रामायण 1.22 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

रामायण

बाल काण्ड→

←अध्याय 22→

[rm-1-22] • 19 श्लोकाः

प्रभातायां तु शर्वर्यां विश्वामित्रो महामुनिः। अभ्यभाषत काकुत्स्थं शयानं पर्णसंस्तरे।

prabhātāyāṃ tu śarvaryāṃ viśvāmitro mahāmuniḥ. abhyabhāṣata kākutsthaṃ śayānaṃ parṇasaṃstare.

कौसल्या सुप्रजा राम पूर्वा संध्या प्रवर्तते। उत्तिष्ठ नरशार्दूल कर्तव्यं दैवम् आह्निकम्।

kausalyā suprajā rāma pūrvā saṃdhyā pravartate. uttiṣṭha naraśārdūla kartavyaṃ daivam āhnikam.

तस्यर्षेः परमोदारं वचः श्रुत्वा नृपात्मजौ। स्नात्वा कृतोदकौ वीरौ जेपतुः परमं जपम्।

tasyarṣeḥ paramodāraṃ vacaḥ śrutvā nṛpātmajau. snātvā kṛtodakau vīrau jepatuḥ paramaṃ japam.

कृताह्निकौ महावीर्यौ विश्वामित्रं तपोधनम्। अभिवाद्याभिसंहृष्टौ गमनायोपतस्थतुः।

kṛtāhnikau mahāvīryau viśvāmitraṃ tapodhanam. abhivādyābhisaṃhṛṣṭau gamanāyopatasthatuḥ.

तौ प्रयाते महावीर्यौ दिव्यं त्रिपथगां नदीम्। ददृशाते ततस् तत्र सरय्वाः संगमे शुभे।

tau prayāte mahāvīryau divyaṃ tripathagāṃ nadīm. dadṛśāte tatas tatra sarayvāḥ saṃgame śubhe.

तत्राश्रमपदं पुण्यम् ऋषीणाम् उग्रतेजसाम्। बहुवर्षसहस्राणि तप्यतां परमं तपः।

tatrāśramapadaṃ puṇyam ṛṣīṇām ugratejasām. bahuvarṣasahasrāṇi tapyatāṃ paramaṃ tapaḥ.

तं दृष्ट्वा परमप्रीतौ राघवौ पुण्यम् आश्रमम्। ऊचतुस् तं महात्मानं विश्वामित्रम् इदं वचः।

taṃ dṛṣṭvā paramaprītau rāghavau puṇyam āśramam. ūcatus taṃ mahātmānaṃ viśvāmitram idaṃ vacaḥ.

कस्यायम् आश्रमः पुण्यः को न्व् अस्मिन् वसते पुमान्। भगवञ् श्रोतुम् इच्छावः परं कौतूहलं हि नौ।

kasyāyam āśramaḥ puṇyaḥ ko nv asmin vasate pumān. bhagavañ śrotum icchāvaḥ paraṃ kautūhalaṃ hi nau.

तयोस् तद् वचनं श्रुत्वा प्रहस्य मुनिपुंगवः। अब्रवीच् छ्रूयतां राम यस्यायं पूर्व आश्रमः।

tayos tad vacanaṃ śrutvā prahasya munipuṃgavaḥ. abravīc chrūyatāṃ rāma yasyāyaṃ pūrva āśramaḥ.

कन्दर्पो मूर्तिमान् आसीत् काम इत्य् उच्यते बुधैः।

kandarpo mūrtimān āsīt kāma ity ucyate budhaiḥ.

तपस्यन्तम् इह स्थाणुं नियमेन समाहितम्। कृतोद्वाहं तु देवेशं गच्छन्तं समरुद्गणम्। धर्षयाम् आस दुर्मेधा हुंकृतश् च महात्मना।

tapasyantam iha sthāṇuṃ niyamena samāhitam. kṛtodvāhaṃ tu deveśaṃ gacchantaṃ samarudgaṇam. dharṣayām āsa durmedhā huṃkṛtaś ca mahātmanā.

दग्धस्य तस्य रौद्रेण चक्षुषा रघुनन्दन। व्यशीर्यन्त शरीरात् स्वात् सर्वगात्राणि दुर्मतेः।

dagdhasya tasya raudreṇa cakṣuṣā raghunandana. vyaśīryanta śarīrāt svāt sarvagātrāṇi durmateḥ.

तस्य गात्रं हतं तत्र निर्दग्धस्य महात्मना। अशरीरः कृतः कामः क्रोधाद् देवेश्वरेण ह।

tasya gātraṃ hataṃ tatra nirdagdhasya mahātmanā. aśarīraḥ kṛtaḥ kāmaḥ krodhād deveśvareṇa ha.

अनङ्ग इति विख्यातस् तदा प्रभृति राघव। स चाङ्गविषयः श्रीमान् यत्राङ्गं स मुमोच ह।

anaṅga iti vikhyātas tadā prabhṛti rāghava. sa cāṅgaviṣayaḥ śrīmān yatrāṅgaṃ sa mumoca ha.

तस्यायम् आश्रमः पुण्यस् तस्येमे मुनयः पुरा। शिष्या धर्मपरा वीर तेषां पापं न विद्यते।

tasyāyam āśramaḥ puṇyas tasyeme munayaḥ purā. śiṣyā dharmaparā vīra teṣāṃ pāpaṃ na vidyate.

इहाद्य रजनीं राम वसेम शुभदर्शन। पुण्ययोः सरितोर् मध्ये श्वस् तरिष्यामहे वयम्।

ihādya rajanīṃ rāma vasema śubhadarśana. puṇyayoḥ saritor madhye śvas tariṣyāmahe vayam.

तेषां संवदतां तत्र तपो दीर्घेण चक्षुषा। विज्ञाय परमप्रीता मुनयो हर्षम् आगमन्।

teṣāṃ saṃvadatāṃ tatra tapo dīrgheṇa cakṣuṣā. vijñāya paramaprītā munayo harṣam āgaman.

अर्घ्यं पाद्यं तथातिथ्यं निवेद्यकुशिकात्मजे। रामलक्ष्मणयोः पश्चाद् अकुर्वन्न् अतिथिक्रियाम्।

arghyaṃ pādyaṃ tathātithyaṃ nivedyakuśikātmaje. rāmalakṣmaṇayoḥ paścād akurvann atithikriyām.

सत्कारं समनुप्राप्य कथाभिर् अभिरञ्जयन्। न्यवसन् सुसुखं तत्र कामाश्रमपदे तदा।

satkāraṃ samanuprāpya kathābhir abhirañjayan. nyavasan susukhaṃ tatra kāmāśramapade tadā.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...