रामायण 5.42 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

रामायण

←सुन्दर काण्ड→

←अध्याय 42→

[rm-5-42] • 19 श्लोकाः

संदिष्टो राक्षसेन्द्रेण प्रहस्तस्य सुतो बली। जम्बुमाली महादंष्ट्रो निर्जगाम धनुर्धरः।

saṃdiṣṭo rākṣasendreṇa prahastasya suto balī. jambumālī mahādaṃṣṭro nirjagāma dhanurdharaḥ.

रक्तमाल्याम्बरधरः स्रग्वी रुचिरकुण्डलः। महान् विवृत्तनयनश् चण्डः समरदुर्जयः।

raktamālyāmbaradharaḥ sragvī rucirakuṇḍalaḥ. mahān vivṛttanayanaś caṇḍaḥ samaradurjayaḥ.

धनुः शक्रधनुः प्रख्यं महद् रुचिरसायकम्। विस्फारयाणो वेगेन वज्राशनिसमस्वनम्।

dhanuḥ śakradhanuḥ prakhyaṃ mahad rucirasāyakam. visphārayāṇo vegena vajrāśanisamasvanam.

तस्य विस्फारघोषेण धनुषो महता दिशः। प्रदिशश् च नभश् चैव सहसा समपूर्यत।

tasya visphāraghoṣeṇa dhanuṣo mahatā diśaḥ. pradiśaś ca nabhaś caiva sahasā samapūryata.

रथेन खरयुक्तेन तम् आगतम् उदीक्ष्य सः। हनूमान् वेगसंपन्नो जहर्ष च ननाद च।

rathena kharayuktena tam āgatam udīkṣya saḥ. hanūmān vegasaṃpanno jaharṣa ca nanāda ca.

तं तोरणविटङ्कस्थं हनूमन्तं महाकपिम्। जम्बुमाली महाबाहुर् विव्याध निशितैः शरैः।

taṃ toraṇaviṭaṅkasthaṃ hanūmantaṃ mahākapim. jambumālī mahābāhur vivyādha niśitaiḥ śaraiḥ.

अर्धचन्द्रेण वदने शिरस्य् एकेन कर्णिना। बाह्वोर् विव्याध नाराचैर् दशभिस् तं कपीश्वरम्।

ardhacandreṇa vadane śirasy ekena karṇinā. bāhvor vivyādha nārācair daśabhis taṃ kapīśvaram.

तस्य तच् छुशुभे ताम्रं शरेणाभिहतं मुखम्। शरदीवाम्बुजं फुल्लं विद्धं भास्कररश्मिना।

tasya tac chuśubhe tāmraṃ śareṇābhihataṃ mukham. śaradīvāmbujaṃ phullaṃ viddhaṃ bhāskararaśminā.

चुकोप बाणाभिहतो राक्षसस्य महाकपिः। ततः पार्श्वे ऽतिविपुलां ददर्श महतीं शिलाम्।

cukopa bāṇābhihato rākṣasasya mahākapiḥ. tataḥ pārśve 'tivipulāṃ dadarśa mahatīṃ śilām.

तरसा तां समुत्पाट्य चिक्षेप बलवद् बली। तां शरैर् दशभिः क्रुद्धस् ताडयाम् आस राक्षसः।

tarasā tāṃ samutpāṭya cikṣepa balavad balī. tāṃ śarair daśabhiḥ kruddhas tāḍayām āsa rākṣasaḥ.

विपन्नं कर्म तद् दृष्ट्वा हनूमांश् चण्डविक्रमः। सालं विपुलम् उत्पाट्य भ्रामयाम् आस वीर्यवान्।

vipannaṃ karma tad dṛṣṭvā hanūmāṃś caṇḍavikramaḥ. sālaṃ vipulam utpāṭya bhrāmayām āsa vīryavān.

भ्रामयन्तं कपिं दृष्ट्वा सालवृक्षं महाबलम्। चिक्षेप सुबहून् बाणाञ् जम्बुमाली महाबलः।

bhrāmayantaṃ kapiṃ dṛṣṭvā sālavṛkṣaṃ mahābalam. cikṣepa subahūn bāṇāñ jambumālī mahābalaḥ.

सालं चतुर्भिर् चिच्छेद वानरं पञ्चभिर् भुजे। उरस्य् एकेन बाणेन दशभिस् तु स्तनान्तरे।

sālaṃ caturbhir ciccheda vānaraṃ pañcabhir bhuje. urasy ekena bāṇena daśabhis tu stanāntare.

स शरैः पूरिततनुः क्रोधेन महता वृतः। तम् एव परिघं गृह्य भ्रामयाम् आस वेगितः।

sa śaraiḥ pūritatanuḥ krodhena mahatā vṛtaḥ. tam eva parighaṃ gṛhya bhrāmayām āsa vegitaḥ.

अतिवेगो ऽतिवेगेन भ्रामयित्वा बलोत्कटः। परिघं पातयाम् आस जम्बुमालेर् महोरसि।

ativego 'tivegena bhrāmayitvā balotkaṭaḥ. parighaṃ pātayām āsa jambumāler mahorasi.

तस्य चैव शिरो नास्ति न बाहू न च जानुनी। न धनुर् न रथो नाश्वास् तत्रादृश्यन्त नेषवः।

tasya caiva śiro nāsti na bāhū na ca jānunī. na dhanur na ratho nāśvās tatrādṛśyanta neṣavaḥ.

स हतस् तरसा तेन जम्बुमाली महारथः। पपात निहतो भूमौ चूर्णिताङ्गविभूषणः।

sa hatas tarasā tena jambumālī mahārathaḥ. papāta nihato bhūmau cūrṇitāṅgavibhūṣaṇaḥ.

जम्बुमालिं च निहतं किंकरांश् च महाबलान्। चुक्रोध रावणः श्रुत्वा कोपसंरक्तलोचनः।

jambumāliṃ ca nihataṃ kiṃkarāṃś ca mahābalān. cukrodha rāvaṇaḥ śrutvā kopasaṃraktalocanaḥ.

स रोषसंवर्तितताम्रलोचनः प्रहस्तपुत्रे निहते महाबले। अमात्यपुत्रान् अतिवीर्यविक्रमान् समादिदेशाशु निशाचरेश्वरः।

sa roṣasaṃvartitatāmralocanaḥ prahastaputre nihate mahābale. amātyaputrān ativīryavikramān samādideśāśu niśācareśvaraḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...