महाभारत 15.37 (श्लोक 1)

Project Home / Contents

महाभारत

←आश्रमवासिक पर्व→

←अध्याय 37→

[mh-15-37] • 18 श्लोकाः

वैशंपायन उवाच। तच् छ्रुत्वा विविधं तस्य राजर्षेः परिदेवितम्। पुनर् नवीकृतः शोको गान्धार्या जनमेजय।

vaiśaṃpāyana uvāca. tac chrutvā vividhaṃ tasya rājarṣeḥ paridevitam. punar navīkṛtaḥ śoko gāndhāryā janamejaya.

कुन्त्या द्रुपदपुत्र्याश् च सुभद्रायास् तथैव च। तासां च वरनारीणां वधूनां कौरवस्य ह।

kuntyā drupadaputryāś ca subhadrāyās tathaiva ca. tāsāṃ ca varanārīṇāṃ vadhūnāṃ kauravasya ha.

पुत्रशोकसमाविष्टा गान्धारी त्व् इदम् अब्रवीत्। श्वशुरं बद्धनयना देवी प्राञ्जलिर् उत्थिता। लोकान्तरगतान् पुत्रान् अयं काङ्क्षति मानद। तच् चास्य मानसं ज्ञातं भगवंस् तपसा त्वया।

putraśokasamāviṣṭā gāndhārī tv idam abravīt. śvaśuraṃ baddhanayanā devī prāñjalir utthitā. lokāntaragatān putrān ayaṃ kāṅkṣati mānada. tac cāsya mānasaṃ jñātaṃ bhagavaṃs tapasā tvayā.

षोडशेमानि वर्षाणि गतानि मुनिपुंगव। अस्य राज्ञो हतान् पुत्राञ् शोचतो न शमो विभो।

ṣoḍaśemāni varṣāṇi gatāni munipuṃgava. asya rājño hatān putrāñ śocato na śamo vibho.

पुत्रशोकसमाविष्टो निःश्वसन् ह्य् एष भूमिपः। न शेते वसतीः सर्वा धृतराष्ट्रो महामुने।

putraśokasamāviṣṭo niḥśvasan hy eṣa bhūmipaḥ. na śete vasatīḥ sarvā dhṛtarāṣṭro mahāmune.

लोकान् अन्यान् समर्थो ऽसि स्रष्टुं सर्वांस् तपोबलात्। किम् उ लोकान्तरगतान् राज्ञो दर्शयितुं सुतान्।

lokān anyān samartho 'si sraṣṭuṃ sarvāṃs tapobalāt. kim u lokāntaragatān rājño darśayituṃ sutān.

इयं च द्रौपदी कृष्णा हतज्ञातिसुता भृशम्। शोचत्य् अतीव साध्वी ते स्नुषाणां दयिता स्नुषा।

iyaṃ ca draupadī kṛṣṇā hatajñātisutā bhṛśam. śocaty atīva sādhvī te snuṣāṇāṃ dayitā snuṣā.

तथा कृष्णस्य भगिनी सुभद्रा भद्रभाषिणी। सौभद्रवधसंतप्ता भृशं शोचति भामिनी।

tathā kṛṣṇasya bhaginī subhadrā bhadrabhāṣiṇī. saubhadravadhasaṃtaptā bhṛśaṃ śocati bhāminī.

इयं च भूरिश्रवसो भार्या परमदुःखिता। भर्तृव्यसनशोकार्ता न शेते वसतीः प्रभो।

iyaṃ ca bhūriśravaso bhāryā paramaduḥkhitā. bhartṛvyasanaśokārtā na śete vasatīḥ prabho.

यस्यास् तु श्वशुरो धीमान् बाह्लीकः स कुरूद्वहः। निहतः सोमदत्तश् च पित्रा सह महारणे।

yasyās tu śvaśuro dhīmān bāhlīkaḥ sa kurūdvahaḥ. nihataḥ somadattaś ca pitrā saha mahāraṇe.

श्रीमच् चास्य महाबुद्धेः संग्रामेष्व् अपलायिनः। पुत्रस्य ते पुत्रशतं निहतं यद् रणाजिरे।

śrīmac cāsya mahābuddheḥ saṃgrāmeṣv apalāyinaḥ. putrasya te putraśataṃ nihataṃ yad raṇājire.

तस्य भार्याशतम् इदं पुत्रशोकसमाहतम्। पुनः पुनर् वर्धयानं शोकं राज्ञो ममैव च। तेनारम्भेण महता माम् उपास्ते महामुने।

tasya bhāryāśatam idaṃ putraśokasamāhatam. punaḥ punar vardhayānaṃ śokaṃ rājño mamaiva ca. tenārambheṇa mahatā mām upāste mahāmune.

ये च शूरा महात्मानः श्वशुरा मे महारथाः। सोमदत्तप्रभृतयः का नु तेषां गतिः प्रभो।

ye ca śūrā mahātmānaḥ śvaśurā me mahārathāḥ. somadattaprabhṛtayaḥ kā nu teṣāṃ gatiḥ prabho.

तव प्रसादाद् भगवन् विशोको ऽयं महीपतिः। कुर्यात् कालम् अहं चैव कुन्ती चेयं वधूस् तव।

tava prasādād bhagavan viśoko 'yaṃ mahīpatiḥ. kuryāt kālam ahaṃ caiva kuntī ceyaṃ vadhūs tava.

इत्य् उक्तवत्यां गान्धार्यां कुन्ती व्रतकृशानना। प्रच्छन्नजातं पुत्रं तं सस्मारादित्यसंभवम्।

ity uktavatyāṃ gāndhāryāṃ kuntī vratakṛśānanā. pracchannajātaṃ putraṃ taṃ sasmārādityasaṃbhavam.

ताम् ऋषिर् वरदो व्यासो दूरश्रवणदर्शनः। अपश्यद् दुःखितां देवीं मातरं सव्यसाचिनः।

tām ṛṣir varado vyāso dūraśravaṇadarśanaḥ. apaśyad duḥkhitāṃ devīṃ mātaraṃ savyasācinaḥ.

ताम् उवाच ततो व्यासो यत् ते कार्यं विवक्षितम्। तद् ब्रूहि त्वं महाप्राज्ञे यत् ते मनसि वर्तते।

tām uvāca tato vyāso yat te kāryaṃ vivakṣitam. tad brūhi tvaṃ mahāprājñe yat te manasi vartate.

ततः कुन्ती श्वशुरयोः प्रणम्य शिरसा तदा। उवाच वाक्यं सव्रीडं विवृण्वाना पुरातनम्।

tataḥ kuntī śvaśurayoḥ praṇamya śirasā tadā. uvāca vākyaṃ savrīḍaṃ vivṛṇvānā purātanam.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...