sarvavikramaiḥ.

वीरद्वेषेण वा शङ्के पक्षपातेन वा रिपोः। त्वयाहं परुषाण्य् उक्तः परप्रोत्साहनेन वा।

vīradveṣeṇa vā śaṅke pakṣapātena vā ripoḥ. tvayāhaṃ paruṣāṇy uktaḥ paraprotsāhanena vā.

प्रभवन्तं पदस्थं हि परुषं को ऽभिधास्यति। पण्डितः शास्त्रतत्त्वज्ञो विना प्रोत्साहनाद् रिपोः।

prabhavantaṃ padasthaṃ hi paruṣaṃ ko 'bhidhāsyati. paṇḍitaḥ śāstratattvajño vinā protsāhanād ripoḥ.

आनीय च वनात् सीतां पद्महीनाम् इव श्रियम्। किमर्थं प्रतिदास्यामि राघवस्य भयाद् अहम्।

ānīya ca vanāt sītāṃ padmahīnām iva śriyam. kimarthaṃ pratidāsyāmi rāghavasya bhayād aham.

वृतं वानरकोटीभिः ससुग्रीवं सलक्ष्मणम्। पश्य कैश् चिद् अहोभिस् त्वं राघवं निहतं मया।

vṛtaṃ vānarakoṭībhiḥ sasugrīvaṃ salakṣmaṇam. paśya kaiś cid ahobhis tvaṃ rāghavaṃ nihataṃ mayā.

द्वन्द्वे यस्य न तिष्ठन्ति दैवतान्य् अपि संयुगे। स कस्माद् रावणो युद्धे भयम् आहारयिष्यति।

dvandve yasya na tiṣṭhanti daivatāny api saṃyuge. sa kasmād rāvaṇo yuddhe bhayam āhārayiṣyati.

द्विधा भज्येयम् अप्य् एवं न नमेयं तु कस्य चित्। एष मे सहजो दोषः स्वभावो दुरतिक्रमः।

dvidhā bhajyeyam apy evaṃ na nameyaṃ tu kasya cit. eṣa me sahajo doṣaḥ svabhāvo duratikramaḥ.

यदि तावत् समुद्रे तु सेतुर् बद्धो यदृच्छया। रामेण विस्मयः को ऽत्र येन ते भयम् आगतम्।

yadi tāvat samudre tu setur baddho yadṛcchayā. rāmeṇa vismayaḥ ko 'tra yena te bhayam āgatam.

स तु तीर्त्वार्णवं रामः सह वानरसेनया। प्रतिजानामि ते सत्यं न जीवन् प्रतियास्यति।

sa tu tīrtvārṇavaṃ rāmaḥ saha vānarasenayā. pratijānāmi te satyaṃ na jīvan pratiyāsyati.

एवं ब्रुवाणं संरब्धं रुष्टं विज्ञाय रावणम्। व्रीडितो माल्यवान् वाक्यं नोत्तरं प्रत्यपद्यत।

evaṃ bruvāṇaṃ saṃrabdhaṃ ruṣṭaṃ vijñāya rāvaṇam. vrīḍito mālyavān vākyaṃ nottaraṃ pratyapadyata.

जयाशिषा च राजानं वर्धयित्वा यथोचितम्। माल्यवान् अभ्यनुज्ञातो जगाम स्वं निवेशनम्।

jayāśiṣā ca rājānaṃ vardhayitvā yathocitam. mālyavān abhyanujñāto jagāma svaṃ niveśanam.

रावणस् तु सहामात्यो मन्त्रयित्वा विमृश्य च। लङ्कायाम् अतुलां गुप्तिं कारयाम् आस राक्षसः।

rāvaṇas tu sahāmātyo mantrayitvā vimṛśya ca. laṅkāyām atulāṃ guptiṃ kārayām āsa rākṣasaḥ.

व्यादिदेश च पूर्वस्यां प्रहस्तं द्वारि राक्षसं। दक्षिणस्यां महावीर्यौ महापार्श्व महोदरौ।

vyādideśa ca pūrvasyāṃ prahastaṃ dvāri rākṣasaṃ. dakṣiṇasyāṃ mahāvīryau mahāpārśva mahodarau.

पश्चिमायाम् अथो द्वारि पुत्रम् इन्द्रजितं तथा। व्यादिदेश महामायं राक्षसैर् बहुभिर् वृतम्।

paścimāyām atho dvāri putram indrajitaṃ tathā. vyādideśa mahāmāyaṃ rākṣasair bahubhir vṛtam.

उत्तरस्यां पुरद्वारि व्यादिश्य शुकसारणौ। स्वयं चात्र भविष्यामि मन्त्रिणस् तान् उवाच ह।

uttarasyāṃ puradvāri vyādiśya śukasāraṇau. svayaṃ cātra bhaviṣyāmi mantriṇas tān uvāca ha.

राक्षसं तु विरूपाक्षं महावीर्यपराक्रमम्। मध्यमे ऽस्थापयद् गुल्मे बहुभिः सह राक्षसैः।

rākṣasaṃ tu virūpākṣaṃ mahāvīryaparākramam. madhyame 'sthāpayad gulme bahubhiḥ saha rākṣasaiḥ.

एवंविधानं लङ्कायां कृत्वा राक्षसपुंगवः। मेने कृतार्थम् आत्मानं कृतान्तवशम् आगतः।

evaṃvidhānaṃ laṅkāyāṃ kṛtvā rākṣasapuṃgavaḥ. mene kṛtārtham ātmānaṃ kṛtāntavaśam āgataḥ.

विसर्जयाम् आस ततः स मन्त्रिणो विधानम् आज्ञाप्य पुरस्य पुष्कलम्। जयाशिषा मन्त्रगणेन पूजितो विवेश सो ऽन्तःपुरम् ऋद्धिमन् महत्।

visarjayām āsa tataḥ sa mantriṇo vidhānam ājñāpya purasya puṣkalam. jayāśiṣā mantragaṇena pūjito viveśa so 'ntaḥpuram ṛddhiman mahat.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...