महाभारत 15.20 (श्लोक 1)

महाभारत

←आश्रमवासिक पर्व→

←अध्याय 20→

[mh-15-20] • 17 श्लोकाः

वैशंपायन उवाच। विदुरेणैवम् उक्तस् तु धृतराष्ट्रो जनाधिपः। प्रीतिमान् अभवद् राजा राज्ञो जिष्णोश् च कर्मणा।

vaiśaṃpāyana uvāca. vidureṇaivam uktas tu dhṛtarāṣṭro janādhipaḥ. prītimān abhavad rājā rājño jiṣṇoś ca karmaṇā.

ततो ऽभिरूपान् भीष्माय ब्राह्मणान् ऋषिसत्तमान्। पुत्रार्थे सुहृदां चैव स समीक्ष्य सहस्रशः।

tato 'bhirūpān bhīṣmāya brāhmaṇān ṛṣisattamān. putrārthe suhṛdāṃ caiva sa samīkṣya sahasraśaḥ.

कारयित्वान्नपानानि यानान्य् आच्छादनानि च। सुवर्णमणिरत्नानि दासीदासपरिच्छदान्।

kārayitvānnapānāni yānāny ācchādanāni ca. suvarṇamaṇiratnāni dāsīdāsaparicchadān.

कम्बलाजिनरत्नानि ग्रामान् क्षेत्रान् अजाविकम्। अलंकारान् गजान् अश्वान् कन्याश् चैव वरस्त्रियः। आदिश्यादिश्य विप्रेभ्यो ददौ स नृपसत्तमः।

kambalājinaratnāni grāmān kṣetrān ajāvikam. alaṃkārān gajān aśvān kanyāś caiva varastriyaḥ. ādiśyādiśya viprebhyo dadau sa nṛpasattamaḥ.

द्रोणं संकीर्त्य भीष्मं च सोमदत्तं च बाह्लिकम्। दुर्योधनं च राजानं पुत्रांश् चैव पृथक् पृथक्। जयद्रथपुरोगांश् च सुहृदश् चैव सर्वशः।

droṇaṃ saṃkīrtya bhīṣmaṃ ca somadattaṃ ca bāhlikam. duryodhanaṃ ca rājānaṃ putrāṃś caiva pṛthak pṛthak. jayadrathapurogāṃś ca suhṛdaś caiva sarvaśaḥ.

स श्राद्धयज्ञो ववृधे बहुगोधनदक्षिणः। अनेकधनरत्नौघो युधिष्ठिरमते तदा।

sa śrāddhayajño vavṛdhe bahugodhanadakṣiṇaḥ. anekadhanaratnaugho yudhiṣṭhiramate tadā.

अनिशं यत्र पुरुषा गणका लेखकास् तथा। युधिष्ठिरस्य वचनात् तद् आपृच्छन्ति तं नृपम्।

aniśaṃ yatra puruṣā gaṇakā lekhakās tathā. yudhiṣṭhirasya vacanāt tad āpṛcchanti taṃ nṛpam.

आज्ञापय किम् एतेभ्यः प्रदेयं दीयताम् इति। तद् उपस्थितम् एवात्र वचनान्ते प्रदृश्यते।

ājñāpaya kim etebhyaḥ pradeyaṃ dīyatām iti. tad upasthitam evātra vacanānte pradṛśyate.

शते देये दशशतं सहस्रे चायुतं तथा। दीयते वचनाद् राज्ञः कुन्तीपुत्रस्य धीमतः।

śate deye daśaśataṃ sahasre cāyutaṃ tathā. dīyate vacanād rājñaḥ kuntīputrasya dhīmataḥ.

एवं स वसुधाराभिर् वर्षमाणो नृपाम्बुदः। तर्पयाम् आस विप्रांस् तान् वर्षन् भूमिम् इवाम्बुदः।

evaṃ sa vasudhārābhir varṣamāṇo nṛpāmbudaḥ. tarpayām āsa viprāṃs tān varṣan bhūmim ivāmbudaḥ.

ततो ऽनन्तरम् एवात्र सर्ववर्णान् महीपतिः। अन्नपानरसौघेन प्लावयाम् आस पार्थिवः।

tato 'nantaram evātra sarvavarṇān mahīpatiḥ. annapānarasaughena plāvayām āsa pārthivaḥ.

सवस्त्रफेनरत्नौघो मृदङ्गनिनदस्वनः। गवाश्वमकरावर्तो नारीरत्नमहाकरः।

savastraphenaratnaugho mṛdaṅganinadasvanaḥ. gavāśvamakarāvarto nārīratnamahākaraḥ.

ग्रामाग्रहारकुल्याढ्यो मणिहेमजलार्णवः। जगत् संप्लावयाम् आस धृतराष्ट्रदयाम्बुधिः।

grāmāgrahārakulyāḍhyo maṇihemajalārṇavaḥ. jagat saṃplāvayām āsa dhṛtarāṣṭradayāmbudhiḥ.

एवं स पुत्रपौत्राणां पितॄणाम् आत्मनस् तथा। गान्धार्याश् च महाराज प्रददाव् और्ध्वदेहिकम्।

evaṃ sa putrapautrāṇāṃ pitṝṇām ātmanas tathā. gāndhāryāś ca mahārāja pradadāv aurdhvadehikam.

परिश्रान्तो यदासीत् स ददद् दानान्य् अनेकशः। ततो निर्वर्तयाम् आस दानयज्ञं कुरूद्वहः।

pariśrānto yadāsīt sa dadad dānāny anekaśaḥ. tato nirvartayām āsa dānayajñaṃ kurūdvahaḥ.

एवं स राजा कौरव्यश् चक्रे दानमहोत्सवम्। नटनर्तकलास्याढ्यं बह्वन्नरसदक्षिणम्।

evaṃ sa rājā kauravyaś cakre dānamahotsavam. naṭanartakalāsyāḍhyaṃ bahvannarasadakṣiṇam.

दशाहम् एवं दानानि दत्त्वा राजाम्बिकासुतः। बभूव पुत्रपौत्राणाम् अनृणो भरतर्षभ।

daśāham evaṃ dānāni dattvā rājāmbikāsutaḥ. babhūva putrapautrāṇām anṛṇo bharatarṣabha.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...