महाभारत 13.93 (श्लोक 1)

Project Home / Contents

महाभारत

←अनुशासन पर्व→

←अध्याय 93→

[mh-13-93] • 17 श्लोकाः

युधिष्ठिर उवाच। द्विजातयो व्रतोपेता हविस् ते यदि भुञ्जते। अन्नं ब्राह्मणकामाय कथम् एतत् पितामह।

yudhiṣṭhira uvāca. dvijātayo vratopetā havis te yadi bhuñjate. annaṃ brāhmaṇakāmāya katham etat pitāmaha.

भीष्म उवाच। अवेदोक्तव्रताश् चैव भुञ्जानाः कार्यकारिणः। वेदोक्तेषु तु भुञ्जाना व्रतलुप्ता युधिष्ठिर।

bhīṣma uvāca. avedoktavratāś caiva bhuñjānāḥ kāryakāriṇaḥ. vedokteṣu tu bhuñjānā vrataluptā yudhiṣṭhira.

युधिष्ठिर उवाच। यद् इदं तप इत्य् आहुर् उपवासं पृथग्जनाः। तपः स्याद् एतद् इह वै तपो ऽन्यद् वापि किं भवेत्।

yudhiṣṭhira uvāca. yad idaṃ tapa ity āhur upavāsaṃ pṛthagjanāḥ. tapaḥ syād etad iha vai tapo 'nyad vāpi kiṃ bhavet.

भीष्म उवाच। मासार्धमासौ नोपवसेद् यत् तपो मन्यते जनः। आत्मतन्त्रोपघाती यो न तपस्वी न धर्मवित्।

bhīṣma uvāca. māsārdhamāsau nopavased yat tapo manyate janaḥ. ātmatantropaghātī yo na tapasvī na dharmavit.

त्यागस्यापि च संपत्तिः शिष्यते तप उत्तमम्। सदोपवासी च भवेद् ब्रह्मचारी तथैव च।

tyāgasyāpi ca saṃpattiḥ śiṣyate tapa uttamam. sadopavāsī ca bhaved brahmacārī tathaiva ca.

मुनिश् च स्यात् सदा विप्रो देवांश् चैव सदा यजेत्। कुटुम्बिको धर्मकामः सदास्वप्नश् च भारत।

muniś ca syāt sadā vipro devāṃś caiva sadā yajet. kuṭumbiko dharmakāmaḥ sadāsvapnaś ca bhārata.

अमृताशी सदा च स्यात् पवित्री च सदा भवेत्। ऋतवादी सदा च स्यान् नियतश् च सदा भवेत्।

amṛtāśī sadā ca syāt pavitrī ca sadā bhavet. ṛtavādī sadā ca syān niyataś ca sadā bhavet.

विघसाशी सदा च स्यात् सदा चैवातिथिप्रियः। अमांसाशी सदा च स्यात् पवित्री च सदा भवेत्।

vighasāśī sadā ca syāt sadā caivātithipriyaḥ. amāṃsāśī sadā ca syāt pavitrī ca sadā bhavet.

युधिष्ठिर उवाच। कथं सदोपवासी स्याद् ब्रह्मचारी च पार्थिव। विघसाशी कथं च स्यात् कथं चैवातिथिप्रियः।

yudhiṣṭhira uvāca. kathaṃ sadopavāsī syād brahmacārī ca pārthiva. vighasāśī kathaṃ ca syāt kathaṃ caivātithipriyaḥ.

भीष्म उवाच। अन्तरा सायमाशं च प्रातराशं तथैव च। सदोपवासी भवति यो न भुङ्क्ते ऽन्तरा पुनः। यो न भुङ्क्ते स भवति उपवासी सदा द्विजः।

bhīṣma uvāca. antarā sāyamāśaṃ ca prātarāśaṃ tathaiva ca. sadopavāsī bhavati yo na bhuṅkte 'ntarā punaḥ. yo na bhuṅkte sa bhavati upavāsī sadā dvijaḥ.

भार्यां गच्छन् ब्रह्मचारी सदा भवति चैव ह। ऋतवादी सदा च स्याद् दानशीलश् च मानवः।

bhāryāṃ gacchan brahmacārī sadā bhavati caiva ha. ṛtavādī sadā ca syād dānaśīlaś ca mānavaḥ.

अभक्षयन् वृथा मांसम् अमांसाशी भवत्य् उत। दानं ददत् पवित्री स्याद् अस्वप्नश् च दिवास्वपन्।

abhakṣayan vṛthā māṃsam amāṃsāśī bhavaty uta. dānaṃ dadat pavitrī syād asvapnaś ca divāsvapan.

भृत्यातिथिषु यो भुङ्क्ते भुक्तवत्सु नरः सदा। अमृतं केवलं भुङ्क्ते इति विद्धि युधिष्ठिर।

bhṛtyātithiṣu yo bhuṅkte bhuktavatsu naraḥ sadā. amṛtaṃ kevalaṃ bhuṅkte iti viddhi yudhiṣṭhira.

अभुक्तवत्सु नाश्नाति ब्राह्मणेषु तु यो नरः। अभोजनेन तेनास्य जितः स्वर्गो भवत्य् उत।

abhuktavatsu nāśnāti brāhmaṇeṣu tu yo naraḥ. abhojanena tenāsya jitaḥ svargo bhavaty uta.

देवेभ्यश् च पितृभ्यश् च भृत्येभ्यो ऽतिथिभिः सह। अवशिष्टानि यो भुङ्क्ते तम् आहुर् विघसाशिनम्।

devebhyaś ca pitṛbhyaś ca bhṛtyebhyo 'tithibhiḥ saha. avaśiṣṭāni yo bhuṅkte tam āhur vighasāśinam.

तेषां लोका ह्य् अपर्यन्ताः सदने ब्रह्मणः स्मृताः। उपस्थिता ह्य् अप्सरोभिर् गन्धर्वैश् च जनाधिप।

teṣāṃ lokā hy aparyantāḥ sadane brahmaṇaḥ smṛtāḥ. upasthitā hy apsarobhir gandharvaiś ca janādhipa.

देवतातिथिभिः सार्धं पितृभिश् चोपभुञ्जते। रमन्ते पुत्रपौत्रैश् च तेषां गतिर् अनुत्तमा।

devatātithibhiḥ sārdhaṃ pitṛbhiś copabhuñjate. ramante putrapautraiś ca teṣāṃ gatir anuttamā.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...