महाभारत 14.63 (श्लोक 1)

महाभारत

←आश्वमेधिक पर्व→

←अध्याय 63→

[mh-14-63] • 17 श्लोकाः

वैशंपायन उवाच। ततस् ते प्रययुर् हृष्टाः प्रहृष्टनरवाहनाः। रथघोषेण महता पूरयन्तो वसुंधराम्।

vaiśaṃpāyana uvāca. tatas te prayayur hṛṣṭāḥ prahṛṣṭanaravāhanāḥ. rathaghoṣeṇa mahatā pūrayanto vasuṃdharām.

संस्तूयमानाः स्तुतिभिः सूतमागधबन्दिभिः। स्वेन सैन्येन संवीता यथादित्याः स्वरश्मिभिः।

saṃstūyamānāḥ stutibhiḥ sūtamāgadhabandibhiḥ. svena sainyena saṃvītā yathādityāḥ svaraśmibhiḥ.

पाण्डुरेणातपत्रेण ध्रियमाणेन मूर्धनि। बभौ युधिष्ठिरस् तत्र पौर्णमास्याम् इवोडुराट्।

pāṇḍureṇātapatreṇa dhriyamāṇena mūrdhani. babhau yudhiṣṭhiras tatra paurṇamāsyām ivoḍurāṭ.

जयाशिषः प्रहृष्टानां नराणां पथि पाण्डवः। प्रत्यगृह्णाद् यथान्यायं यथावत् पुरुषर्षभः।

jayāśiṣaḥ prahṛṣṭānāṃ narāṇāṃ pathi pāṇḍavaḥ. pratyagṛhṇād yathānyāyaṃ yathāvat puruṣarṣabhaḥ.

तथैव सैनिका राजन् राजानम् अनुयान्ति ये। तेषां हलहलाशब्दो दिवं स्तब्ध्वा व्यतिष्ठत।

tathaiva sainikā rājan rājānam anuyānti ye. teṣāṃ halahalāśabdo divaṃ stabdhvā vyatiṣṭhata.

स सरांसि नदीश् चैव वनान्य् उपवनानि च। अत्यक्रामन् महाराजो गिरिं चैवान्वपद्यत।

sa sarāṃsi nadīś caiva vanāny upavanāni ca. atyakrāman mahārājo giriṃ caivānvapadyata.

तस्मिन् देशे च राजेन्द्र यत्र तद् द्रव्यम् उत्तमम्। चक्रे निवेशनं राजा पाण्डवः सह सैनिकैः। शिवे देशे समे चैव तदा भरतसत्तम।

tasmin deśe ca rājendra yatra tad dravyam uttamam. cakre niveśanaṃ rājā pāṇḍavaḥ saha sainikaiḥ. śive deśe same caiva tadā bharatasattama.

अग्रतो ब्राह्मणान् कृत्वा तपोविद्यादमान्वितान्। पुरोहितं च कौरव्य वेदवेदाङ्गपारगम्।

agrato brāhmaṇān kṛtvā tapovidyādamānvitān. purohitaṃ ca kauravya vedavedāṅgapāragam.

प्राङ् निवेशात् तु राजानं ब्राह्मणाः सपुरोधसः। कृत्वा शान्तिं यथान्यायं सर्वतः पर्यवारयन्।

prāṅ niveśāt tu rājānaṃ brāhmaṇāḥ sapurodhasaḥ. kṛtvā śāntiṃ yathānyāyaṃ sarvataḥ paryavārayan.

कृत्वा च मध्ये राजानम् अमात्यांश् च यथाविधि। षट्पथं नवसंस्थानं निवेशं चक्रिरे द्विजाः।

kṛtvā ca madhye rājānam amātyāṃś ca yathāvidhi. ṣaṭpathaṃ navasaṃsthānaṃ niveśaṃ cakrire dvijāḥ.

मत्तानां वारणेन्द्राणां निवेशं च यथाविधि। कारयित्वा स राजेन्द्रो ब्राह्मणान् इदम् अब्रवीत्।

mattānāṃ vāraṇendrāṇāṃ niveśaṃ ca yathāvidhi. kārayitvā sa rājendro brāhmaṇān idam abravīt.

अस्मिन् कार्ये द्विजश्रेष्ठा नक्षत्रे दिवसे शुभे। यथा भवन्तो मन्यन्ते कर्तुम् अर्हथ तत् तथा।

asmin kārye dvijaśreṣṭhā nakṣatre divase śubhe. yathā bhavanto manyante kartum arhatha tat tathā.

न नः कालात्ययो वै स्याद् इहैव परिलम्बताम्। इति निश्चित्य विप्रेन्द्राः क्रियतां यद् अनन्तरम्।

na naḥ kālātyayo vai syād ihaiva parilambatām. iti niścitya viprendrāḥ kriyatāṃ yad anantaram.

श्रुत्वैतद् वचनं राज्ञो ब्राह्मणाः सपुरोधसः। इदम् ऊचुर् वचो हृष्टा धर्मराजप्रियेप्सवः।

śrutvaitad vacanaṃ rājño brāhmaṇāḥ sapurodhasaḥ. idam ūcur vaco hṛṣṭā dharmarājapriyepsavaḥ.

अद्यैव नक्षत्रम् अहश् च पुण्यं; यतामहे श्रेष्ठतमं क्रियासु। अम्भोभिर् अद्येह वसाम राजन्न्; उपोष्यतां चापि भवद्भिर् अद्य।

adyaiva nakṣatram ahaś ca puṇyaṃ; yatāmahe śreṣṭhatamaṃ kriyāsu. ambhobhir adyeha vasāma rājann; upoṣyatāṃ cāpi bhavadbhir adya.

श्रुत्वा तु तेषां द्विजसत्तमानां; कृतोपवासा रजनीं नरेन्द्राः। ऊषुः प्रतीताः कुशसंस्तरेषु; यथाध्वरेषु ज्वलिता हव्यवाहाः।

śrutvā tu teṣāṃ dvijasattamānāṃ; kṛtopavāsā rajanīṃ narendrāḥ. ūṣuḥ pratītāḥ kuśasaṃstareṣu; yathādhvareṣu jvalitā havyavāhāḥ.

ततो निशा सा व्यगमन् महात्मनां; संशृण्वतां विप्रसमीरिता गिरः। ततः प्रभाते विमले द्विजर्षभा; वचो ऽब्रुवन् धर्मसुतं नराधिपम्।

tato niśā sā vyagaman mahātmanāṃ; saṃśṛṇvatāṃ viprasamīritā giraḥ. tataḥ prabhāte vimale dvijarṣabhā; vaco 'bruvan dharmasutaṃ narādhipam.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...