महाभारत 12.62 (श्लोक 1)

महाभारत

←शान्ति पर्व→

←अध्याय 62→

[mh-12-62] • 11 श्लोकाः

युधिष्ठिर उवाच। शिवान् सुखान् महोदर्कान् अहिंस्रांल् लोकसंमतान्। ब्रूहि धर्मान् सुखोपायान् मद्विधानां सुखावहान्।

yudhiṣṭhira uvāca. śivān sukhān mahodarkān ahiṃsrāṃl lokasaṃmatān. brūhi dharmān sukhopāyān madvidhānāṃ sukhāvahān.

भीष्म उवाच। ब्राह्मणस्येह चत्वार आश्रमा विहिताः प्रभो। वर्णास् तान् अनुवर्तन्ते त्रयो भरतसत्तम।

bhīṣma uvāca. brāhmaṇasyeha catvāra āśramā vihitāḥ prabho. varṇās tān anuvartante trayo bharatasattama.

उक्तानि कर्माणि बहूनि राजन्; स्वर्ग्याणि राजन्यपरायणानि। नेमानि दृष्टान्तविधौ स्मृतानि; क्षात्रे हि सर्वं विहितं यथावत्।

uktāni karmāṇi bahūni rājan; svargyāṇi rājanyaparāyaṇāni. nemāni dṛṣṭāntavidhau smṛtāni; kṣātre hi sarvaṃ vihitaṃ yathāvat.

क्षात्राणि वैश्यानि च सेवमानः; शौद्राणि कर्माणि च ब्राह्मणः सन्। अस्मिंल् लोके निन्दितो मन्दचेताः; परे च लोके निरयं प्रयाति।

kṣātrāṇi vaiśyāni ca sevamānaḥ; śaudrāṇi karmāṇi ca brāhmaṇaḥ san. asmiṃl loke nindito mandacetāḥ; pare ca loke nirayaṃ prayāti.

या संज्ञा विहिता लोके दासे शुनि वृके पशौ। विकर्मणि स्थिते विप्रे तां संज्ञां कुरु पाण्डव।

yā saṃjñā vihitā loke dāse śuni vṛke paśau. vikarmaṇi sthite vipre tāṃ saṃjñāṃ kuru pāṇḍava.

षट्कर्मसंप्रवृत्तस्य आश्रमेषु चतुर्ष्व् अपि। सर्वधर्मोपपन्नस्य संभूतस्य कृतात्मनः।

ṣaṭkarmasaṃpravṛttasya āśrameṣu caturṣv api. sarvadharmopapannasya saṃbhūtasya kṛtātmanaḥ.

ब्राह्मणस्य विशुद्धस्य तपस्य् अभिरतस्य च। निराशिषो वदान्यस्य लोका ह्य् अक्षरसंज्ञिताः।

brāhmaṇasya viśuddhasya tapasy abhiratasya ca. nirāśiṣo vadānyasya lokā hy akṣarasaṃjñitāḥ.

यो यस्मिन् कुरुते कर्म यादृशं येन यत्र च। तादृशं तादृशेनैव स गुणं प्रतिपद्यते।

yo yasmin kurute karma yādṛśaṃ yena yatra ca. tādṛśaṃ tādṛśenaiva sa guṇaṃ pratipadyate.

वृद्ध्या कृषिवणिक्त्वेन जीवसंजीवनेन च। वेत्तुम् अर्हसि राजेन्द्र स्वाध्यायगणितं महत्।

vṛddhyā kṛṣivaṇiktvena jīvasaṃjīvanena ca. vettum arhasi rājendra svādhyāyagaṇitaṃ mahat.

कालसंचोदितः कालः कालपर्यायनिश्चितः। उत्तमाधममध्यानि कर्माणि कुरुते ऽवशः।

kālasaṃcoditaḥ kālaḥ kālaparyāyaniścitaḥ. uttamādhamamadhyāni karmāṇi kurute 'vaśaḥ.

अन्तवन्ति प्रदानानि पुरा श्रेयस्कराणि च। स्वकर्मनिरतो लोको ह्य् अक्षरः सर्वतोमुखः।

antavanti pradānāni purā śreyaskarāṇi ca. svakarmanirato loko hy akṣaraḥ sarvatomukhaḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...