महाभारत 13.3 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

महाभारत

←अनुशासन पर्व→

←अध्याय 3→

[mh-13-3] • 19 श्लोकाः

युधिष्ठिर उवाच। ब्राह्मण्यं यदि दुष्प्रापं त्रिभिर् वर्णैर् नराधिप। कथं प्राप्तं महाराज क्षत्रियेण महात्मना।

yudhiṣṭhira uvāca. brāhmaṇyaṃ yadi duṣprāpaṃ tribhir varṇair narādhipa. kathaṃ prāptaṃ mahārāja kṣatriyeṇa mahātmanā.

विश्वामित्रेण धर्मात्मन् ब्राह्मणत्वं नरर्षभ। श्रोतुम् इच्छामि तत्त्वेन तन् मे ब्रूहि पितामह।

viśvāmitreṇa dharmātman brāhmaṇatvaṃ nararṣabha. śrotum icchāmi tattvena tan me brūhi pitāmaha.

तेन ह्य् अमितवीर्येण वसिष्ठस्य महात्मनः। हतं पुत्रशतं सद्यस् तपसा प्रपितामह।

tena hy amitavīryeṇa vasiṣṭhasya mahātmanaḥ. hataṃ putraśataṃ sadyas tapasā prapitāmaha.

यातुधानाश् च बहवो राक्षसास् तिग्मतेजसः। मन्युनाविष्टदेहेन सृष्टाः कालान्तकोपमाः।

yātudhānāś ca bahavo rākṣasās tigmatejasaḥ. manyunāviṣṭadehena sṛṣṭāḥ kālāntakopamāḥ.

महान् कुशिकवंशश् च ब्रह्मर्षिशतसंकुलः। स्थापितो नरलोके ऽस्मिन् विद्वान् ब्राह्मणसंस्तुतः।

mahān kuśikavaṃśaś ca brahmarṣiśatasaṃkulaḥ. sthāpito naraloke 'smin vidvān brāhmaṇasaṃstutaḥ.

ऋचीकस्यात्मजश् चैव शुनःशेपो महातपाः। विमोक्षितो महासत्रात् पशुताम् अभ्युपागतः।

ṛcīkasyātmajaś caiva śunaḥśepo mahātapāḥ. vimokṣito mahāsatrāt paśutām abhyupāgataḥ.

हरिश्चन्द्रक्रतौ देवांस् तोषयित्वात्मतेजसा। पुत्रताम् अनुसंप्राप्तो विश्वामित्रस्य धीमतः।

hariścandrakratau devāṃs toṣayitvātmatejasā. putratām anusaṃprāpto viśvāmitrasya dhīmataḥ.

नाभिवादयते ज्येष्ठं देवरातं नराधिप। पुत्राः पञ्चशताश् चापि शप्ताः श्वपचतां गताः।

nābhivādayate jyeṣṭhaṃ devarātaṃ narādhipa. putrāḥ pañcaśatāś cāpi śaptāḥ śvapacatāṃ gatāḥ.

त्रिशङ्कुर् बन्धुसंत्यक्त इक्ष्वाकुः प्रीतिपूर्वकम्। अवाक्शिरा दिवं नीतो दक्षिणाम् आश्रितो दिशम्।

triśaṅkur bandhusaṃtyakta ikṣvākuḥ prītipūrvakam. avākśirā divaṃ nīto dakṣiṇām āśrito diśam.

विश्वामित्रस्य विपुला नदी राजर्षिसेविता। कौशिकीति शिवा पुण्या ब्रह्मर्षिगणसेविता।

viśvāmitrasya vipulā nadī rājarṣisevitā. kauśikīti śivā puṇyā brahmarṣigaṇasevitā.

तपोविघ्नकरी चैव पञ्चचूडा सुसंमता। रम्भा नामाप्सराः शापाद् यस्य शैलत्वम् आगता।

tapovighnakarī caiva pañcacūḍā susaṃmatā. rambhā nāmāpsarāḥ śāpād yasya śailatvam āgatā.

तथैवास्य भयाद् बद्ध्वा वसिष्ठः सलिले पुरा। आत्मानं मज्जयाम् आस विपाशः पुनर् उत्थितः।

tathaivāsya bhayād baddhvā vasiṣṭhaḥ salile purā. ātmānaṃ majjayām āsa vipāśaḥ punar utthitaḥ.

तदाप्रभृति पुण्या हि विपाशाभून् महानदी। विख्याता कर्मणा तेन वसिष्ठस्य महात्मनः।

tadāprabhṛti puṇyā hi vipāśābhūn mahānadī. vikhyātā karmaṇā tena vasiṣṭhasya mahātmanaḥ.

वाग्भिश् च भगवान् येन देवसेनाग्रगः प्रभुः। स्तुतः प्रीतमनाश् चासीच् छापाच् चैनम् अमोचयत्।

vāgbhiś ca bhagavān yena devasenāgragaḥ prabhuḥ. stutaḥ prītamanāś cāsīc chāpāc cainam amocayat.

ध्रुवस्यौत्तानपादस्य ब्रह्मर्षीणां तथैव च। मध्ये ज्वलति यो नित्यम् उदीचीम् आश्रितो दिशम्।

dhruvasyauttānapādasya brahmarṣīṇāṃ tathaiva ca. madhye jvalati yo nityam udīcīm āśrito diśam.

तस्यैतानि च कर्माणि तथान्यानि च कौरव। क्षत्रियस्येत्य् अतो जातम् इदं कौतूहलं मम।

tasyaitāni ca karmāṇi tathānyāni ca kaurava. kṣatriyasyety ato jātam idaṃ kautūhalaṃ mama.

किम् एतद् इति तत्त्वेन प्रब्रूहि भरतर्षभ। देहान्तरम् अनासाद्य कथं स ब्राह्मणो ऽभवत्।

kim etad iti tattvena prabrūhi bharatarṣabha. dehāntaram anāsādya kathaṃ sa brāhmaṇo 'bhavat.

एतत् तत्त्वेन मे राजन् सर्वम् आख्यातुम् अर्हसि। मतंगस्य यथातत्त्वं तथैवैतद् ब्रवीहि मे।

etat tattvena me rājan sarvam ākhyātum arhasi. mataṃgasya yathātattvaṃ tathaivaitad bravīhi me.

स्थाने मतंगो ब्राह्मण्यं नालभद् भरतर्षभ। चण्डालयोनौ जातो हि कथं ब्राह्मण्यम् आप्नुयात्।

sthāne mataṃgo brāhmaṇyaṃ nālabhad bharatarṣabha. caṇḍālayonau jāto hi kathaṃ brāhmaṇyam āpnuyāt.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...