रामायण 1.45 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

Project Home / Contents

रामायण

बाल काण्ड→

←अध्याय 45→

[rm-1-45] • 22 श्लोकाः

हतेषु तेषु पुत्रेषु दितिः परमदुःखिता। मारीचं काश्यपं राम भर्तारम् इदम् अब्रवीत्।

hateṣu teṣu putreṣu ditiḥ paramaduḥkhitā. mārīcaṃ kāśyapaṃ rāma bhartāram idam abravīt.

हतपुत्रास्मि भगवंस् तव पुत्रैर् महाबलैः। शक्रहन्तारम् इच्छामि पुत्रं दीर्घतपोऽर्जितम्।

hataputrāsmi bhagavaṃs tava putrair mahābalaiḥ. śakrahantāram icchāmi putraṃ dīrghatapo'rjitam.

साहं तपश् चरिष्यामि गर्भं मे दातुम् अर्हसि। ईदृशं शक्रहन्तारं त्वम् अनुज्ञातुम् अर्हसि।

sāhaṃ tapaś cariṣyāmi garbhaṃ me dātum arhasi. īdṛśaṃ śakrahantāraṃ tvam anujñātum arhasi.

तस्यास् तद् वचनं श्रुत्वा मारीचः काश्यपस् तदा। प्रत्युवाच महातेजा दितिं परमदुःखिताम्।

tasyās tad vacanaṃ śrutvā mārīcaḥ kāśyapas tadā. pratyuvāca mahātejā ditiṃ paramaduḥkhitām.

एवं भवतु भद्रं ते शुचिर् भव तपोधने। जनयिष्यसि पुत्रं त्वं शक्र हन्तारम् आहवे।

evaṃ bhavatu bhadraṃ te śucir bhava tapodhane. janayiṣyasi putraṃ tvaṃ śakra hantāram āhave.

पूर्णे वर्षसहस्रे तु शुचिर् यदि भविष्यसि। पुत्रं त्रैलोक्य हन्तारं मत्तस् त्वं जनयिष्यसि।

pūrṇe varṣasahasre tu śucir yadi bhaviṣyasi. putraṃ trailokya hantāraṃ mattas tvaṃ janayiṣyasi.

एवम् उक्त्वा महातेजाः पाणिना स ममार्ज ताम्। समालभ्य ततः स्वस्तीत्य् उक्त्वा स तपसे ययौ।

evam uktvā mahātejāḥ pāṇinā sa mamārja tām. samālabhya tataḥ svastīty uktvā sa tapase yayau.

गते तस्मिन् नरश्रेष्ठ दितिः परमहर्षिता। कुशप्लवनम् आसाद्य तपस् तेपे सुदारुणम्।

gate tasmin naraśreṣṭha ditiḥ paramaharṣitā. kuśaplavanam āsādya tapas tepe sudāruṇam.

तपस् तस्यां हि कुर्वत्यां परिचर्यां चकार ह। सहस्राक्षो नरश्रेष्ठ परया गुणसंपदा।

tapas tasyāṃ hi kurvatyāṃ paricaryāṃ cakāra ha. sahasrākṣo naraśreṣṭha parayā guṇasaṃpadā.

अग्निं कुशान् काष्ठम् अपः फलं मूलं तथैव च। न्यवेदयत् सहस्राक्षो यच् चान्यद् अपि काङ्क्षितम्।

agniṃ kuśān kāṣṭham apaḥ phalaṃ mūlaṃ tathaiva ca. nyavedayat sahasrākṣo yac cānyad api kāṅkṣitam.

गात्रसंवाहनैश् चैव श्रमापनयनैस् तथा। शक्रः सर्वेषु कालेषु दितिं परिचचार ह।

gātrasaṃvāhanaiś caiva śramāpanayanais tathā. śakraḥ sarveṣu kāleṣu ditiṃ paricacāra ha.

अथ वर्षसहस्रेतु दशोने रघु नन्दन। दितिः परमसंप्रीता सहस्राक्षम् अथाब्रवीत्।

atha varṣasahasretu daśone raghu nandana. ditiḥ paramasaṃprītā sahasrākṣam athābravīt.

तपश् चरन्त्या वर्षाणि दश वीर्यवतां वर। अवशिष्टानि भद्रं ते भ्रातरं द्रक्ष्यसे ततः।

tapaś carantyā varṣāṇi daśa vīryavatāṃ vara. avaśiṣṭāni bhadraṃ te bhrātaraṃ drakṣyase tataḥ.

तम् अहं त्वत्कृते पुत्र समाधास्ये जयोत्सुकम्। त्रैलोक्यविजयं पुत्र सह भोक्ष्यसि विज्वरः।

tam ahaṃ tvatkṛte putra samādhāsye jayotsukam. trailokyavijayaṃ putra saha bhokṣyasi vijvaraḥ.

एवम् उक्त्वा दितिः शक्रं प्राप्ते मध्यं दिवाकरे। निद्रयापहृता देवी पादौ कृत्वाथ शीर्षतः।

evam uktvā ditiḥ śakraṃ prāpte madhyaṃ divākare. nidrayāpahṛtā devī pādau kṛtvātha śīrṣataḥ.

दृष्ट्वा ताम् अशुचिं शक्रः पादतः कृतमूर्धजाम्। शिरःस्थाने कृतौ पादौ जहास च मुमोद च।

dṛṣṭvā tām aśuciṃ śakraḥ pādataḥ kṛtamūrdhajām. śiraḥsthāne kṛtau pādau jahāsa ca mumoda ca.

तस्याः शरीरविवरं विवेश च पुरंदरः। गर्भं च सप्तधा राम बिभेद परमात्मवान्।

tasyāḥ śarīravivaraṃ viveśa ca puraṃdaraḥ. garbhaṃ ca saptadhā rāma bibheda paramātmavān.

बिध्यमानस् ततो गर्भो वज्रेण शतपर्वणा। रुरोद सुस्वरं राम ततो दितिर् अबुध्यत।

bidhyamānas tato garbho vajreṇa śataparvaṇā. ruroda susvaraṃ rāma tato ditir abudhyata.

मा रुदो मा रुदश् चेति गर्भं शक्रो ऽभ्यभाषत। बिभेद च महातेजा रुदन्तम् अपि वासवः।

mā rudo mā rudaś ceti garbhaṃ śakro 'bhyabhāṣata. bibheda ca mahātejā rudantam api vāsavaḥ.

न हन्तव्यो न हन्तव्य इत्य् एवं दितिर् अब्रवीत्। निष्पपात ततः शक्रो मातुर् वचनगौरवात्।

na hantavyo na hantavya ity evaṃ ditir abravīt. niṣpapāta tataḥ śakro mātur vacanagauravāt.

प्राञ्जलिर् वज्रसहितो दितिं शक्रो ऽभ्यभाषत। अशुचिर् देवि सुप्तासि पादयोः कृतमूर्धजा।

prāñjalir vajrasahito ditiṃ śakro 'bhyabhāṣata. aśucir devi suptāsi pādayoḥ kṛtamūrdhajā.

तदन्तरम् अहं लब्ध्वा शक्रहन्तारम् आहवे। अभिन्दं सप्तधा देवि तन् मे त्वं क्षन्तुम् अर्हसि।

tadantaram ahaṃ labdhvā śakrahantāram āhave. abhindaṃ saptadhā devi tan me tvaṃ kṣantum arhasi.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...