महाभारत 15.28 (श्लोक 1)

महाभारत

←आश्रमवासिक पर्व→

←अध्याय 28→

[mh-15-28] • 16 श्लोकाः

वैशंपायन उवाच। वनं गते कौरवेन्द्रे दुःखशोकसमाहताः। बभूवुः पाण्डवा राजन् मातृशोकेन चार्दिताः।

vaiśaṃpāyana uvāca. vanaṃ gate kauravendre duḥkhaśokasamāhatāḥ. babhūvuḥ pāṇḍavā rājan mātṛśokena cārditāḥ.

तथा पौरजनः सर्वः शोचन्न् आस्ते जनाधिपम्। कुर्वाणाश् च कथास् तत्र ब्राह्मणा नृपतिं प्रति। तत्र तत्र कथा ह्य् आसन् द्विजानां कौरवान् प्रति।

tathā paurajanaḥ sarvaḥ śocann āste janādhipam. kurvāṇāś ca kathās tatra brāhmaṇā nṛpatiṃ prati. tatra tatra kathā hy āsan dvijānāṃ kauravān prati.

कथं नु राजा वृद्धः स वने वसति निर्जने। गान्धारी च महाभागा सा च कुन्ती पृथा कथम्।

kathaṃ nu rājā vṛddhaḥ sa vane vasati nirjane. gāndhārī ca mahābhāgā sā ca kuntī pṛthā katham.

सुखार्हः स हि राजर्षिर् न सुखं तन् महावनम्। किमवस्थः समासाद्य प्रज्ञाचक्षुर् हतात्मजः।

sukhārhaḥ sa hi rājarṣir na sukhaṃ tan mahāvanam. kimavasthaḥ samāsādya prajñācakṣur hatātmajaḥ.

सुदुष्करं कृतवती कुन्ती पुत्रान् अपश्यती। राज्यश्रियं परित्यज्य वनवासम् अरोचयत्।

suduṣkaraṃ kṛtavatī kuntī putrān apaśyatī. rājyaśriyaṃ parityajya vanavāsam arocayat.

विदुरः किमवस्थश् च भ्रातुः शुश्रूषुर् आत्मवान्। स च गावल्गणिर् धीमान् भर्तृपिण्डानुपालकः।

viduraḥ kimavasthaś ca bhrātuḥ śuśrūṣur ātmavān. sa ca gāvalgaṇir dhīmān bhartṛpiṇḍānupālakaḥ.

आकुमारं च पौरास् ते चिन्ताशोकसमाहताः। तत्र तत्र कथाश् चक्रुः समासाद्य परस्परम्।

ākumāraṃ ca paurās te cintāśokasamāhatāḥ. tatra tatra kathāś cakruḥ samāsādya parasparam.

पाण्डवाश् चैव ते सर्वे भृशं शोकपरायणाः। शोचन्तो मातरं वृद्धाम् ऊषुर् नातिचिरं पुरे।

pāṇḍavāś caiva te sarve bhṛśaṃ śokaparāyaṇāḥ. śocanto mātaraṃ vṛddhām ūṣur nāticiraṃ pure.

तथैव पितरं वृद्धं हतपुत्रं जनेश्वरम्। गान्धारीं च महाभागां विदुरं च महामतिम्।

tathaiva pitaraṃ vṛddhaṃ hataputraṃ janeśvaram. gāndhārīṃ ca mahābhāgāṃ viduraṃ ca mahāmatim.

नैषां बभूव संप्रीतिस् तान् विचिन्तयतां तदा। न राज्ये न च नारीषु न वेदाध्ययने तथा।

naiṣāṃ babhūva saṃprītis tān vicintayatāṃ tadā. na rājye na ca nārīṣu na vedādhyayane tathā.

परं निर्वेदम् अगमंश् चिन्तयन्तो नराधिपम्। तच् च ज्ञातिवधं घोरं संस्मरन्तः पुनः पुनः।

paraṃ nirvedam agamaṃś cintayanto narādhipam. tac ca jñātivadhaṃ ghoraṃ saṃsmarantaḥ punaḥ punaḥ.

अभिमन्योश् च बालस्य विनाशं रणमूर्धनि। कर्णस्य च महाबाहोः संग्रामेष्व् अपलायिनः।

abhimanyoś ca bālasya vināśaṃ raṇamūrdhani. karṇasya ca mahābāhoḥ saṃgrāmeṣv apalāyinaḥ.

तथैव द्रौपदेयानाम् अन्येषां सुहृदाम् अपि। वधं संस्मृत्य ते वीरा नातिप्रमनसो ऽभवन्।

tathaiva draupadeyānām anyeṣāṃ suhṛdām api. vadhaṃ saṃsmṛtya te vīrā nātipramanaso 'bhavan.

हतप्रवीरां पृथिवीं हतरत्नां च भारत। सदैव चिन्तयन्तस् ते न निद्राम् उपलेभिरे।

hatapravīrāṃ pṛthivīṃ hataratnāṃ ca bhārata. sadaiva cintayantas te na nidrām upalebhire.

द्रौपदी हतपुत्रा च सुभद्रा चैव भामिनी। नातिप्रीतियुते देव्यौ तदास्ताम् अप्रहृष्टवत्।

draupadī hataputrā ca subhadrā caiva bhāminī. nātiprītiyute devyau tadāstām aprahṛṣṭavat.

वैराट्यास् तु सुतं दृष्ट्वा पितरं ते परिक्षितम्। धारयन्ति स्म ते प्राणांस् तव पूर्वपितामहाः। ते शोकवेगाभिहता विचेतसो। दिने दिने तैः पुरवासिभिः सह। विहाय भोगान् परराष्ट्रमर्दनाः। प्रत्यक्तकामास् त्व् अवतस्थुर् आदृताः।

vairāṭyās tu sutaṃ dṛṣṭvā pitaraṃ te parikṣitam. dhārayanti sma te prāṇāṃs tava pūrvapitāmahāḥ. te śokavegābhihatā vicetaso. dine dine taiḥ puravāsibhiḥ saha. vihāya bhogān pararāṣṭramardanāḥ. pratyaktakāmās tv avatasthur ādṛtāḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...

Project Home / Contents