महाभारत 4.39 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

महाभारत

←विराट पर्व→

←अध्याय 39→

[mh-4-39] • 23 श्लोकाः

उत्तर उवाच। सुवर्णविकृतानीमान्य् आयुधानि महात्मनाम्। रुचिराणि प्रकाशन्ते पार्थानाम् आशुकारिणाम्। वैशंपायनः। एतस्मिन्न् अन्तरे पार्थं मूढात्मा न व्यजानत। विराटपुत्रः प्रमुखे पप्रच्छ पुनर् एव तु।

uttara uvāca. suvarṇavikṛtānīmāny āyudhāni mahātmanām. rucirāṇi prakāśante pārthānām āśukāriṇām. vaiśaṃpāyanaḥ. etasminn antare pārthaṃ mūḍhātmā na vyajānata. virāṭaputraḥ pramukhe papraccha punar eva tu.

क्व नु स्विद् अर्जुनः पार्थः कौरव्यो वा युधिष्ठिरः। नकुलः सहदेवश् च भीमसेनश् च पाण्डवः। क्व नु ते पाण्डवाः शूराः संग्रामेष्व् अपराजिताः। एषाम् इमानि दिव्यानि श्रिया दीव्यन्ति भान्ति च। कस्मिन् वसन्ति ते देशे धर्मज्ञा बन्धुवत्सलाः। क्व धर्मराजः कौरव्यो धर्मपुत्रो युधिष्ठिरः। भीमसेनार्जुनौ चापि सर्वे ते मातुला मम। नकुलः सहदेवो वा सर्वास्त्रकुशलो रणे। धर्मशीलश् च धर्मात्मा धर्मवान् धर्मवित् सुधीः। धर्माध्यक्षो धर्मव्रतो धर्मज्ञो धर्ममूर्तिमान्। धर्मनिष्ठो धर्मकर्ता धर्मगोप्ता सुधर्मकृत्। सत्यार्जवक्षमाधारो घृणी धर्मपरायणः।

kva nu svid arjunaḥ pārthaḥ kauravyo vā yudhiṣṭhiraḥ. nakulaḥ sahadevaś ca bhīmasenaś ca pāṇḍavaḥ. kva nu te pāṇḍavāḥ śūrāḥ saṃgrāmeṣv aparājitāḥ. eṣām imāni divyāni śriyā dīvyanti bhānti ca. kasmin vasanti te deśe dharmajñā bandhuvatsalāḥ. kva dharmarājaḥ kauravyo dharmaputro yudhiṣṭhiraḥ. bhīmasenārjunau cāpi sarve te mātulā mama. nakulaḥ sahadevo vā sarvāstrakuśalo raṇe. dharmaśīlaś ca dharmātmā dharmavān dharmavit sudhīḥ. dharmādhyakṣo dharmavrato dharmajño dharmamūrtimān. dharmaniṣṭho dharmakartā dharmagoptā sudharmakṛt. satyārjavakṣamādhāro ghṛṇī dharmaparāyaṇaḥ.

सर्व एव महात्मानः सर्वामित्रविनाशनाः। राज्यम् अक्षैः पराकीर्य न श्रूयन्ते कदा चन।

sarva eva mahātmānaḥ sarvāmitravināśanāḥ. rājyam akṣaiḥ parākīrya na śrūyante kadā cana.

द्रौपदी क्व च पाञ्चाली स्त्रीरत्नम् इति विश्रुता। जितान् अक्षैस् तदा कृष्णा तान् एवान्वगमद् वनम्। उत्सृज्य धर्मराज्यं ते न श्रूयन्ते वनं गताः। पाण्डवान् यदि जानीषे क्व नु ते धर्मचारिणः। क्व चाद्य निवसन्तीति सत्यं ब्रूहि बृहन्नले। वैशंपायनः। ततः प्रहस्य बीभत्सुः कौन्तेयः श्वेतवाहनः। उवाच राजपुत्रं तम् उत्तरं शृणु मे वचः। किमर्थम् आगतान्य् अत्र शस्त्रास्त्राणि महात्मनाम्। कथं ज्ञातानि भवता तथा मे ब्रूहि शोभने। ततः प्रहस्य कौन्तेयो राजपुत्रम् उवाच ह। मा भैस् त्वं राजशार्दूल सर्वं ते वर्णयाम्य् अहम्। नात्र भेतव्यम् अद्यापि राजपुत्र यथा तथा। वयं ते पाण्डवा नाम वनवासस्य पारगाः। अतीते द्वादशे वर्षे छन्नवासम् इहोषिताः। तस्माद् अशङ्कितमनाः शृणुष्व महितोत्तर।

draupadī kva ca pāñcālī strīratnam iti viśrutā. jitān akṣais tadā kṛṣṇā tān evānvagamad vanam. utsṛjya dharmarājyaṃ te na śrūyante vanaṃ gatāḥ. pāṇḍavān yadi jānīṣe kva nu te dharmacāriṇaḥ. kva cādya nivasantīti satyaṃ brūhi bṛhannale. vaiśaṃpāyanaḥ. tataḥ prahasya bībhatsuḥ kaunteyaḥ śvetavāhanaḥ. uvāca rājaputraṃ tam uttaraṃ śṛṇu me vacaḥ. kimartham āgatāny atra śastrāstrāṇi mahātmanām. kathaṃ jñātāni bhavatā tathā me brūhi śobhane. tataḥ prahasya kaunteyo rājaputram uvāca ha. mā bhais tvaṃ rājaśārdūla sarvaṃ te varṇayāmy aham. nātra bhetavyam adyāpi rājaputra yathā tathā. vayaṃ te pāṇḍavā nāma vanavāsasya pāragāḥ. atīte dvādaśe varṣe channavāsam ihoṣitāḥ. tasmād aśaṅkitamanāḥ śṛṇuṣva mahitottara.

अर्जुन उवाच। अहम् अस्म्य् अर्जुनः पार्थः सभास्तारो युधिष्ठिरः। बल्लवो भीमसेनस् तु पितुस् ते रसपाचकः।

arjuna uvāca. aham asmy arjunaḥ pārthaḥ sabhāstāro yudhiṣṭhiraḥ. ballavo bhīmasenas tu pitus te rasapācakaḥ.

अश्वबन्धो ऽथ नकुलः सहदेवस् तु गोकुले। सैरन्ध्रीं द्रौपदीं विद्धि यत्कृते कीचका हताः। भीमसेनेन दुर्वृत्तः सह भ्रातृभिर् आहवे। श्रुत्वैतद् वचनं जिष्णोर् विस्मयस्फारितेक्षणः। पश्यन्न् अनिमिषः पार्थं शनैर् वाचम् उवाच ह।

aśvabandho 'tha nakulaḥ sahadevas tu gokule. sairandhrīṃ draupadīṃ viddhi yatkṛte kīcakā hatāḥ. bhīmasenena durvṛttaḥ saha bhrātṛbhir āhave. śrutvaitad vacanaṃ jiṣṇor vismayasphāritekṣaṇaḥ. paśyann animiṣaḥ pārthaṃ śanair vācam uvāca ha.

उत्तर उवाच। दश पार्थस्य नामानि यानि पूर्वं श्रुतानि मे। प्रब्रूयास् तानि यदि मे श्रद्दध्यां सर्वम् एव ते।

uttara uvāca. daśa pārthasya nāmāni yāni pūrvaṃ śrutāni me. prabrūyās tāni yadi me śraddadhyāṃ sarvam eva te.

अर्जुन उवाच। हन्त ते ऽहं समाचक्षे दश नामानि यानि मे। वैराटे शृणु तानि त्वं यानि पूर्वं श्रुतानि ते। एकाग्रमानसो भूत्वा शृणु सर्वं समाहितः। ईशानो विदधे देवस् त्रिदिवस्येश्वरो दिवि। तानि लोके प्रवृत्तानि वैराटे शृणु तत्त्वतः। अर्जुनः फल्गुनो जिष्णुः किरीटी श्वेतवाहनः। बीभत्सुर् विजयः कृष्णः सव्यसाची धनंजयः। एतानि मम नामानि स्थापितानि सुरोत्तमैः।

arjuna uvāca. hanta te 'haṃ samācakṣe daśa nāmāni yāni me. vairāṭe śṛṇu tāni tvaṃ yāni pūrvaṃ śrutāni te. ekāgramānaso bhūtvā śṛṇu sarvaṃ samāhitaḥ. īśāno vidadhe devas tridivasyeśvaro divi. tāni loke pravṛttāni vairāṭe śṛṇu tattvataḥ. arjunaḥ phalguno jiṣṇuḥ kirīṭī śvetavāhanaḥ. bībhatsur vijayaḥ kṛṣṇaḥ savyasācī dhanaṃjayaḥ. etāni mama nāmāni sthāpitāni surottamaiḥ.

उत्तर उवाच। गुणतो दश नामानि समवेतानि पाण्डवे। चरन्ति लोके ख्यातानि विदितानि ममानघ। केनासि विजयो नाम केनासि श्वेतवाहनः। किरीटी नाम केनासि सव्यसाची कथं भवान्।

uttara uvāca. guṇato daśa nāmāni samavetāni pāṇḍave. caranti loke khyātāni viditāni mamānagha. kenāsi vijayo nāma kenāsi śvetavāhanaḥ. kirīṭī nāma kenāsi savyasācī kathaṃ bhavān.

अर्जुनः फल्गुनो जिष्णुः कृष्णो बीभत्सुर् एव च। धनंजयश् च केनासि प्रब्रूहि मम तत्त्वतः। श्रुता मे तस्य वीरस्य केवला नामहेतवः। तत्सर्वं यदि मे ब्रूयाः श्रद्दध्यां सर्वम् एव ते। इतस् ततश् चलत्य् एतन् मनो मे चञ्चलं त्वयि। अर्जुनो वा भवान् नेति वद शीघ्रं बृहन्नले।

arjunaḥ phalguno jiṣṇuḥ kṛṣṇo bībhatsur eva ca. dhanaṃjayaś ca kenāsi prabrūhi mama tattvataḥ. śrutā me tasya vīrasya kevalā nāmahetavaḥ. tatsarvaṃ yadi me brūyāḥ śraddadhyāṃ sarvam eva te. itas tataś calaty etan mano me cañcalaṃ tvayi. arjuno vā bhavān neti vada śīghraṃ bṛhannale.

अर्जुन उवाच। सर्वाञ् जनपदाञ् जित्वा वित्तम् आच्छिद्य केवलम्। मध्ये धनस्य तिष्ठामि तेनाहुर् मां धनंजयम्।

arjuna uvāca. sarvāñ janapadāñ jitvā vittam ācchidya kevalam. madhye dhanasya tiṣṭhāmi tenāhur māṃ dhanaṃjayam.

अभिप्रयामि संग्रामे यद् अहं युद्धदुर्मदान्। नाजित्वा विनिवर्तामि तेन मां विजयं विदुः।

abhiprayāmi saṃgrāme yad ahaṃ yuddhadurmadān. nājitvā vinivartāmi tena māṃ vijayaṃ viduḥ.

श्वेताः काञ्चनसंनाहा रथे युज्यन्ति मे हयाः। संग्रामे युध्यमानस्य तेनाहं श्वेतवाहनः। किरीटं सूर्यसंकाशं भ्राजते मे शिरोगतम्। रणमध्ये रथस्थस्य सूर्यपावकसंनिभम्।

śvetāḥ kāñcanasaṃnāhā rathe yujyanti me hayāḥ. saṃgrāme yudhyamānasya tenāhaṃ śvetavāhanaḥ. kirīṭaṃ sūryasaṃkāśaṃ bhrājate me śirogatam. raṇamadhye rathasthasya sūryapāvakasaṃnibham.

उत्तराभ्यां च पूर्वाभ्यां फल्गुनीभ्याम् अहं दिवा। जातो हिमवतः पृष्ठे तेन मां फल्गुनं विदुः। यो ममाङ्गे व्रणं कुर्यान् मम ज्येष्ठस्य पश्यतः। युधिष्ठिरस्य रुधिरं दर्शयेद् वा कदा चन। पराभवम् अहं तस्य कुले कुर्यां न संशयः।

uttarābhyāṃ ca pūrvābhyāṃ phalgunībhyām ahaṃ divā. jāto himavataḥ pṛṣṭhe tena māṃ phalgunaṃ viduḥ. yo mamāṅge vraṇaṃ kuryān mama jyeṣṭhasya paśyataḥ. yudhiṣṭhirasya rudhiraṃ darśayed vā kadā cana. parābhavam ahaṃ tasya kule kuryāṃ na saṃśayaḥ.

पुरा शक्रेण मे दत्तं युध्यतो दानवर्षभैः। किरीटं मूर्ध्नि सूर्याभं तेन माहुः किरीटिनम्। अच्छेद्यं रुचिरं चित्रं जाम्बूनदपरिष्कृतम्। इन्द्रदत्तम् अनाहार्यं।

purā śakreṇa me dattaṃ yudhyato dānavarṣabhaiḥ. kirīṭaṃ mūrdhni sūryābhaṃ tena māhuḥ kirīṭinam. acchedyaṃ ruciraṃ citraṃ jāmbūnadapariṣkṛtam. indradattam anāhāryaṃ.

न कुर्यां कर्म बीभत्सं युध्यमानः कथं चन। तेन देवमनुष्येषु बीभत्सुर् इति मां विदुः।

na kuryāṃ karma bībhatsaṃ yudhyamānaḥ kathaṃ cana. tena devamanuṣyeṣu bībhatsur iti māṃ viduḥ.

उभौ मे दक्षिणौ पाणी गाण्डीवस्य विकर्षणे। धनुषाहं समायुक्तः शरवर्षं सृजामि च। भुजौ मे भवतः संख्ये परसैन्यविनाशने। तेन देवमनुष्येषु सव्यसाचीति मां विदुः।

ubhau me dakṣiṇau pāṇī gāṇḍīvasya vikarṣaṇe. dhanuṣāhaṃ samāyuktaḥ śaravarṣaṃ sṛjāmi ca. bhujau me bhavataḥ saṃkhye parasainyavināśane. tena devamanuṣyeṣu savyasācīti māṃ viduḥ.

पृथिव्यां चतुरन्तायां वर्णो मे दुर्लभः समः। करोमि कर्म शुक्लं च तेन माम् अर्जुनं विदुः।

pṛthivyāṃ caturantāyāṃ varṇo me durlabhaḥ samaḥ. karomi karma śuklaṃ ca tena mām arjunaṃ viduḥ.

अहं दुरापो दुर्धर्षो दमनः पाकशासनिः। तेन देवमनुष्येषु जिष्णुनामास्मि विश्रुतः। माता मम पृथा नाम तेन मां पार्थम् अब्रुवन्। देवदानवगन्धर्वान् पिशाचोरगराक्षसान्। अहं पुरा रणे जित्वा खाण्डवे ऽग्निम् अतर्पयम्। हुताशनं तर्पयित्वा सहितः शार्ङ्गधन्वना। त्रिविष्टपगतौ दृष्ट्वा पितामहमहेश्वरौ। मूर्च्छया पतितं भूमाव् आगतौ देवसत्तमौ। दृष्ट्वा तौ वरदौ देवौ संज्ञां लब्ध्वोत्थितं पुरा। मूर्ध्नाभिप्रणतं भूमौ तौ तदा वरदौ वरौ। कृष्णेत्य् एकादशं नाम प्रीत्या मे तत्र चक्रतुः। तुष्टौ च मम वीर्येण कर्मणा चाभिराधितौ। सर्वदेवैः परिवृतौ भूयो मां स्वयम् ऊचतुः। वरं तात वृणीष्वेति यत् प्रार्थयसि पाण्डव। ततो ऽहम् अस्त्राण्य् अलभं दिव्यानि च दृढानि च। ब्राह्मं पाशुपतं चैव स्थूणाकर्णं च दुर्जयम्। ऐन्द्रं वारुणम् आग्नेयं वायव्यम् अथ वैष्णवम्। ततो ऽहम् अजयं भूयो रथेनैन्द्रेण दुर्जयान्। मातलिं सारथिं कृत्वा निवातकवचान् रणे। अवध्यकवचान् देवैर् वरदत्तान् महासुरान्। तिस्रः कोटीर् दानवानां संयुगेष्व् अनिवर्तिनाम्। एको निर्जित्य संग्रामे भूयो देवान् अतोषयम्। ततो मे भगवान् इन्द्रः किरीटम् अददात् स्वयम्। देवाश् च शङ्खम् अददुः शत्रुसैन्यनिवारणम्। अहं पारे समुद्रस्य हिरण्यपुरवासिनाम्। हत्वा षष्टिसहस्राणि जयं संप्राप्तवान् अहम्। असंभ्रान्तो रथे तिष्ठन् सहस्रेषु शतेषु च। शत्रुमध्ये दुराधर्षो न मुह्यन्ति च मे दिशः। अहं गन्धर्वराजेन ह्रियमाणं सुयोधनम्। भ्रातृभिः सहितं तात गन्धर्वैः समरे जितम्। चतुर्दश सहस्राणि हत्वा चैनम् अमोचयम्। मा भैर् विगतसंत्रासः कुरून् एतान् समागतान्। सुयोधनस्य मिषतः कर्णस्य च कृपस्य च। पितामहस्य भीष्मस्य द्रौणेर् द्रोणस्य च स्वयम्। सर्वान् एव कुरूञ् जित्वा प्रत्यानेष्यामि ते पशून्।

ahaṃ durāpo durdharṣo damanaḥ pākaśāsaniḥ. tena devamanuṣyeṣu jiṣṇunāmāsmi viśrutaḥ. mātā mama pṛthā nāma tena māṃ pārtham abruvan. devadānavagandharvān piśācoragarākṣasān. ahaṃ purā raṇe jitvā khāṇḍave 'gnim atarpayam. hutāśanaṃ tarpayitvā sahitaḥ śārṅgadhanvanā. triviṣṭapagatau dṛṣṭvā pitāmahamaheśvarau. mūrcchayā patitaṃ bhūmāv āgatau devasattamau. dṛṣṭvā tau varadau devau saṃjñāṃ labdhvotthitaṃ purā. mūrdhnābhipraṇataṃ bhūmau tau tadā varadau varau. kṛṣṇety ekādaśaṃ nāma prītyā me tatra cakratuḥ. tuṣṭau ca mama vīryeṇa karmaṇā cābhirādhitau. sarvadevaiḥ parivṛtau bhūyo māṃ svayam ūcatuḥ. varaṃ tāta vṛṇīṣveti yat prārthayasi pāṇḍava. tato 'ham astrāṇy alabhaṃ divyāni ca dṛḍhāni ca. brāhmaṃ pāśupataṃ caiva sthūṇākarṇaṃ ca durjayam. aindraṃ vāruṇam āgneyaṃ vāyavyam atha vaiṣṇavam. tato 'ham ajayaṃ bhūyo rathenaindreṇa durjayān. mātaliṃ sārathiṃ kṛtvā nivātakavacān raṇe. avadhyakavacān devair varadattān mahāsurān. tisraḥ koṭīr dānavānāṃ saṃyugeṣv anivartinām. eko nirjitya saṃgrāme bhūyo devān atoṣayam. tato me bhagavān indraḥ kirīṭam adadāt svayam. devāś ca śaṅkham adaduḥ śatrusainyanivāraṇam. ahaṃ pāre samudrasya hiraṇyapuravāsinām. hatvā ṣaṣṭisahasrāṇi jayaṃ saṃprāptavān aham. asaṃbhrānto rathe tiṣṭhan sahasreṣu śateṣu ca. śatrumadhye durādharṣo na muhyanti ca me diśaḥ. ahaṃ gandharvarājena hriyamāṇaṃ suyodhanam. bhrātṛbhiḥ sahitaṃ tāta gandharvaiḥ samare jitam. caturdaśa sahasrāṇi hatvā cainam amocayam. mā bhair vigatasaṃtrāsaḥ kurūn etān samāgatān. suyodhanasya miṣataḥ karṇasya ca kṛpasya ca. pitāmahasya bhīṣmasya drauṇer droṇasya ca svayam. sarvān eva kurūñ jitvā pratyāneṣyāmi te paśūn.

कृष्ण इत्य् एव दशमं नाम चक्रे पिता मम। कृष्णावदातस्य सतः प्रियत्वाद् बालकस्य वै। स्थितो ऽस्मि यत्तः संग्रामे वैराटे व्येतु ते भयम्। एतच् छ्रुत्वा प्रहृष्टात्मा विस्मयोत्फुल्ललोचनः।

kṛṣṇa ity eva daśamaṃ nāma cakre pitā mama. kṛṣṇāvadātasya sataḥ priyatvād bālakasya vai. sthito 'smi yattaḥ saṃgrāme vairāṭe vyetu te bhayam. etac chrutvā prahṛṣṭātmā vismayotphullalocanaḥ.

वैशंपायन उवाच। ततः पार्थं स वैराटिर् अभ्यवादयद् अन्तिकात्। तस्य तद् वचनं श्रुत्वा वैराटिः पार्षतोत्तम। प्रहृष्टरोमा हृष्टो ऽभूद् विस्मयोत्फुल्ललोचनः। तं प्रेक्ष्य वै महात्मानम् अर्जुनं मत्स्यनन्दनः। प्राञ्जलिश् चाभिवाद्याथ इदं वचनम् अब्रवीत्। अहं भूमिंजयो नाम नाम्नाहम् अपि चोत्तरः।

vaiśaṃpāyana uvāca. tataḥ pārthaṃ sa vairāṭir abhyavādayad antikāt. tasya tad vacanaṃ śrutvā vairāṭiḥ pārṣatottama. prahṛṣṭaromā hṛṣṭo 'bhūd vismayotphullalocanaḥ. taṃ prekṣya vai mahātmānam arjunaṃ matsyanandanaḥ. prāñjaliś cābhivādyātha idaṃ vacanam abravīt. ahaṃ bhūmiṃjayo nāma nāmnāham api cottaraḥ.

दिष्ट्या त्वां पार्थ पश्यामि स्वागतं ते धनंजय। लोहिताक्ष महाबाहो नागराजकरोपम। यद् अज्ञानाद् अवोचं त्वां क्षन्तुम् अर्हसि तन् मम। प्रमादेन नरोत्तम। अकृत्वा हृदये सर्वं।

diṣṭyā tvāṃ pārtha paśyāmi svāgataṃ te dhanaṃjaya. lohitākṣa mahābāho nāgarājakaropama. yad ajñānād avocaṃ tvāṃ kṣantum arhasi tan mama. pramādena narottama. akṛtvā hṛdaye sarvaṃ.

यतस् त्वया कृतं पूर्वं विचित्रं कर्म दुष्करम्। अतो भयं व्यतीतं मे प्रीतिश् च परमा त्वयि। दासो ऽहं ते भविष्यामि पश्य माम् अनुकम्पया। या प्रतिज्ञा कृता पूर्वं तव सारथ्यकारणात्। मनःस्वास्थ्यं च मे जातं जातं भाग्यं च मे महत्। यद् अज्ञानाद् अवोचं त्वां विस्मर्तव्यं धनंजय। यावद् अर्वाग् अहं विद्यां त्वां न तत्त्वेन भारत। तावन् मे ऽभूद् भयं तात कुरुभ्यो नात्र संशयः। यदा त्व् अज्ञासिषम् अहं छन्नं तत्त्वेन भारत। विस्मितो ऽस्मि महासत्त्व सर्वशत्रून् विनाशय। त्वद्वाक्यजलसंसिक्तम् उत्पलं हृदयं मम। घर्माभितप्तं विजले म्लानपद्मम् इव ह्रदे। नेयं प्रतिज्ञा पूर्णा मे हर्षश् चार्जुन जायते। देवेन्द्रतनयस्येह सारथिः स्यां महामृधे। इति पूर्वं कृतास्माभिः प्रतिज्ञा युद्धदुर्मद। प्रतिज्ञा मम संपूर्णा तव सारथ्यकारणात्। न स्मर्तव्यं त्वया वीर लोकपालसमो ह्य् असि। प्रसादये महाबाहो पूर्वं यत् स्खलितं मम। तावन् मे ऽभूद् भयं पार्थ यावत् त्वां नावलोकये। विभयो दर्शनात् तुभ्यं कस् त्वां योत्स्येज् जिजीविषुः। एवं प्रहृष्टरोमासौ ब्रूते मत्स्यसुतो ऽर्जुनम्। प्राञ्जलिः समुपातिष्ठद् वासवो द्रुहिणं यथा। ततो ऽर्जुनः समाश्वास्य मत्स्यं वैराटिम् अब्रवीत्। उवाच मुदितः काले तमो हत्वा यथा रविः। आश्वास्य पुत्रं मत्स्यस्य धनुर् विस्फार्य गाण्डिवम्। प्रेक्षणीयतमो भूत्वा तस्थौ दीप्तो रविर् यथा।

yatas tvayā kṛtaṃ pūrvaṃ vicitraṃ karma duṣkaram. ato bhayaṃ vyatītaṃ me prītiś ca paramā tvayi. dāso 'haṃ te bhaviṣyāmi paśya mām anukampayā. yā pratijñā kṛtā pūrvaṃ tava sārathyakāraṇāt. manaḥsvāsthyaṃ ca me jātaṃ jātaṃ bhāgyaṃ ca me mahat. yad ajñānād avocaṃ tvāṃ vismartavyaṃ dhanaṃjaya. yāvad arvāg ahaṃ vidyāṃ tvāṃ na tattvena bhārata. tāvan me 'bhūd bhayaṃ tāta kurubhyo nātra saṃśayaḥ. yadā tv ajñāsiṣam ahaṃ channaṃ tattvena bhārata. vismito 'smi mahāsattva sarvaśatrūn vināśaya. tvadvākyajalasaṃsiktam utpalaṃ hṛdayaṃ mama. gharmābhitaptaṃ vijale mlānapadmam iva hrade. neyaṃ pratijñā pūrṇā me harṣaś cārjuna jāyate. devendratanayasyeha sārathiḥ syāṃ mahāmṛdhe. iti pūrvaṃ kṛtāsmābhiḥ pratijñā yuddhadurmada. pratijñā mama saṃpūrṇā tava sārathyakāraṇāt. na smartavyaṃ tvayā vīra lokapālasamo hy asi. prasādaye mahābāho pūrvaṃ yat skhalitaṃ mama. tāvan me 'bhūd bhayaṃ pārtha yāvat tvāṃ nāvalokaye. vibhayo darśanāt tubhyaṃ kas tvāṃ yotsyej jijīviṣuḥ. evaṃ prahṛṣṭaromāsau brūte matsyasuto 'rjunam. prāñjaliḥ samupātiṣṭhad vāsavo druhiṇaṃ yathā. tato 'rjunaḥ samāśvāsya matsyaṃ vairāṭim abravīt. uvāca muditaḥ kāle tamo hatvā yathā raviḥ. āśvāsya putraṃ matsyasya dhanur visphārya gāṇḍivam. prekṣaṇīyatamo bhūtvā tasthau dīpto ravir yathā.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...

Project Home / Contents