जनमेजय उवाच। पितामहस्य मे यज्ञे धर्मपुत्रस्य धीमतः। यद् आश्चर्यम् अभूत् किं चित् तद् भवान् वक्तुम् अर्हति।

वैशंपायन उवाच। श्रूयतां राजशार्दूल महद् आश्चर्यम् उत्तमम्। अश्वमेधे महायज्ञे निवृत्ते यद् अभूद् विभो।

तर्पितेषु द्विजाग्र्येषु ज्ञातिसंबन्धिबन्धुषु। दीनान्धकृपणे चापि तदा भरतसत्तम।

घुष्यमाणे महादाने दिक्षु सर्वासु भारत। पतत्सु पुष्पवर्षेषु धर्मराजस्य मूर्धनि।

बिलान् निष्क्रम्य नकुलो रुक्मपार्श्वस् तदानघ। वज्राशनिसमं नादम् अमुञ्चत विशां पते।

सकृद् उत्सृज्य तं नादं त्रासयानो मृगद्विजान्। मानुषं वचनं प्राह धृष्टो बिलशयो महान्।

सक्तुप्रस्थेन वो नायं यज्ञस् तुल्यो नराधिपाः। उञ्छवृत्तेर् वदान्यस्य कुरुक्षेत्रनिवासिनः।

तस्य तद् वचनं श्रुत्वा नकुलस्य विशां पते। विस्मयं परमं जग्मुः सर्वे ते ब्राह्मणर्षभाः।

ततः समेत्य नकुलं पर्यपृच्छन्त ते द्विजाः। कुतस् त्वं समनुप्राप्तो यज्ञं साधुसमागमम्।

किं बलं परमं तुभ्यं किं श्रुतं किं परायणम्। कथं भवन्तं विद्याम यो नो यज्ञं विगर्हसे।

अविलुप्यागमं कृत्स्नं विधिज्ञैर् याजकैः कृतम्। यथागमं यथान्यायं कर्तव्यं च यथाकृतम्।

पूजार्हाः पूजिताश् चात्र विधिवच् छास्त्रचक्षुषा। मन्त्रपूतं हुतश् चाग्निर् दत्तं देयम् अमत्सरम्।

तुष्टा द्विजर्षभाश् चात्र दानैर् बहुविधैर् अपि। क्षत्रियाश् च सुयुद्धेन श्राद्धैर् अपि पितामहाः।

पालनेन विशस् तुष्टाः कामैस् तुष्टा वरस्त्रियः। अनुक्रोशैस् तथा शूद्रा दानशेषैः पृथग्जनाः।

ज्ञातिसंबन्धिनस् तुष्टाः शौचेन च नृपस्य नः। देवा हविर्भिः पुण्यैश् च रक्षणैः शरणागताः।

यद् अत्र तथ्यं तद् ब्रूहि सत्यसंध द्विजातिषु। यथाश्रुतं यथादृष्टं पृष्टो ब्राह्मणकाम्यया।

श्रद्धेयवाक्यः प्राज्ञस् त्वं दिव्यं रूपं बिभर्षि च। समागतश् च विप्रैस् त्वं तत्त्वतो वक्तुम् अर्हसि।

इति पृष्टो द्विजैस् तैः स प्रहस्य नकुलो ऽब्रवीत्। नैषानृता मया वाणी प्रोक्ता दर्पेण वा द्विजाः।

यन् मयोक्तम् इदं किं चिद् युष्माभिश् चाप्य् उपश्रुतम्। सक्तुप्रस्थेन वो नायं यज्ञस् तुल्यो नराधिपाः। उञ्छवृत्तेर् वदान्यस्य कुरुक्षेत्रनिवासिनः।

इत्य् अवश्यं मयैतद् वो वक्तव्यं द्विजपुंगवाः। शृणुताव्यग्रमनसः शंसतो मे द्विजर्षभाः।

अनुभूतं च दृष्टं च यन् मयाद्भुतम् उत्तमम्। उञ्छवृत्तेर् यथावृत्तं कुरुक्षेत्रनिवासिनः।

स्वर्गं येन द्विजः प्राप्तः सभार्यः ससुतस्नुषः। यथा चार्धं शरीरस्य ममेदं काञ्चनीकृतम्।