महाभारत 14.79 (श्लोक 1)

महाभारत

←आश्वमेधिक पर्व→

←अध्याय 79→

[mh-14-79] • 18 श्लोकाः

वैशंपायन उवाच। ततो बहुविधं भीरुर् विलप्य कमलेक्षणा। मुमोह दुःखाद् दुर्धर्षा निपपात च भूतले।

vaiśaṃpāyana uvāca. tato bahuvidhaṃ bhīrur vilapya kamalekṣaṇā. mumoha duḥkhād durdharṣā nipapāta ca bhūtale.

प्रतिलभ्य च सा संज्ञां देवी दिव्यवपुर्धरा। उलूपीं पन्नगसुतां दृष्ट्वेदं वाक्यम् अब्रवीत्।

pratilabhya ca sā saṃjñāṃ devī divyavapurdharā. ulūpīṃ pannagasutāṃ dṛṣṭvedaṃ vākyam abravīt.

उलूपि पश्य भर्तारं शयानं निहतं रणे। त्वत्कृते मम पुत्रेण बालेन समितिंजयम्।

ulūpi paśya bhartāraṃ śayānaṃ nihataṃ raṇe. tvatkṛte mama putreṇa bālena samitiṃjayam.

ननु त्वम् आर्ये धर्मज्ञा ननु चासि पतिव्रता। यत् त्वत्कृते ऽयं पतितः पतिस् ते निहतो रणे।

nanu tvam ārye dharmajñā nanu cāsi pativratā. yat tvatkṛte 'yaṃ patitaḥ patis te nihato raṇe.

किं तु सर्वापराधो ऽयं यदि ते ऽद्य धनंजयः। क्षमस्व याच्यमाना मे संजीवय धनंजयम्।

kiṃ tu sarvāparādho 'yaṃ yadi te 'dya dhanaṃjayaḥ. kṣamasva yācyamānā me saṃjīvaya dhanaṃjayam.

ननु त्वम् आर्ये धर्मज्ञा त्रैलोक्यविदिता शुभे। यद् घातयित्वा भर्तारं पुत्रेणेह न शोचसि।

nanu tvam ārye dharmajñā trailokyaviditā śubhe. yad ghātayitvā bhartāraṃ putreṇeha na śocasi.

नाहं शोचामि तनयं निहतं पन्नगात्मजे। पतिम् एव तु शोचामि यस्यातिथ्यम् इदं कृतम्।

nāhaṃ śocāmi tanayaṃ nihataṃ pannagātmaje. patim eva tu śocāmi yasyātithyam idaṃ kṛtam.

इत्य् उक्त्वा सा तदा देवीम् उलूपीं पन्नगात्मजाम्। भर्तारम् अभिगम्येदम् इत्य् उवाच यशस्विनी।

ity uktvā sā tadā devīm ulūpīṃ pannagātmajām. bhartāram abhigamyedam ity uvāca yaśasvinī.

उत्तिष्ठ कुरुमुख्यस्य प्रियकाम मम प्रिय। अयम् अश्वो महाबाहो मया ते परिमोक्षितः।

uttiṣṭha kurumukhyasya priyakāma mama priya. ayam aśvo mahābāho mayā te parimokṣitaḥ.

ननु नाम त्वया वीर धर्मराजस्य यज्ञियः। अयम् अश्वो ऽनुसर्तव्यः स शेषे किं महीतले।

nanu nāma tvayā vīra dharmarājasya yajñiyaḥ. ayam aśvo 'nusartavyaḥ sa śeṣe kiṃ mahītale.

त्वयि प्राणाः समायत्ताः कुरूणां कुरुनन्दन। स कस्मात् प्राणदो ऽन्येषां प्राणान् संत्यक्तवान् असि।

tvayi prāṇāḥ samāyattāḥ kurūṇāṃ kurunandana. sa kasmāt prāṇado 'nyeṣāṃ prāṇān saṃtyaktavān asi.

उलूपि साधु संपश्य भर्तारं निहतं रणे। पुत्रं चैनं समुत्साह्य घातयित्वा न शोचसि।

ulūpi sādhu saṃpaśya bhartāraṃ nihataṃ raṇe. putraṃ cainaṃ samutsāhya ghātayitvā na śocasi.

कामं स्वपितु बालो ऽयं भूमौ प्रेतगतिं गतः। लोहिताक्षो गुडाकेशो विजयः साधु जीवतु।

kāmaṃ svapitu bālo 'yaṃ bhūmau pretagatiṃ gataḥ. lohitākṣo guḍākeśo vijayaḥ sādhu jīvatu.

नापराधो ऽस्ति सुभगे नराणां बहुभार्यता। नारीणां तु भवत्य् एतन् मा ते भूद् बुद्धिर् ईदृशी।

nāparādho 'sti subhage narāṇāṃ bahubhāryatā. nārīṇāṃ tu bhavaty etan mā te bhūd buddhir īdṛśī.

सख्यं ह्य् एतत् कृतं धात्रा शाश्वतं चाव्ययं च ह। सख्यं समभिजानीहि सत्यं संगतम् अस्तु ते।

sakhyaṃ hy etat kṛtaṃ dhātrā śāśvataṃ cāvyayaṃ ca ha. sakhyaṃ samabhijānīhi satyaṃ saṃgatam astu te.

पुत्रेण घातयित्वेमं पतिं यदि न मे ऽद्य वै। जीवन्तं दर्शयस्य् अद्य परित्यक्ष्यामि जीवितम्।

putreṇa ghātayitvemaṃ patiṃ yadi na me 'dya vai. jīvantaṃ darśayasy adya parityakṣyāmi jīvitam.

साहं दुःखान्विता भीरु पतिपुत्रविनाकृता। इहैव प्रायम् आशिष्ये प्रेक्षन्त्यास् ते न संशयः।

sāhaṃ duḥkhānvitā bhīru patiputravinākṛtā. ihaiva prāyam āśiṣye prekṣantyās te na saṃśayaḥ.

इत्य् उक्त्वा पन्नगसुतां सपत्नीं चैत्रवाहिनी। ततः प्रायम् उपासीना तूष्णीम् आसीज् जनाधिप।

ity uktvā pannagasutāṃ sapatnīṃ caitravāhinī. tataḥ prāyam upāsīnā tūṣṇīm āsīj janādhipa.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...