महाभारत 15.7 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

महाभारत

←आश्रमवासिक पर्व→

←अध्याय 7→

[mh-15-7] • 19 श्लोकाः

धृतराष्ट्र उवाच। स्पृश मां पाणिना भूयः परिष्वज च पाण्डव। उवाच राजधर्मज्ञो धृतराष्ट्रः शुभं वचः। जीवामीव हि संस्पर्शात् तव राजीवलोचन।

dhṛtarāṣṭra uvāca. spṛśa māṃ pāṇinā bhūyaḥ pariṣvaja ca pāṇḍava. uvāca rājadharmajño dhṛtarāṣṭraḥ śubhaṃ vacaḥ. jīvāmīva hi saṃsparśāt tava rājīvalocana.

मूर्धानं च तवाघ्रातुम् इच्छामि मनुजाधिप। पाणिभ्यां च परिस्प्रष्टुं प्राणा हि न जहुर् मम।

mūrdhānaṃ ca tavāghrātum icchāmi manujādhipa. pāṇibhyāṃ ca parispraṣṭuṃ prāṇā hi na jahur mama.

अष्टमो ह्य् अद्य कालो ऽयम् आहारस्य कृतस्य मे। येनाहं कुरुशार्दूल न शक्नोमि विचेष्टितुम्।

aṣṭamo hy adya kālo 'yam āhārasya kṛtasya me. yenāhaṃ kuruśārdūla na śaknomi viceṣṭitum.

व्यायामश् चायम् अत्यर्थं कृतस् त्वाम् अभियाचता। ततो ग्लानमनास् तात नष्टसंज्ञ इवाभवम्।

vyāyāmaś cāyam atyarthaṃ kṛtas tvām abhiyācatā. tato glānamanās tāta naṣṭasaṃjña ivābhavam.

तवामृतसमस्पर्शं हस्तस्पर्शम् इमं विभो। लब्ध्वा संजीवितो ऽस्मीति मन्ये कुरुकुलोद्वह।

tavāmṛtasamasparśaṃ hastasparśam imaṃ vibho. labdhvā saṃjīvito 'smīti manye kurukulodvaha.

वैशंपायन उवाच। एवम् उक्तस् तु कौन्तेयः पित्रा ज्येष्ठेन भारत। पस्पर्श सर्वगात्रेषु सौहार्दात् तं शनैस् तदा।

vaiśaṃpāyana uvāca. evam uktas tu kaunteyaḥ pitrā jyeṣṭhena bhārata. pasparśa sarvagātreṣu sauhārdāt taṃ śanais tadā.

उपलभ्य ततः प्राणान् धृतराष्ट्रो महीपतिः। बाहुभ्यां संपरिष्वज्य मूर्ध्न्य् आजिघ्रत पाण्डवम्।

upalabhya tataḥ prāṇān dhṛtarāṣṭro mahīpatiḥ. bāhubhyāṃ saṃpariṣvajya mūrdhny ājighrata pāṇḍavam.

विदुरादयश् च ते सर्वे रुरुदुर् दुःखिता भृशम्। अतिदुःखाच् च राजानं नोचुः किं चन पाण्डवाः।

vidurādayaś ca te sarve rurudur duḥkhitā bhṛśam. atiduḥkhāc ca rājānaṃ nocuḥ kiṃ cana pāṇḍavāḥ.

गान्धारी त्व् एव धर्मज्ञा मनसोद्वहती भृशम्। दुःखान्य् अवारयद् राजन् मैवम् इत्य् एव चाब्रवीत्।

gāndhārī tv eva dharmajñā manasodvahatī bhṛśam. duḥkhāny avārayad rājan maivam ity eva cābravīt.

इतरास् तु स्त्रियः सर्वाः कुन्त्या सह सुदुःखिताः। नेत्रैर् आगतविक्लेदैः परिवार्य स्थिताभवन्।

itarās tu striyaḥ sarvāḥ kuntyā saha suduḥkhitāḥ. netrair āgatavikledaiḥ parivārya sthitābhavan.

अथाब्रवीत् पुनर् वाक्यं धृतराष्ट्रो युधिष्ठिरम्। अनुजानीहि मां राजंस् तापस्ये भरतर्षभ।

athābravīt punar vākyaṃ dhṛtarāṣṭro yudhiṣṭhiram. anujānīhi māṃ rājaṃs tāpasye bharatarṣabha.

ग्लायते मे मनस् तात भूयो भूयः प्रजल्पतः। न माम् अतः परं पुत्र परिक्लेष्टुम् इहार्हसि।

glāyate me manas tāta bhūyo bhūyaḥ prajalpataḥ. na mām ataḥ paraṃ putra parikleṣṭum ihārhasi.

तस्मिंस् तु कौरवेन्द्रे तं तथा ब्रुवति पाण्डवम्। सर्वेषाम् अवरोधानाम् आर्तनादो महान् अभूत्।

tasmiṃs tu kauravendre taṃ tathā bruvati pāṇḍavam. sarveṣām avarodhānām ārtanādo mahān abhūt.

दृष्ट्वा कृशं विवर्णं च राजानम् अतथोचितम्। उपवासपरिश्रान्तं त्वगस्थिपरिवारितम्।

dṛṣṭvā kṛśaṃ vivarṇaṃ ca rājānam atathocitam. upavāsapariśrāntaṃ tvagasthiparivāritam.

धर्मपुत्रः स पितरं परिष्वज्य महाभुजः। शोकजं बाष्पम् उत्सृज्य पुनर् वचनम् अब्रवीत्।

dharmaputraḥ sa pitaraṃ pariṣvajya mahābhujaḥ. śokajaṃ bāṣpam utsṛjya punar vacanam abravīt.

न कामये नरश्रेष्ठ जीवितं पृथिवीं तथा। यथा तव प्रियं राजंश् चिकीर्षामि परंतप।

na kāmaye naraśreṣṭha jīvitaṃ pṛthivīṃ tathā. yathā tava priyaṃ rājaṃś cikīrṣāmi paraṃtapa.

यदि त्व् अहम् अनुग्राह्यो भवतो दयितो ऽपि वा। क्रियतां तावद् आहारस् ततो वेत्स्यामहे वयम्।

yadi tv aham anugrāhyo bhavato dayito 'pi vā. kriyatāṃ tāvad āhāras tato vetsyāmahe vayam.

ततो ऽब्रवीन् महातेजा धर्मपुत्रं स पार्थिवः। अनुज्ञातस् त्वया पुत्र भुञ्जीयाम् इति कामये।

tato 'bravīn mahātejā dharmaputraṃ sa pārthivaḥ. anujñātas tvayā putra bhuñjīyām iti kāmaye.

इति ब्रुवति राजेन्द्रे धृतराष्ट्रे युधिष्ठिरम्। ऋषिः सत्यवतीपुत्रो व्यासो ऽभ्येत्य वचो ऽब्रवीत्।

iti bruvati rājendre dhṛtarāṣṭre yudhiṣṭhiram. ṛṣiḥ satyavatīputro vyāso 'bhyetya vaco 'bravīt.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...

Project Home / Contents