महाभारत 15.19 (श्लोक 1)

Project Home / Contents

महाभारत

←आश्रमवासिक पर्व→

←अध्याय 19→

[mh-15-19] • 15 श्लोकाः

वैशंपायन उवाच। एवम् उक्तस् तु राज्ञा स विदुरो बुद्धिसत्तमः। धृतराष्ट्रम् उपेत्येदं वाक्यम् आह महार्थवत्।

vaiśaṃpāyana uvāca. evam uktas tu rājñā sa viduro buddhisattamaḥ. dhṛtarāṣṭram upetyedaṃ vākyam āha mahārthavat.

उक्तो युधिष्ठिरो राजा भवद्वचनम् आदितः। स च संश्रुत्य वाक्यं ते प्रशशंस महाद्युतिः।

ukto yudhiṣṭhiro rājā bhavadvacanam āditaḥ. sa ca saṃśrutya vākyaṃ te praśaśaṃsa mahādyutiḥ.

बीभत्सुश् च महातेजा निवेदयति ते गृहान्। वसु तस्य गृहे यच् च प्राणान् अपि च केवलान्।

bībhatsuś ca mahātejā nivedayati te gṛhān. vasu tasya gṛhe yac ca prāṇān api ca kevalān.

धर्मराजश् च पुत्रस् ते राज्यं प्राणान् धनानि च। अनुजानाति राजर्षे यच् चान्यद् अपि किं चन। नकुलः सहदेवश् च तद् अनुज्ञातवान् विभो।

dharmarājaś ca putras te rājyaṃ prāṇān dhanāni ca. anujānāti rājarṣe yac cānyad api kiṃ cana. nakulaḥ sahadevaś ca tad anujñātavān vibho.

भीमस् तु सर्वदुःखानि संस्मृत्य बहुलान्य् उत। कृच्छ्राद् इव महाबाहुर् अनुमन्ये विनिःश्वसन्।

bhīmas tu sarvaduḥkhāni saṃsmṛtya bahulāny uta. kṛcchrād iva mahābāhur anumanye viniḥśvasan.

स राज्ञा धर्मशीलेन भ्रात्रा बीभत्सुना तथा। अनुनीतो महाबाहुः सौहृदे स्थापितो ऽपि च।

sa rājñā dharmaśīlena bhrātrā bībhatsunā tathā. anunīto mahābāhuḥ sauhṛde sthāpito 'pi ca.

न च मन्युस् त्वया कार्य इति त्वां प्राह धर्मराट्। संस्मृत्य भीमस् तद् वैरं यद् अन्यायवद् आचरेत्।

na ca manyus tvayā kārya iti tvāṃ prāha dharmarāṭ. saṃsmṛtya bhīmas tad vairaṃ yad anyāyavad ācaret.

एवंप्रायो हि धर्मो ऽयं क्षत्रियाणां नराधिप। युद्धे क्षत्रियधर्मे च निरतो ऽयं वृकोदरः।

evaṃprāyo hi dharmo 'yaṃ kṣatriyāṇāṃ narādhipa. yuddhe kṣatriyadharme ca nirato 'yaṃ vṛkodaraḥ.

वृकोदरकृते चाहम् अर्जुनश् च पुनः पुनः। प्रसादयाव नृपते भवान् प्रभुर् इहास्ति यत्।

vṛkodarakṛte cāham arjunaś ca punaḥ punaḥ. prasādayāva nṛpate bhavān prabhur ihāsti yat.

प्रददातु भवान् वित्तं यावद् इच्छसि पार्थिव। त्वम् ईश्वरो नो राज्यस्य प्राणानां चेति भारत।

pradadātu bhavān vittaṃ yāvad icchasi pārthiva. tvam īśvaro no rājyasya prāṇānāṃ ceti bhārata.

ब्रह्मदेयाग्रहारांश् च पुत्राणां चौर्ध्वदेहिकम्। इतो रत्नानि गाश् चैव दासीदासम् अजाविकम्।

brahmadeyāgrahārāṃś ca putrāṇāṃ caurdhvadehikam. ito ratnāni gāś caiva dāsīdāsam ajāvikam.

आनयित्वा कुरुश्रेष्ठो ब्राह्मणेभ्यः प्रयच्छतु। दीनान्धकृपणेभ्यश् च तत्र तत्र नृपाज्ञया।

ānayitvā kuruśreṣṭho brāhmaṇebhyaḥ prayacchatu. dīnāndhakṛpaṇebhyaś ca tatra tatra nṛpājñayā.

बह्वन्नरसपानाढ्याः सभा विदुर कारय। गवां निपानान्य् अन्यच् च विविधं पुण्यकर्म यत्।

bahvannarasapānāḍhyāḥ sabhā vidura kāraya. gavāṃ nipānāny anyac ca vividhaṃ puṇyakarma yat.

इति माम् अब्रवीद् राजा पार्थश् चैव धनंजयः। यद् अत्रानन्तरं कार्यं तद् भवान् वक्तुम् अर्हति।

iti mām abravīd rājā pārthaś caiva dhanaṃjayaḥ. yad atrānantaraṃ kāryaṃ tad bhavān vaktum arhati.

इत्य् उक्तो विदुरेणाथ धृतराष्ट्रो ऽभिनन्द्य तत्। मनश् चक्रे महादाने कार्त्तिक्यां जनमेजय। इतीदम् उक्तो विदुरेण राजा। तस्याभिनन्द्याथ वचो विचिन्त्य। गन्तुं स चक्रे वनम् एव वेगात्। तदा मनः कार्तिकपौर्णमास्याम्।

ity ukto vidureṇātha dhṛtarāṣṭro 'bhinandya tat. manaś cakre mahādāne kārttikyāṃ janamejaya. itīdam ukto vidureṇa rājā. tasyābhinandyātha vaco vicintya. gantuṃ sa cakre vanam eva vegāt. tadā manaḥ kārtikapaurṇamāsyām.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...