रामायण 5.26 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

रामायण

←सुन्दर काण्ड→

←अध्याय 26→

[rm-5-26] • 20 श्लोकाः

सा राक्षसेन्द्रस्य वचो निशम्य तद् रावणस्याप्रियम् अप्रियार्ता। सीता वितत्रास यथा वनान्ते सिंहाभिपन्ना गजराजकन्या।

sā rākṣasendrasya vaco niśamya tad rāvaṇasyāpriyam apriyārtā. sītā vitatrāsa yathā vanānte siṃhābhipannā gajarājakanyā.

सा राक्षसी मध्यगता च भीरुर् वाग्भिर् भृशं रावणतर्जिता च। कान्तारमध्ये विजने विसृष्टा बालेव कन्या विललाप सीता।

sā rākṣasī madhyagatā ca bhīrur vāgbhir bhṛśaṃ rāvaṇatarjitā ca. kāntāramadhye vijane visṛṣṭā bāleva kanyā vilalāpa sītā.

सत्यं बतेदं प्रवदन्ति लोके नाकालमृत्युर् भवतीति सन्तः। यत्राहम् एवं परिभर्त्स्यमाना जीवामि किं चित् क्षणम् अप्य् अपुण्या।

satyaṃ batedaṃ pravadanti loke nākālamṛtyur bhavatīti santaḥ. yatrāham evaṃ paribhartsyamānā jīvāmi kiṃ cit kṣaṇam apy apuṇyā.

सुखाद् विहीनं बहुदुःखपूर्णम् इदं तु नूनं हृदयं स्थिरं मे। विदीर्यते यन् न सहस्रधाद्य वज्राहतं शृङ्गम् इवाचलस्य।

sukhād vihīnaṃ bahuduḥkhapūrṇam idaṃ tu nūnaṃ hṛdayaṃ sthiraṃ me. vidīryate yan na sahasradhādya vajrāhataṃ śṛṅgam ivācalasya.

नैवास्ति नूनं मम दोषम् अत्र वध्याहम् अस्याप्रियदर्शनस्य। भावं न चास्याहम् अनुप्रदातुम् अलं द्विजो मन्त्रम् इवाद्विजाय।

naivāsti nūnaṃ mama doṣam atra vadhyāham asyāpriyadarśanasya. bhāvaṃ na cāsyāham anupradātum alaṃ dvijo mantram ivādvijāya.

नूनं ममाङ्गान्य् अचिराद् अनार्यः शस्त्रैः शितैश् छेत्स्यति राक्षसेन्द्रः। तस्मिन्न् अनागच्छति लोकनाथे गर्भस्थजन्तोर् इव शल्यकृन्तः।

nūnaṃ mamāṅgāny acirād anāryaḥ śastraiḥ śitaiś chetsyati rākṣasendraḥ. tasminn anāgacchati lokanāthe garbhasthajantor iva śalyakṛntaḥ.

दुःखं बतेदं मम दुःखिताया मासौ चिरायाभिगमिष्यतो द्वौ। बद्धस्य वध्यस्य यथा निशान्ते राजापराधाद् इव तस्करस्य।

duḥkhaṃ batedaṃ mama duḥkhitāyā māsau cirāyābhigamiṣyato dvau. baddhasya vadhyasya yathā niśānte rājāparādhād iva taskarasya.

हा राम हा लक्ष्मण हा सुमित्रे हा राम मातः सह मे जनन्या। एषा विपद्याम्य् अहम् अल्पभाग्या महार्णवे नौर् इव मूढ वाता।

hā rāma hā lakṣmaṇa hā sumitre hā rāma mātaḥ saha me jananyā. eṣā vipadyāmy aham alpabhāgyā mahārṇave naur iva mūḍha vātā.

तरस्विनौ धारयता मृगस्य सत्त्वेन रूपं मनुजेन्द्रपुत्रौ। नूनं विशस्तौ मम कारणात् तौ सिंहर्षभौ द्वाव् इव वैद्युतेन।

tarasvinau dhārayatā mṛgasya sattvena rūpaṃ manujendraputrau. nūnaṃ viśastau mama kāraṇāt tau siṃharṣabhau dvāv iva vaidyutena.

नूनं स कालो मृगरूपधारी माम् अल्पभाग्यां लुलुभे तदानीम्। यत्रार्यपुत्रं विससर्ज मूढा रामानुजं लक्ष्मणपूर्वकं च।

nūnaṃ sa kālo mṛgarūpadhārī mām alpabhāgyāṃ lulubhe tadānīm. yatrāryaputraṃ visasarja mūḍhā rāmānujaṃ lakṣmaṇapūrvakaṃ ca.

हा राम सत्यव्रत दीर्घवाहो हा पूर्णचन्द्रप्रतिमानवक्त्र। हा जीवलोकस्य हितः प्रियश् च वध्यां न मां वेत्सि हि राक्षसानाम्।

hā rāma satyavrata dīrghavāho hā pūrṇacandrapratimānavaktra. hā jīvalokasya hitaḥ priyaś ca vadhyāṃ na māṃ vetsi hi rākṣasānām.

अनन्यदेवत्वम् इयं क्षमा च भूमौ च शय्या नियमश् च धर्मे। पतिव्रतात्वं विफलं ममेदं कृतं कृतघ्नेष्व् इव मानुषाणाम्।

ananyadevatvam iyaṃ kṣamā ca bhūmau ca śayyā niyamaś ca dharme. pativratātvaṃ viphalaṃ mamedaṃ kṛtaṃ kṛtaghneṣv iva mānuṣāṇām.

मोघो हि धर्मश् चरितो ममायं तथैकपत्नीत्वम् इदं निरर्थम्। या त्वां न पश्यामि कृशा विवर्णा हीना त्वया संगमने निराशा।

mogho hi dharmaś carito mamāyaṃ tathaikapatnītvam idaṃ nirartham. yā tvāṃ na paśyāmi kṛśā vivarṇā hīnā tvayā saṃgamane nirāśā.

पितुर् निर्देशं नियमेन कृत्वा वनान् निवृत्तश् चरितव्रतश् च। स्त्रीभिस् तु मन्ये विपुलेक्षणाभिः संरंस्यसे वीतभयः कृतार्थः।

pitur nirdeśaṃ niyamena kṛtvā vanān nivṛttaś caritavrataś ca. strībhis tu manye vipulekṣaṇābhiḥ saṃraṃsyase vītabhayaḥ kṛtārthaḥ.

अहं तु राम त्वयि जातकामा चिरं विनाशाय निबद्धभावा। मोघं चरित्वाथ तपोव्रतं च त्यक्ष्यामि धिग् जीवितम् अल्पभाग्या।

ahaṃ tu rāma tvayi jātakāmā ciraṃ vināśāya nibaddhabhāvā. moghaṃ caritvātha tapovrataṃ ca tyakṣyāmi dhig jīvitam alpabhāgyā.

सा जीवितं क्षिप्रम् अहं त्यजेयं विषेण शस्त्रेण शितेन वापि। विषस्य दाता न तु मे ऽस्ति कश् चिच् छस्त्रस्य वा वेश्मनि राक्षसस्य।

sā jīvitaṃ kṣipram ahaṃ tyajeyaṃ viṣeṇa śastreṇa śitena vāpi. viṣasya dātā na tu me 'sti kaś cic chastrasya vā veśmani rākṣasasya.

शोकाभितप्ता बहुधा विचिन्त्य सीताथ वेण्युद्ग्रथनं गृहीत्वा। उद्बध्य वेण्युद्ग्रथनेन शीघ्रम् अहं गमिष्यामि यमस्य मूलम्।

śokābhitaptā bahudhā vicintya sītātha veṇyudgrathanaṃ gṛhītvā. udbadhya veṇyudgrathanena śīghram ahaṃ gamiṣyāmi yamasya mūlam.

इतीव सीता बहुधा विलप्य सर्वात्मना रामम् अनुस्मरन्ती। प्रवेपमाना परिशुष्कवक्त्रा नगोत्तमं पुष्पितम् आससाद।

itīva sītā bahudhā vilapya sarvātmanā rāmam anusmarantī. pravepamānā pariśuṣkavaktrā nagottamaṃ puṣpitam āsasāda.

उपस्थिता सा मृदुर् सर्वगात्री शाखां गृहीत्वाथ नगस्य तस्य। तस्यास् तु रामं प्रविचिन्तयन्त्या रामानुजं स्वं च कुलं शुभाङ्ग्याः।

upasthitā sā mṛdur sarvagātrī śākhāṃ gṛhītvātha nagasya tasya. tasyās tu rāmaṃ pravicintayantyā rāmānujaṃ svaṃ ca kulaṃ śubhāṅgyāḥ.

शोकानिमित्तानि तदा बहूनि धैर्यार्जितानि प्रवराणि लोके। प्रादुर्निमित्तानि तदा बभूवुः पुरापि सिद्धान्य् उपलक्षितानि।

śokānimittāni tadā bahūni dhairyārjitāni pravarāṇi loke. prādurnimittāni tadā babhūvuḥ purāpi siddhāny upalakṣitāni.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...

Project Home / Contents