महाभारत 3.140 (श्लोक 1)

Project Home / Contents

महाभारत

←वन पर्व→

←अध्याय 140→

[mh-3-140] • 17 श्लोकाः

लोमश उवाच। उशीरबीजं मैनाकं गिरिं श्वेतं च भारत। समतीतो ऽसि कौन्तेय कालशैलं च पार्थिव।

lomaśa uvāca. uśīrabījaṃ mainākaṃ giriṃ śvetaṃ ca bhārata. samatīto 'si kaunteya kālaśailaṃ ca pārthiva.

एषा गङ्गा सप्तविधा राजते भरतर्षभ। स्थानं विरजसं रम्यं यत्राग्निर् नित्यम् इध्यते।

eṣā gaṅgā saptavidhā rājate bharatarṣabha. sthānaṃ virajasaṃ ramyaṃ yatrāgnir nityam idhyate.

एतद् वै मानुषेणाद्य न शक्यं द्रष्टुम् अप्य् उत। समाधिं कुरुताव्यग्रास् तीर्थान्य् एतानि द्रक्ष्यथ। एतद् दृश्यति देवानाम् आक्रीडं चरणाङ्कितम्। अतिक्रान्तो ऽसि कौन्तेय कालशैलं च पर्वतम्।

etad vai mānuṣeṇādya na śakyaṃ draṣṭum apy uta. samādhiṃ kurutāvyagrās tīrthāny etāni drakṣyatha. etad dṛśyati devānām ākrīḍaṃ caraṇāṅkitam. atikrānto 'si kaunteya kālaśailaṃ ca parvatam.

श्वेतं गिरिं प्रवेक्ष्यामो मन्दरं चैव पर्वतम्। यत्र माणिचरो यक्षः कुबेरश् चापि यक्षराट्।

śvetaṃ giriṃ pravekṣyāmo mandaraṃ caiva parvatam. yatra māṇicaro yakṣaḥ kuberaś cāpi yakṣarāṭ.

अष्टाशीतिसहस्राणि गन्धर्वाः शीघ्रचारिणः। तथा किंपुरुषा राजन् यक्षाश् चैव चतुर्गुणाः।

aṣṭāśītisahasrāṇi gandharvāḥ śīghracāriṇaḥ. tathā kiṃpuruṣā rājan yakṣāś caiva caturguṇāḥ.

अनेकरूपसंस्थाना नानाप्रहरणाश् च ते। यक्षेन्द्रं मनुजश्रेष्ठ माणिभद्रम् उपासते।

anekarūpasaṃsthānā nānāpraharaṇāś ca te. yakṣendraṃ manujaśreṣṭha māṇibhadram upāsate.

तेषाम् ऋद्धिर् अतीवाग्र्या गतौ वायुसमाश् च ते। स्थानात् प्रच्यावयेयुर् ये देवराजम् अपि ध्रुवम्।

teṣām ṛddhir atīvāgryā gatau vāyusamāś ca te. sthānāt pracyāvayeyur ye devarājam api dhruvam.

तैस् तात बलिभिर् गुप्ता यातुधानैश् च रक्षिताः। दुर्गमाः पर्वताः पार्थ समाधिं परमं कुरु।

tais tāta balibhir guptā yātudhānaiś ca rakṣitāḥ. durgamāḥ parvatāḥ pārtha samādhiṃ paramaṃ kuru.

कुबेरसचिवाश् चान्ये रौद्रा मैत्राश् च राक्षसाः। तैः समेष्याम कौन्तेय यत्तो विक्रमणे भव।

kuberasacivāś cānye raudrā maitrāś ca rākṣasāḥ. taiḥ sameṣyāma kaunteya yatto vikramaṇe bhava.

कैलासः पर्वतो राजन् षड्योजनशतान्य् उत। यत्र देवाः समायान्ति विशाला यत्र भारत।

kailāsaḥ parvato rājan ṣaḍyojanaśatāny uta. yatra devāḥ samāyānti viśālā yatra bhārata.

असंख्येयास् तु कौन्तेय यक्षराक्षसकिंनराः। नागाः सुपर्णा गन्धर्वाः कुबेरसदनं प्रति।

asaṃkhyeyās tu kaunteya yakṣarākṣasakiṃnarāḥ. nāgāḥ suparṇā gandharvāḥ kuberasadanaṃ prati.

तान् विगाहस्व पार्थाद्य तपसा च दमेन च। रक्ष्यमाणो मया राजन् भीमसेनबलेन च।

tān vigāhasva pārthādya tapasā ca damena ca. rakṣyamāṇo mayā rājan bhīmasenabalena ca.

स्वस्ति ते वरुणो राजा यमश् च समितिंजयः। गङ्गा च यमुना चैव पर्वतश् च दधातु ते। मरुतश् च सहाश्विभ्यां सरितश् च सरांसि च। स्वस्ति देवासुरेभ्यश् च वसुभ्यश् च महाद्युते।

svasti te varuṇo rājā yamaś ca samitiṃjayaḥ. gaṅgā ca yamunā caiva parvataś ca dadhātu te. marutaś ca sahāśvibhyāṃ saritaś ca sarāṃsi ca. svasti devāsurebhyaś ca vasubhyaś ca mahādyute.

इन्द्रस्य जाम्बूनदपर्वताग्रे; शृणोमि घोषं तव देवि गङ्गे। गोपाययेमं सुभगे गिरिभ्यः; सर्वाजमीढापचितं नरेन्द्रम्। भवस्व शर्म प्रविविक्षतो ऽस्य; शैलान् इमाञ् शैलसुते नृपस्य। उक्त्वा तथा सागरगां स विप्रो। यत्तो भवस्वेति शशास पार्थम्। शिवप्रदा सर्वसरित्प्रधाने। सभ्रातृकस्येह युधिष्ठिरस्य।

indrasya jāmbūnadaparvatāgre; śṛṇomi ghoṣaṃ tava devi gaṅge. gopāyayemaṃ subhage giribhyaḥ; sarvājamīḍhāpacitaṃ narendram. bhavasva śarma pravivikṣato 'sya; śailān imāñ śailasute nṛpasya. uktvā tathā sāgaragāṃ sa vipro. yatto bhavasveti śaśāsa pārtham. śivapradā sarvasaritpradhāne. sabhrātṛkasyeha yudhiṣṭhirasya.

युधिष्ठिर उवाच। अपूर्वो ऽयं संभ्रमो लोमशस्य; कृष्णां सर्वे रक्षत मा प्रमादम्। देशो ह्य् अयं दुर्गतमो मतो ऽस्य; तस्मात् परं शौचम् इहाचरध्वम्।

yudhiṣṭhira uvāca. apūrvo 'yaṃ saṃbhramo lomaśasya; kṛṣṇāṃ sarve rakṣata mā pramādam. deśo hy ayaṃ durgatamo mato 'sya; tasmāt paraṃ śaucam ihācaradhvam.

वैशंपायन उवाच। ततो ऽब्रवीद् भीमम् उदारवीर्यं; कृष्णां यत्तः पालय भीमसेन। शून्ये ऽर्जुने ऽसंनिहिते च तात; त्वम् एव कृष्णां भजसे ऽसुखेषु।

vaiśaṃpāyana uvāca. tato 'bravīd bhīmam udāravīryaṃ; kṛṣṇāṃ yattaḥ pālaya bhīmasena. śūnye 'rjune 'saṃnihite ca tāta; tvam eva kṛṣṇāṃ bhajase 'sukheṣu.

ततो महात्मा यमजौ समेत्य; मूर्धन्य् उपाघ्राय विमृज्य गात्रे। उवाच तौ बाष्पकलं स राजा; मा भैष्टम् आगच्छतम् अप्रमत्तौ।

tato mahātmā yamajau sametya; mūrdhany upāghrāya vimṛjya gātre. uvāca tau bāṣpakalaṃ sa rājā; mā bhaiṣṭam āgacchatam apramattau.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...