महाभारत 14.81 (श्लोक 1)

Project Home / Contents

महाभारत

←आश्वमेधिक पर्व→

←अध्याय 81→

[mh-14-81] • 21 श्लोकाः

वैशंपायन उवाच। प्रायोपविष्टे नृपतौ मणिपूरेश्वरे तदा। पितृशोकसमाविष्टे सह मात्रा परंतप।

vaiśaṃpāyana uvāca. prāyopaviṣṭe nṛpatau maṇipūreśvare tadā. pitṛśokasamāviṣṭe saha mātrā paraṃtapa.

उलूपी चिन्तयाम् आस तदा संजीवनं मणिम्। स चोपातिष्ठत तदा पन्नगानां परायणम्।

ulūpī cintayām āsa tadā saṃjīvanaṃ maṇim. sa copātiṣṭhata tadā pannagānāṃ parāyaṇam.

तं गृहीत्वा तु कौरव्य नागराजपतेः सुता। मनःप्रह्लादनीं वाचं सैनिकानाम् अथाब्रवीत्।

taṃ gṛhītvā tu kauravya nāgarājapateḥ sutā. manaḥprahlādanīṃ vācaṃ sainikānām athābravīt.

उत्तिष्ठ मा शुचः पुत्र नैष जिष्णुस् त्वया हतः। अजेयः पुरुषैर् एष देवैर् वापि सवासवैः।

uttiṣṭha mā śucaḥ putra naiṣa jiṣṇus tvayā hataḥ. ajeyaḥ puruṣair eṣa devair vāpi savāsavaiḥ.

मया तु मोहिनी नाम मायैषा संप्रयोजिता। प्रियार्थं पुरुषेन्द्रस्य पितुस् ते ऽद्य यशस्विनः।

mayā tu mohinī nāma māyaiṣā saṃprayojitā. priyārthaṃ puruṣendrasya pitus te 'dya yaśasvinaḥ.

जिज्ञासुर् ह्य् एष वै पुत्र बलस्य तव कौरवः। संग्रामे युध्यतो राजन्न् आगतः परवीरहा।

jijñāsur hy eṣa vai putra balasya tava kauravaḥ. saṃgrāme yudhyato rājann āgataḥ paravīrahā.

तस्माद् असि मया पुत्र युद्धार्थं परिचोदितः। मा पापम् आत्मनः पुत्र शङ्केथास् त्व् अण्व् अपि प्रभो।

tasmād asi mayā putra yuddhārthaṃ paricoditaḥ. mā pāpam ātmanaḥ putra śaṅkethās tv aṇv api prabho.

ऋषिर् एष महातेजाः पुरुषः शाश्वतो ऽव्ययः। नैनं शक्तो हि संग्रामे जेतुं शक्रो ऽपि पुत्रक।

ṛṣir eṣa mahātejāḥ puruṣaḥ śāśvato 'vyayaḥ. nainaṃ śakto hi saṃgrāme jetuṃ śakro 'pi putraka.

अयं तु मे मणिर् दिव्यः समानीतो विशां पते। मृतान् मृतान् पन्नगेन्द्रान् यो जीवयति नित्यदा।

ayaṃ tu me maṇir divyaḥ samānīto viśāṃ pate. mṛtān mṛtān pannagendrān yo jīvayati nityadā.

एतम् अस्योरसि त्वं तु स्थापयस्व पितुः प्रभो। संजीवितं पुनः पुत्र ततो द्रष्टासि पाण्डवम्।

etam asyorasi tvaṃ tu sthāpayasva pituḥ prabho. saṃjīvitaṃ punaḥ putra tato draṣṭāsi pāṇḍavam.

इत्य् उक्तः स्थापयाम् आस तस्योरसि मणिं तदा। पार्थस्यामिततेजाः स पितुः स्नेहाद् अपापकृत्।

ity uktaḥ sthāpayām āsa tasyorasi maṇiṃ tadā. pārthasyāmitatejāḥ sa pituḥ snehād apāpakṛt.

तस्मिन् न्यस्ते मणौ वीर जिष्णुर् उज्जीवितः प्रभुः। सुप्तोत्थित इवोत्तस्थौ मृष्टलोहितलोचनः।

tasmin nyaste maṇau vīra jiṣṇur ujjīvitaḥ prabhuḥ. suptotthita ivottasthau mṛṣṭalohitalocanaḥ.

तम् उत्थितं महात्मानं लब्धसंज्ञं मनस्विनम्। समीक्ष्य पितरं स्वस्थं ववन्दे बभ्रुवाहनः।

tam utthitaṃ mahātmānaṃ labdhasaṃjñaṃ manasvinam. samīkṣya pitaraṃ svasthaṃ vavande babhruvāhanaḥ.

उत्थिते पुरुषव्याघ्रे पुनर् लक्ष्मीवति प्रभो। दिव्याः सुमनसः पुण्या ववृषे पाकशासनः।

utthite puruṣavyāghre punar lakṣmīvati prabho. divyāḥ sumanasaḥ puṇyā vavṛṣe pākaśāsanaḥ.

अनाहता दुन्दुभयः प्रणेदुर् मेघनिस्वनाः। साधु साध्व् इति चाकाशे बभूव सुमहान् स्वनः।

anāhatā dundubhayaḥ praṇedur meghanisvanāḥ. sādhu sādhv iti cākāśe babhūva sumahān svanaḥ.

उत्थाय तु महाबाहुः पर्याश्वस्तो धनंजयः। बभ्रुवाहनम् आलिङ्ग्य समाजिघ्रत मूर्धनि।

utthāya tu mahābāhuḥ paryāśvasto dhanaṃjayaḥ. babhruvāhanam āliṅgya samājighrata mūrdhani.

ददर्श चाविदूरे ऽस्य मातरं शोककर्शिताम्। उलूप्या सह तिष्ठन्तीं ततो ऽपृच्छद् धनंजयः।

dadarśa cāvidūre 'sya mātaraṃ śokakarśitām. ulūpyā saha tiṣṭhantīṃ tato 'pṛcchad dhanaṃjayaḥ.

किम् इदं लक्ष्यते सर्वं शोकविस्मयहर्षवत्। रणाजिरम् अमित्रघ्न यदि जानासि शंस मे।

kim idaṃ lakṣyate sarvaṃ śokavismayaharṣavat. raṇājiram amitraghna yadi jānāsi śaṃsa me.

जननी च किमर्थं ते रणभूमिम् उपागता। नागेन्द्रदुहिता चेयम् उलूपी किम् इहागता।

jananī ca kimarthaṃ te raṇabhūmim upāgatā. nāgendraduhitā ceyam ulūpī kim ihāgatā.

जानाम्य् अहम् इदं युद्धं त्वया मद्वचनात् कृतम्। स्त्रीणाम् आगमने हेतुम् अहम् इच्छामि वेदितुम्।

jānāmy aham idaṃ yuddhaṃ tvayā madvacanāt kṛtam. strīṇām āgamane hetum aham icchāmi veditum.

तम् उवाच ततः पृष्टो मणिपूरपतिस् तदा। प्रसाद्य शिरसा विद्वान् उलूपी पृच्छ्यताम् इति।

tam uvāca tataḥ pṛṣṭo maṇipūrapatis tadā. prasādya śirasā vidvān ulūpī pṛcchyatām iti.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...