रामायण 6.25 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

Project Home / Contents

रामायण

←युद्ध काण्ड→

←अध्याय 25→

[rm-6-25] • 28 श्लोकाः

अथ तां जातसंतापां तेन वाक्येन मोहिताम्। सरमा ह्लादयाम् आस पृतिवीं द्यौर् इवाम्भसा।

atha tāṃ jātasaṃtāpāṃ tena vākyena mohitām. saramā hlādayām āsa pṛtivīṃ dyaur ivāmbhasā.

ततस् तस्या हितं सख्याश् चिकीर्षन्ती सखी वचः। उवाच काले कालज्ञा स्मितपूर्वाभिभाषिणी।

tatas tasyā hitaṃ sakhyāś cikīrṣantī sakhī vacaḥ. uvāca kāle kālajñā smitapūrvābhibhāṣiṇī.

उत्सहेयम् अहं गत्वा त्वद्वाक्यम् असितेक्षणे। निवेद्य कुशलं रामे प्रतिच्छन्ना निवर्तितुम्।

utsaheyam ahaṃ gatvā tvadvākyam asitekṣaṇe. nivedya kuśalaṃ rāme praticchannā nivartitum.

न हि मे क्रममाणाया निरालम्बे विहायसि। समर्थो गतिम् अन्वेतुं पवनो गरुडो ऽपि वा।

na hi me kramamāṇāyā nirālambe vihāyasi. samartho gatim anvetuṃ pavano garuḍo 'pi vā.

एवं ब्रुवाणां तां सीता सरमां पुनर् अब्रवीत्। मधुरं श्लक्ष्णया वाचा पूर्वशोकाभिपन्नया।

evaṃ bruvāṇāṃ tāṃ sītā saramāṃ punar abravīt. madhuraṃ ślakṣṇayā vācā pūrvaśokābhipannayā.

समर्था गगनं गन्तुम् अपि वा त्वं रसातलम्। अवगच्छाम्य् अकर्तव्यं कर्तव्यं ते मदन्तरे।

samarthā gaganaṃ gantum api vā tvaṃ rasātalam. avagacchāmy akartavyaṃ kartavyaṃ te madantare.

मत्प्रियं यदि कर्तव्यं यदि बुद्धिः स्थिरा तव। ज्ञातुम् इच्छामि तं गत्वा किं करोतीति रावणः।

matpriyaṃ yadi kartavyaṃ yadi buddhiḥ sthirā tava. jñātum icchāmi taṃ gatvā kiṃ karotīti rāvaṇaḥ.

स हि मायाबलः क्रूरो रावणः शत्रुरावणः। मां मोहयति दुष्टात्मा पीतमात्रेव वारुणी।

sa hi māyābalaḥ krūro rāvaṇaḥ śatrurāvaṇaḥ. māṃ mohayati duṣṭātmā pītamātreva vāruṇī.

तर्जापयति मां नित्यं भर्त्सापयति चासकृत्। राक्षसीभिः सुघोराभिर् या मां रक्षन्ति नित्यशः।

tarjāpayati māṃ nityaṃ bhartsāpayati cāsakṛt. rākṣasībhiḥ sughorābhir yā māṃ rakṣanti nityaśaḥ.

उद्विग्ना शङ्किता चास्मि न च स्वस्थं मनो मम। तद् भयाच् चाहम् उद्विग्ना अशोकवनिकां गताः।

udvignā śaṅkitā cāsmi na ca svasthaṃ mano mama. tad bhayāc cāham udvignā aśokavanikāṃ gatāḥ.

यदि नाम कथा तस्य निश्चितं वापि यद् भवेत्। निवेदयेथाः सर्वं तत् परो मे स्याद् अनुग्रहः।

yadi nāma kathā tasya niścitaṃ vāpi yad bhavet. nivedayethāḥ sarvaṃ tat paro me syād anugrahaḥ.

सा त्व् एवं ब्रुवतीं सीतां सरमा वल्गुभाषिणी। उवाच वचनं तस्याः स्पृशन्ती बाष्पविक्लवम्।

sā tv evaṃ bruvatīṃ sītāṃ saramā valgubhāṣiṇī. uvāca vacanaṃ tasyāḥ spṛśantī bāṣpaviklavam.

एष ते यद्य् अभिप्रायस् तस्माद् गच्छामि जानकि। गृह्य शत्रोर् अभिप्रायम् उपावृत्तां च पश्य माम्।

eṣa te yady abhiprāyas tasmād gacchāmi jānaki. gṛhya śatror abhiprāyam upāvṛttāṃ ca paśya mām.

एवम् उक्त्वा ततो गत्वा समीपं तस्य रक्षसः। शुश्राव कथितं तस्य रावणस्य समन्त्रिणः।

evam uktvā tato gatvā samīpaṃ tasya rakṣasaḥ. śuśrāva kathitaṃ tasya rāvaṇasya samantriṇaḥ.

सा श्रुत्वा निश्चयं तस्य निश्चयज्ञा दुरात्मनः। पुनर् एवागमत् क्षिप्रम् अशोकवनिकां तदा।

sā śrutvā niścayaṃ tasya niścayajñā durātmanaḥ. punar evāgamat kṣipram aśokavanikāṃ tadā.

सा प्रविष्टा पुनस् तत्र ददर्श जनकात्मजाम्। प्रतीक्षमाणां स्वाम् एव भ्रष्टपद्माम् इव श्रियम्।

sā praviṣṭā punas tatra dadarśa janakātmajām. pratīkṣamāṇāṃ svām eva bhraṣṭapadmām iva śriyam.

तां तु सीता पुनः प्राप्तां सरमां वल्गुभाषिणीम्। परिष्वज्य च सुस्निग्धं ददौ च स्वयम् आसनम्।

tāṃ tu sītā punaḥ prāptāṃ saramāṃ valgubhāṣiṇīm. pariṣvajya ca susnigdhaṃ dadau ca svayam āsanam.

इहासीना सुखं सर्वम् आख्याहि मम तत्त्वतः। क्रूरस्य निश्चयं तस्य रावणस्य दुरात्मनः।

ihāsīnā sukhaṃ sarvam ākhyāhi mama tattvataḥ. krūrasya niścayaṃ tasya rāvaṇasya durātmanaḥ.

एवम् उक्ता तु सरमा सीतया वेपमानया। कथितं सर्वम् आचष्ट रावणस्य समन्त्रिणः।

evam uktā tu saramā sītayā vepamānayā. kathitaṃ sarvam ācaṣṭa rāvaṇasya samantriṇaḥ.

जनन्या राक्षसेन्द्रो वै त्वन्मोक्षार्थं बृहद्वचः। अविद्धेन च वैदेहि मन्त्रिवृद्धेन बोधितः।

jananyā rākṣasendro vai tvanmokṣārthaṃ bṛhadvacaḥ. aviddhena ca vaidehi mantrivṛddhena bodhitaḥ.

दीयताम् अभिसत्कृत्य मनुजेन्द्राय मैथिली। निदर्शनं ते पर्याप्तं जनस्थाने यद् अद्भुतम्।

dīyatām abhisatkṛtya manujendrāya maithilī. nidarśanaṃ te paryāptaṃ janasthāne yad adbhutam.

लङ्घनं च समुद्रस्य दर्शनं च हनूमतः। वधं च रक्षसां युद्धे कः कुर्यान् मानुषो भुवि।

laṅghanaṃ ca samudrasya darśanaṃ ca hanūmataḥ. vadhaṃ ca rakṣasāṃ yuddhe kaḥ kuryān mānuṣo bhuvi.

एवं स मन्त्रिवृद्धैश् च मात्रा च बहु भाषितः। न त्वाम् उत्सहते मोक्तुम् अर्तह्म् अर्थपरो यथा।

evaṃ sa mantrivṛddhaiś ca mātrā ca bahu bhāṣitaḥ. na tvām utsahate moktum artahm arthaparo yathā.

नोत्सहत्य् अमृतो मोक्तुं युद्धे त्वाम् इति मैथिलि। सामात्यस्य नृशंसस्य निश्चयो ह्य् एष वर्तते।

notsahaty amṛto moktuṃ yuddhe tvām iti maithili. sāmātyasya nṛśaṃsasya niścayo hy eṣa vartate.

तद् एषा सुस्थिरा बुद्धिर् मृत्युलोभाद् उपस्थिता। भयान् न शक्तस् त्वां मोक्तुम् अनिरस्तस् तु संयुगे। राक्षसानां च सर्वेषाम् आत्मनश् च वधेन हि।

tad eṣā susthirā buddhir mṛtyulobhād upasthitā. bhayān na śaktas tvāṃ moktum anirastas tu saṃyuge. rākṣasānāṃ ca sarveṣām ātmanaś ca vadhena hi.

निहत्य रावणं संख्ये सर्वथा निशितैः शरैः। प्रतिनेष्यति रामस् त्वाम् अयोध्याम् असितेक्षणे।

nihatya rāvaṇaṃ saṃkhye sarvathā niśitaiḥ śaraiḥ. pratineṣyati rāmas tvām ayodhyām asitekṣaṇe.

एतस्मिन्न् अन्तरे शब्दो भेरीशङ्खसमाकुलः। श्रुतो वै सर्वसैन्यानां कम्पयन् धरणीतलम्।

etasminn antare śabdo bherīśaṅkhasamākulaḥ. śruto vai sarvasainyānāṃ kampayan dharaṇītalam.

श्रुत्वा तु तं वानरसैन्यशब्दं लङ्कागता राक्षसराजभृत्याः। नष्टौजसो दैन्यपरीतचेष्टाः श्रेयो न पश्यन्ति नृपस्य दोषैः।

śrutvā tu taṃ vānarasainyaśabdaṃ laṅkāgatā rākṣasarājabhṛtyāḥ. naṣṭaujaso dainyaparītaceṣṭāḥ śreyo na paśyanti nṛpasya doṣaiḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...