व्यास उवाच। भूतग्रामे नियुक्तं यत् तद् एतत् कीर्तितं मया। ब्राह्मणस्य तु यत् कृत्यं तत् ते वक्ष्यामि पृच्छते।

जातकर्मप्रभृत्य् अस्य कर्मणां दक्षिणावताम्। क्रिया स्याद् आ समावृत्तेर् आचार्ये वेदपारगे।

अधीत्य वेदान् अखिलान् गुरुशुश्रूषणे रतः। गुरूणाम् अनृणो भूत्वा समावर्तेत यज्ञवित्।

आचार्येणाभ्यनुज्ञातश् चतुर्णाम् एकम् आश्रमम्। आ विमोक्षाच् छरीरस्य सो ऽनुतिष्ठेद् यथाविधि।

प्रजासर्गेण दारैश् च ब्रह्मचर्येण वा पुनः। वने गुरुसकाशे वा यतिधर्मेण वा पुनः।

गृहस्थस् त्व् एव सर्वेषां चतुर्णां मूलम् उच्यते। तत्र पक्वकषायो हि दान्तः सर्वत्र सिध्यति।

प्रजावाञ् श्रोत्रियो यज्वा मुक्तो दिव्यैस् त्रिभिर् ऋणैः। अथान्यान् आश्रमान् पश्चात् पूतो गच्छति कर्मभिः।

यत् पृथिव्यां पुण्यतमं विद्यास्थानं तदावसेत्। यतेत तस्मिन् प्रामाण्यं गन्तुं यशसि चोत्तमे।

तपसा वा सुमहता विद्यानां पारणेन वा। इज्यया वा प्रदानैर् वा विप्राणां वर्धते यशः।

यावद् अस्य भवत्य् अस्मिंल् लोके कीर्तिर् यशस्करी। तावत् पुण्यकृतांल् लोकान् अनन्तान् पुरुषो ऽश्नुते।

अध्यापयेद् अधीयीत याजयेत यजेत च। न वृथा प्रतिगृह्णीयान् न च दद्यात् कथं चन।

याज्यतः शिष्यतो वापि कन्यया वा धनं महत्। यद्य् आगच्छेद् यजेद् दद्यान् नैको ऽश्नीयात् कथं चन।

गृहम् आवसतो ह्य् अस्य नान्यत् तीर्थं प्रतिग्रहात्। देवर्षिपितृगुर्वर्थं वृद्धातुरबुभुक्षताम्।

अन्तर्हिताभितप्तानां यथाशक्ति बुभूषताम्। द्रव्याणाम् अतिशक्त्यापि देयम् एषां कृताद् अपि।

अर्हताम् अनुरूपाणां नादेयं ह्य् अस्ति किं चन। उच्चैःश्रवसम् अप्य् अश्वं प्रापणीयं सतां विदुः। दत्त्वा जगाम ब्रह्मादौ लोकान् दैवैर् अभिष्टुतान्।

अनुनीय तथा काव्यः सत्यसंधो महाव्रतः। स्वैः प्राणैर् ब्राह्मणप्राणान् परित्राय दिवं गतः।

रन्तिदेवश् च सांकृत्यो वसिष्ठाय महात्मने। अपः प्रदाय शीतोष्णा नाकपृष्ठे महीयते।

आत्रेयश् चन्द्रदमयोर् अर्हतोर् विविधं धनम्। दत्त्वा लोकान् ययौ धीमान् अनन्तान् स महीपतिः।

शिबिरौशीनरो ऽङ्गानि सुतं च प्रियम् औरसम्। ब्राह्मणार्थम् उपाकृत्य नाकपृष्ठम् इतो गतः।

प्रतर्दनः काशिपतिः प्रदाय नयने स्वके। ब्राह्मणायातुलां कीर्तिम् इह चामुत्र चाश्नुते।

दिव्यं मृष्टशलाकं तु सौवर्णं परमर्द्धिमत्। छत्रं देवावृधो दत्त्वा सराष्ट्रो ऽभ्यपतद् दिवम्।

सांकृतिश् च तथात्रेयः शिष्येभ्यो ब्रह्म निर्गुणम्। उपदिश्य महातेजा गतो लोकान् अनुत्तमान्।

अम्बरीषो गवां दत्त्वा ब्राह्मणेभ्यः प्रतापवान्। अर्बुदानि दशैकं च सराष्ट्रो ऽभ्यपतद् दिवम्।

सावित्री कुण्डले दिव्ये शरीरं जनमेजयः। ब्राह्मणार्थे परित्यज्य जग्मतुर् लोकम् उत्तमम्।

सर्वरत्नं वृषादर्भो युवनाश्वः प्रियाः स्त्रियः। रम्यम् आवसथं चैव दत्त्वामुं लोकम् आस्थितः।

निमी राष्ट्रं च वैदेहो जामदग्न्यो वसुंधराम्। ब्राह्मणेभ्यो ददौ चापि गयश् चोर्वीं सपत्तनाम्।

अवर्षति च पर्जन्ये सर्वभूतानि चासकृत्। वसिष्ठो जीवयाम् आस प्रजापतिर् इव प्रजाः।

करंधमस्य पुत्रस् तु मरुत्तो नृपतिस् तथा। कन्याम् अङ्गिरसे दत्त्वा दिवम् आशु जगाम ह।

ब्रह्मदत्तश् च पाञ्चाल्यो राजा बुद्धिमतां वरः। निधिं शङ्खं द्विजाग्र्येभ्यो दत्त्वा लोकान् अवाप्तवान्।

राजा मित्रसहश् चापि वसिष्ठाय महात्मने। मदयन्तीं प्रियां दत्त्वा तया सह दिवं गतः।

सहस्रजिच् च राजर्षिः प्राणान् इष्टान् महायशाः। ब्राह्मणार्थे परित्यज्य गतो लोकान् अनुत्तमान्।

सर्वकामैश् च संपूर्णं दत्त्वा वेश्म हिरण्मयम्। मुद्गलाय गतः स्वर्गं शतद्युम्नो महीपतिः।

नाम्ना च द्युतिमान् नाम शाल्वराजः प्रतापवान्। दत्त्वा राज्यम् ऋचीकाय गतो लोकान् अनुत्तमान्।

मदिराश्वश् च राजर्षिर् दत्त्वा कन्यां सुमध्यमाम्। हिरण्यहस्ताय गतो लोकान् देवैर् अभिष्टुतान्।

लोमपादश् च राजर्षिः शान्तां दत्त्वा सुतां प्रभुः। ऋश्यशृङ्गाय विपुलैः सर्वकामैर् अयुज्यत।

दत्त्वा शतसहस्रं तु गवां राजा प्रसेनजित्। सवत्सानां महातेजा गतो लोकान् अनुत्तमान्।

एते चान्ये च बहवो दानेन तपसा च ह। महात्मानो गताः स्वर्गं शिष्टात्मानो जितेन्द्रियाः।

तेषां प्रतिष्ठिता कीर्तिर् यावत् स्थास्यति मेदिनी। दानयज्ञप्रजासर्गैर् एते हि दिवम् आप्नुवन्।