महाभारत 12.158 (श्लोक 1)

महाभारत

←शान्ति पर्व→

←अध्याय 158→

[mh-12-158] • 13 श्लोकाः

युधिष्ठिर उवाच। आनृशंस्यं विजानामि दर्शनेन सतां सदा। नृशंसान् न विजानामि तेषां कर्म च भारत।

yudhiṣṭhira uvāca. ānṛśaṃsyaṃ vijānāmi darśanena satāṃ sadā. nṛśaṃsān na vijānāmi teṣāṃ karma ca bhārata.

कण्टकान् कूपम् अग्निं च वर्जयन्ति यथा नराः। तथा नृशंसकर्माणं वर्जयन्ति नरा नरम्।

kaṇṭakān kūpam agniṃ ca varjayanti yathā narāḥ. tathā nṛśaṃsakarmāṇaṃ varjayanti narā naram.

नृशंसो ह्य् अधमो नित्यं प्रेत्य चेह च भारत। तस्माद् ब्रवीहि कौरव्य तस्य धर्मविनिश्चयम्।

nṛśaṃso hy adhamo nityaṃ pretya ceha ca bhārata. tasmād bravīhi kauravya tasya dharmaviniścayam.

भीष्म उवाच। स्पृहास्यान्तर्हिता चैव विदितार्था च कर्मणा। आक्रोष्टा क्रुश्यते चैव बन्धिता बध्यते च यः।

bhīṣma uvāca. spṛhāsyāntarhitā caiva viditārthā ca karmaṇā. ākroṣṭā kruśyate caiva bandhitā badhyate ca yaḥ.

दत्तानुकीर्तिर् विषमः क्षुद्रो नैकृतिकः शठः। असंभोगी च मानी च तथा सङ्गी विकत्थनः।

dattānukīrtir viṣamaḥ kṣudro naikṛtikaḥ śaṭhaḥ. asaṃbhogī ca mānī ca tathā saṅgī vikatthanaḥ.

सर्वातिशङ्की परुषो बालिशः कृपणस् तथा। वर्गप्रशंसी सततम् आश्रमद्वेषसंकरी।

sarvātiśaṅkī paruṣo bāliśaḥ kṛpaṇas tathā. vargapraśaṃsī satatam āśramadveṣasaṃkarī.

हिंसाविहारी सततम् अविशेषगुणागुणः। बह्वलीको मनस्वी च लुब्धो ऽत्यर्थं नृशंसकृत्।

hiṃsāvihārī satatam aviśeṣaguṇāguṇaḥ. bahvalīko manasvī ca lubdho 'tyarthaṃ nṛśaṃsakṛt.

धर्मशीलं गुणोपेतं पाप इत्य् अवगच्छति। आत्मशीलानुमानेन न विश्वसिति कस्य चित्।

dharmaśīlaṃ guṇopetaṃ pāpa ity avagacchati. ātmaśīlānumānena na viśvasiti kasya cit.

परेषां यत्र दोषः स्यात् तद् गुह्यं संप्रकाशयेत्। समानेष्व् एव दोषेषु वृत्त्यर्थम् उपघातयेत्।

pareṣāṃ yatra doṣaḥ syāt tad guhyaṃ saṃprakāśayet. samāneṣv eva doṣeṣu vṛttyartham upaghātayet.

तथोपकारिणं चैव मन्यते वञ्चितं परम्। दत्त्वापि च धनं काले संतपत्य् उपकारिणे।

tathopakāriṇaṃ caiva manyate vañcitaṃ param. dattvāpi ca dhanaṃ kāle saṃtapaty upakāriṇe.

भक्ष्यं भोज्यम् अथो लेह्यं यच् चान्यत् साधु भोजनम्। प्रेक्षमाणेषु यो ऽश्नीयान् नृशंस इति तं विदुः।

bhakṣyaṃ bhojyam atho lehyaṃ yac cānyat sādhu bhojanam. prekṣamāṇeṣu yo 'śnīyān nṛśaṃsa iti taṃ viduḥ.

ब्राह्मणेभ्यः प्रदायाग्रं यः सुहृद्भिः सहाश्नुते। स प्रेत्य लभते स्वर्गम् इह चानन्त्यम् अश्नुते।

brāhmaṇebhyaḥ pradāyāgraṃ yaḥ suhṛdbhiḥ sahāśnute. sa pretya labhate svargam iha cānantyam aśnute.

एष ते भरतश्रेष्ठ नृशंसः परिकीर्तितः। सदा विवर्जनीयो वै पुरुषेण बुभूषता।

eṣa te bharataśreṣṭha nṛśaṃsaḥ parikīrtitaḥ. sadā vivarjanīyo vai puruṣeṇa bubhūṣatā.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...