महाभारत 14.70 (श्लोक 1)

महाभारत

←आश्वमेधिक पर्व→

←अध्याय 70→

[mh-14-70] • 25 श्लोकाः

वैशंपायन उवाच। तान् समीपगताञ् श्रुत्वा पाण्डवाञ् शत्रुकर्शनः। वासुदेवः सहामात्यः प्रत्युद्यातो दिदृक्षया। प्रययौ ससुहृद्गणः। ते समेत्य यथान्यायं।

vaiśaṃpāyana uvāca. tān samīpagatāñ śrutvā pāṇḍavāñ śatrukarśanaḥ. vāsudevaḥ sahāmātyaḥ pratyudyāto didṛkṣayā. prayayau sasuhṛdgaṇaḥ. te sametya yathānyāyaṃ.

ते समेत्य यथान्यायं पाण्डवा वृष्णिभिः सह। विविशुः सहिता राजन् पुरं वारणसाह्वयम्।

te sametya yathānyāyaṃ pāṇḍavā vṛṣṇibhiḥ saha. viviśuḥ sahitā rājan puraṃ vāraṇasāhvayam.

महतस् तस्य सैन्यस्य खुरनेमिस्वनेन च। द्यावापृथिव्यौ खं चैव शब्देनासीत् समावृतम्।

mahatas tasya sainyasya khuranemisvanena ca. dyāvāpṛthivyau khaṃ caiva śabdenāsīt samāvṛtam.

ते कोशम् अग्रतः कृत्वा विविशुः स्वपुरं तदा। पाण्डवाः प्रीतमनसः सामात्याः ससुहृद्गणाः।

te kośam agrataḥ kṛtvā viviśuḥ svapuraṃ tadā. pāṇḍavāḥ prītamanasaḥ sāmātyāḥ sasuhṛdgaṇāḥ.

ते समेत्य यथान्यायं धृतराष्ट्रं जनाधिपम्। कीर्तयन्तः स्वनामानि तस्य पादौ ववन्दिरे।

te sametya yathānyāyaṃ dhṛtarāṣṭraṃ janādhipam. kīrtayantaḥ svanāmāni tasya pādau vavandire.

धृतराष्ट्राद् अनु च ते गान्धारीं सुबलात्मजाम्। कुन्तीं च राजशार्दूल तदा भरतसत्तमाः।

dhṛtarāṣṭrād anu ca te gāndhārīṃ subalātmajām. kuntīṃ ca rājaśārdūla tadā bharatasattamāḥ.

विदुरं पूजयित्वा च वैश्यापुत्रं समेत्य च। पूज्यमानाः स्म ते वीरा व्यराजन्त विशां पते।

viduraṃ pūjayitvā ca vaiśyāputraṃ sametya ca. pūjyamānāḥ sma te vīrā vyarājanta viśāṃ pate.

ततस् तत् परम् आश्चर्यं विचित्रं महद् अद्भुतम्। शुश्रुवुस् ते तदा वीराः पितुस् ते जन्म भारत।

tatas tat param āścaryaṃ vicitraṃ mahad adbhutam. śuśruvus te tadā vīrāḥ pitus te janma bhārata.

तद् उपश्रुत्य ते कर्म वासुदेवस्य धीमतः। पूजार्हं पूजयाम् आसुः कृष्णं देवकिनन्दनम्।

tad upaśrutya te karma vāsudevasya dhīmataḥ. pūjārhaṃ pūjayām āsuḥ kṛṣṇaṃ devakinandanam.

ततः कतिपयाहस्य व्यासः सत्यवतीसुतः। आजगाम महातेजा नगरं नागसाह्वयम्।

tataḥ katipayāhasya vyāsaḥ satyavatīsutaḥ. ājagāma mahātejā nagaraṃ nāgasāhvayam.

तस्य सर्वे यथान्यायं पूजां चक्रुः कुरूद्वहाः। सह वृष्ण्यन्धकव्याघ्रैर् उपासां चक्रिरे तदा।

tasya sarve yathānyāyaṃ pūjāṃ cakruḥ kurūdvahāḥ. saha vṛṣṇyandhakavyāghrair upāsāṃ cakrire tadā.

तत्र नानाविधाकाराः कथाः समनुकीर्त्य वै। युधिष्ठिरो धर्मसुतो व्यासं वचनम् अब्रवीत्।

tatra nānāvidhākārāḥ kathāḥ samanukīrtya vai. yudhiṣṭhiro dharmasuto vyāsaṃ vacanam abravīt.

भवत्प्रसादाद् भगवन् यद् इदं रत्नम् आहृतम्। उपयोक्तुं तद् इच्छामि वाजिमेधे महाक्रतौ।

bhavatprasādād bhagavan yad idaṃ ratnam āhṛtam. upayoktuṃ tad icchāmi vājimedhe mahākratau.

तद् अनुज्ञातुम् इच्छामि भवता मुनिसत्तम। त्वदधीना वयं सर्वे कृष्णस्य च महात्मनः।

tad anujñātum icchāmi bhavatā munisattama. tvadadhīnā vayaṃ sarve kṛṣṇasya ca mahātmanaḥ.

व्यास उवाच। अनुजानामि राजंस् त्वां क्रियतां यद् अनन्तरम्। यजस्व वाजिमेधेन विधिवद् दक्षिणावता।

vyāsa uvāca. anujānāmi rājaṃs tvāṃ kriyatāṃ yad anantaram. yajasva vājimedhena vidhivad dakṣiṇāvatā.

अश्वमेधो हि राजेन्द्र पावनः सर्वपाप्मनाम्। तेनेष्ट्वा त्वं विपाप्मा वै भविता नात्र संशयः।

aśvamedho hi rājendra pāvanaḥ sarvapāpmanām. teneṣṭvā tvaṃ vipāpmā vai bhavitā nātra saṃśayaḥ.

वैशंपायन उवाच। इत्य् उक्तः स तु धर्मात्मा कुरुराजो युधिष्ठिरः। अश्वमेधस्य कौरव्य चकाराहरणे मतिम्।

vaiśaṃpāyana uvāca. ity uktaḥ sa tu dharmātmā kururājo yudhiṣṭhiraḥ. aśvamedhasya kauravya cakārāharaṇe matim.

समनुज्ञाप्य तु स तं कृष्णद्वैपायनं नृपः। वासुदेवम् अथामन्त्र्य वाग्मी वचनम् अब्रवीत्।

samanujñāpya tu sa taṃ kṛṣṇadvaipāyanaṃ nṛpaḥ. vāsudevam athāmantrya vāgmī vacanam abravīt.

देवकी सुप्रजा देवी त्वया पुरुषसत्तम। यद् ब्रूयां त्वां महाबाहो तत् कृथास् त्वम् इहाच्युत।

devakī suprajā devī tvayā puruṣasattama. yad brūyāṃ tvāṃ mahābāho tat kṛthās tvam ihācyuta.

त्वत्प्रभावार्जितान् भोगान् अश्नीम यदुनन्दन। पराक्रमेण बुद्ध्या च त्वयेयं निर्जिता मही।

tvatprabhāvārjitān bhogān aśnīma yadunandana. parākrameṇa buddhyā ca tvayeyaṃ nirjitā mahī.

दीक्षयस्व त्वम् आत्मानं त्वं नः परमको गुरुः। त्वयीष्टवति धर्मज्ञ विपाप्मा स्याम् अहं विभो। त्वं हि यज्ञो ऽक्षरः सर्वस् त्वं धर्मस् त्वं प्रजापतिः।

dīkṣayasva tvam ātmānaṃ tvaṃ naḥ paramako guruḥ. tvayīṣṭavati dharmajña vipāpmā syām ahaṃ vibho. tvaṃ hi yajño 'kṣaraḥ sarvas tvaṃ dharmas tvaṃ prajāpatiḥ.

वासुदेव उवाच। त्वम् एवैतन् महाबाहो वक्तुम् अर्हस्य् अरिंदम। त्वं गतिः सर्वभूतानाम् इति मे निश्चिता मतिः।

vāsudeva uvāca. tvam evaitan mahābāho vaktum arhasy ariṃdama. tvaṃ gatiḥ sarvabhūtānām iti me niścitā matiḥ.

त्वं चाद्य कुरुवीराणां धर्मेणाभिविराजसे। गुणभूताः स्म ते राजंस् त्वं नो राजन् मतो गुरुः।

tvaṃ cādya kuruvīrāṇāṃ dharmeṇābhivirājase. guṇabhūtāḥ sma te rājaṃs tvaṃ no rājan mato guruḥ.

यजस्व मदनुज्ञातः प्राप्त एव क्रतुर् मया। युनक्तु नो भवान् कार्ये यत्र वाञ्छसि भारत। सत्यं ते प्रतिजानामि सर्वं कर्तास्मि ते ऽनघ।

yajasva madanujñātaḥ prāpta eva kratur mayā. yunaktu no bhavān kārye yatra vāñchasi bhārata. satyaṃ te pratijānāmi sarvaṃ kartāsmi te 'nagha.

भीमसेनार्जुनौ चैव तथा माद्रवतीसुतौ। इष्टवन्तो भविष्यन्ति त्वयीष्टवति भारत।

bhīmasenārjunau caiva tathā mādravatīsutau. iṣṭavanto bhaviṣyanti tvayīṣṭavati bhārata.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...

Project Home / Contents