महाभारत 15.25 (श्लोक 1)

महाभारत

←आश्रमवासिक पर्व→

←अध्याय 25→

[mh-15-25] • 18 श्लोकाः

वैशंपायन उवाच। ततो भागीरथीतीरे मेध्ये पुण्यजनोचिते। निवासम् अकरोद् राजा विदुरस्य मते स्थितः।

vaiśaṃpāyana uvāca. tato bhāgīrathītīre medhye puṇyajanocite. nivāsam akarod rājā vidurasya mate sthitaḥ.

तत्रैनं पर्युपातिष्ठन् ब्राह्मणा राष्ट्रवासिनः। क्षत्रविट्शूद्रसंघाश् च बहवो भरतर्षभ।

tatrainaṃ paryupātiṣṭhan brāhmaṇā rāṣṭravāsinaḥ. kṣatraviṭśūdrasaṃghāś ca bahavo bharatarṣabha.

स तैः परिवृतो राजा कथाभिर् अभिनन्द्य तान्। अनुजज्ञे सशिष्यान् वै विधिवत् प्रतिपूज्य च।

sa taiḥ parivṛto rājā kathābhir abhinandya tān. anujajñe saśiṣyān vai vidhivat pratipūjya ca.

सायाह्ने स महीपालस् ततो गङ्गाम् उपेत्य ह। चकार विधिवच् छौचं गान्धारी च यशस्विनी।

sāyāhne sa mahīpālas tato gaṅgām upetya ha. cakāra vidhivac chaucaṃ gāndhārī ca yaśasvinī.

तथैवान्ये पृथक् सर्वे तीर्थेष्व् आप्लुत्य भारत। चक्रुः सर्वाः क्रियास् तत्र पुरुषा विदुरादयः।

tathaivānye pṛthak sarve tīrtheṣv āplutya bhārata. cakruḥ sarvāḥ kriyās tatra puruṣā vidurādayaḥ.

कृतशौचं ततो वृद्धं श्वशुरं कुन्तिभोजजा। गान्धारीं च पृथा राजन् गङ्गातीरम् उपानयत्।

kṛtaśaucaṃ tato vṛddhaṃ śvaśuraṃ kuntibhojajā. gāndhārīṃ ca pṛthā rājan gaṅgātīram upānayat.

राज्ञस् तु याजकैस् तत्र कृतो वेदीपरिस्तरः। जुहाव तत्र वह्निं स नृपतिः सत्यसंगरः।

rājñas tu yājakais tatra kṛto vedīparistaraḥ. juhāva tatra vahniṃ sa nṛpatiḥ satyasaṃgaraḥ.

ततो भागीरथीतीरात् कुरुक्षेत्रं जगाम सः। सानुगो नृपतिर् विद्वान् नियतः संयतेन्द्रियः।

tato bhāgīrathītīrāt kurukṣetraṃ jagāma saḥ. sānugo nṛpatir vidvān niyataḥ saṃyatendriyaḥ.

तत्राश्रमपदं धीमान् अभिगम्य स पार्थिवः। आससादाथ राजर्षिः शतयूपं मनीषिणम्।

tatrāśramapadaṃ dhīmān abhigamya sa pārthivaḥ. āsasādātha rājarṣiḥ śatayūpaṃ manīṣiṇam.

स हि राजा महान् आसीत् केकयेषु परंतपः। स पुत्रं मनुजैश्वर्ये निवेश्य वनम् आविशत्।

sa hi rājā mahān āsīt kekayeṣu paraṃtapaḥ. sa putraṃ manujaiśvarye niveśya vanam āviśat.

तेनासौ सहितो राजा ययौ व्यासाश्रमं तदा। तत्रैनं विधिवद् राजन् प्रत्यगृह्णात् कुरूद्वहम्।

tenāsau sahito rājā yayau vyāsāśramaṃ tadā. tatrainaṃ vidhivad rājan pratyagṛhṇāt kurūdvaham.

स दीक्षां तत्र संप्राप्य राजा कौरवनन्दनः। शतयूपाश्रमे तस्मिन् निवासम् अकरोत् तदा।

sa dīkṣāṃ tatra saṃprāpya rājā kauravanandanaḥ. śatayūpāśrame tasmin nivāsam akarot tadā.

तस्मै सर्वं विधिं राजन् राजाचख्यौ महामतिः। आरण्यकं महाराज व्यासस्यानुमते तदा।

tasmai sarvaṃ vidhiṃ rājan rājācakhyau mahāmatiḥ. āraṇyakaṃ mahārāja vyāsasyānumate tadā.

एवं स तपसा राजा धृतराष्ट्रो महामनाः। योजयाम् आस चात्मानं तांश् चाप्य् अनुचरांस् तदा।

evaṃ sa tapasā rājā dhṛtarāṣṭro mahāmanāḥ. yojayām āsa cātmānaṃ tāṃś cāpy anucarāṃs tadā.

तथैव देवी गान्धारी वल्कलाजिनवासिनी। कुन्त्या सह महाराज समानव्रतचारिणी।

tathaiva devī gāndhārī valkalājinavāsinī. kuntyā saha mahārāja samānavratacāriṇī.

कर्मणा मनसा वाचा चक्षुषा चापि ते नृप। संनियम्येन्द्रियग्रामम् आस्थिताः परमं तपः।

karmaṇā manasā vācā cakṣuṣā cāpi te nṛpa. saṃniyamyendriyagrāmam āsthitāḥ paramaṃ tapaḥ.

त्वगस्थिभूतः परिशुष्कमांसो; जटाजिनी वल्कलसंवृताङ्गः। स पार्थिवस् तत्र तपश् चचार; महर्षिवत् तीव्रम् अपेतदोषः।

tvagasthibhūtaḥ pariśuṣkamāṃso; jaṭājinī valkalasaṃvṛtāṅgaḥ. sa pārthivas tatra tapaś cacāra; maharṣivat tīvram apetadoṣaḥ.

क्षत्ता च धर्मार्थविद् अग्र्यबुद्धिः; ससंजयस् तं नृपतिं सदारम्। उपाचरद् घोरतपो जितात्मा; तदा कृशो वल्कलचीरवासाः।

kṣattā ca dharmārthavid agryabuddhiḥ; sasaṃjayas taṃ nṛpatiṃ sadāram. upācarad ghoratapo jitātmā; tadā kṛśo valkalacīravāsāḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...