महाभारत 15.21 (श्लोक 1)

महाभारत

←आश्रमवासिक पर्व→

←अध्याय 21→

[mh-15-21] • 13 श्लोकाः

वैशंपायन उवाच। ततः प्रभाते राजा स धृतराष्ट्रो ऽम्बिकासुतः। आहूय पाण्डवान् वीरान् वनवासकृतक्षणः।

vaiśaṃpāyana uvāca. tataḥ prabhāte rājā sa dhṛtarāṣṭro 'mbikāsutaḥ. āhūya pāṇḍavān vīrān vanavāsakṛtakṣaṇaḥ.

गान्धारीसहितो धीमान् अभिनन्द्य यथाविधि। कार्त्तिक्यां कारयित्वेष्टिं ब्राह्मणैर् वेदपारगैः।

gāndhārīsahito dhīmān abhinandya yathāvidhi. kārttikyāṃ kārayitveṣṭiṃ brāhmaṇair vedapāragaiḥ.

अग्निहोत्रं पुरस्कृत्य वल्कलाजिनसंवृतः। वधूपरिवृतो राजा निर्ययौ भवनात् ततः।

agnihotraṃ puraskṛtya valkalājinasaṃvṛtaḥ. vadhūparivṛto rājā niryayau bhavanāt tataḥ.

ततः स्त्रियः कौरवपाण्डवानां; याश् चाप्य् अन्याः कौरवराजवंश्याः। तासां नादः प्रादुरासीत् तदानीं; वैचित्रवीर्ये नृपतौ प्रयाते।

tataḥ striyaḥ kauravapāṇḍavānāṃ; yāś cāpy anyāḥ kauravarājavaṃśyāḥ. tāsāṃ nādaḥ prādurāsīt tadānīṃ; vaicitravīrye nṛpatau prayāte.

ततो लाजैः सुमनोभिश् च राजा; विचित्राभिस् तद् गृहं पूजयित्वा। संयोज्यार्थैर् भृत्यजनं च सर्वं; ततः समुत्सृज्य ययौ नरेन्द्रः।

tato lājaiḥ sumanobhiś ca rājā; vicitrābhis tad gṛhaṃ pūjayitvā. saṃyojyārthair bhṛtyajanaṃ ca sarvaṃ; tataḥ samutsṛjya yayau narendraḥ.

ततो राजा प्राञ्जलिर् वेपमानो; युधिष्ठिरः सस्वनं बाष्पकण्ठः। विलप्योच्चैर् हा महाराज साधो; क्व गन्तासीत्य् अपतत् तात भूमौ।

tato rājā prāñjalir vepamāno; yudhiṣṭhiraḥ sasvanaṃ bāṣpakaṇṭhaḥ. vilapyoccair hā mahārāja sādho; kva gantāsīty apatat tāta bhūmau.

तथार्जुनस् तीव्रदुःखाभितप्तो; मुहुर् मुहुर् निःश्वसन् भारताग्र्यः। युधिष्ठिरं मैवम् इत्य् एवम् उक्त्वा; निगृह्याथोदीधरत् सीदमानः।

tathārjunas tīvraduḥkhābhitapto; muhur muhur niḥśvasan bhāratāgryaḥ. yudhiṣṭhiraṃ maivam ity evam uktvā; nigṛhyāthodīdharat sīdamānaḥ.

वृकोदरः फल्गुनश् चैव वीरौ; माद्रीपुत्रौ विदुरः संजयश् च। वैश्यापुत्रः सहितो गौतमेन; धौम्यो विप्राश् चान्वयुर् बाष्पकण्ठाः।

vṛkodaraḥ phalgunaś caiva vīrau; mādrīputrau viduraḥ saṃjayaś ca. vaiśyāputraḥ sahito gautamena; dhaumyo viprāś cānvayur bāṣpakaṇṭhāḥ.

कुन्ती गान्धारीं बद्धनेत्रां व्रजन्तीं; स्कन्धासक्तं हस्तम् अथोद्वहन्ती। राजा गान्धार्याः स्कन्धदेशे ऽवसज्य; पाणिं ययौ धृतराष्ट्रः प्रतीतः।

kuntī gāndhārīṃ baddhanetrāṃ vrajantīṃ; skandhāsaktaṃ hastam athodvahantī. rājā gāndhāryāḥ skandhadeśe 'vasajya; pāṇiṃ yayau dhṛtarāṣṭraḥ pratītaḥ.

तथा कृष्णा द्रौपदी यादवी च; बालापत्या चोत्तरा कौरवी च। चित्राङ्गदा याश् च काश् चित् स्त्रियो ऽन्याः; सार्धं राज्ञा प्रस्थितास् ता वधूभिः।

tathā kṛṣṇā draupadī yādavī ca; bālāpatyā cottarā kauravī ca. citrāṅgadā yāś ca kāś cit striyo 'nyāḥ; sārdhaṃ rājñā prasthitās tā vadhūbhiḥ.

तासां नादो रुदतीनां तदासीद्; राजन् दुःखात् कुररीणाम् इवोच्चैः। ततो निष्पेतुर् ब्राह्मणक्षत्रियाणां; विट्शूद्राणां चैव नार्यः समन्तात्।

tāsāṃ nādo rudatīnāṃ tadāsīd; rājan duḥkhāt kurarīṇām ivoccaiḥ. tato niṣpetur brāhmaṇakṣatriyāṇāṃ; viṭśūdrāṇāṃ caiva nāryaḥ samantāt.

तन्निर्याणे दुःखितः पौरवर्गो; गजाह्वये ऽतीव बभूव राजन्। यथा पूर्वं गच्छतां पाण्डवानां; द्यूते राजन् कौरवाणां सभायाम्।

tanniryāṇe duḥkhitaḥ pauravargo; gajāhvaye 'tīva babhūva rājan. yathā pūrvaṃ gacchatāṃ pāṇḍavānāṃ; dyūte rājan kauravāṇāṃ sabhāyām.

या नापश्यच् चन्द्रमा नैव सूर्यो; रामाः कदा चिद् अपि तस्मिन् नरेन्द्रे। महावनं गच्छति कौरवेन्द्रे; शोकेनार्ता राजमार्गं प्रपेदुः।

yā nāpaśyac candramā naiva sūryo; rāmāḥ kadā cid api tasmin narendre. mahāvanaṃ gacchati kauravendre; śokenārtā rājamārgaṃ prapeduḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...