महाभारत 12.147 (श्लोक 1)

Project Home / Contents

महाभारत

←शान्ति पर्व→

←अध्याय 147→

[mh-12-147] • 22 श्लोकाः

भीष्म उवाच। एवम् उक्तः प्रत्युवाच तं मुनिं जनमेजयः। गर्ह्यं भवान् गर्हयति निन्द्यं निन्दति मा भवान्।

bhīṣma uvāca. evam uktaḥ pratyuvāca taṃ muniṃ janamejayaḥ. garhyaṃ bhavān garhayati nindyaṃ nindati mā bhavān.

धिक्कार्यं मा धिक्कुरुते तस्मात् त्वाहं प्रसादये। सर्वं हीदं स्वकृतं मे ज्वलाम्य् अग्नाव् इवाहितः।

dhikkāryaṃ mā dhikkurute tasmāt tvāhaṃ prasādaye. sarvaṃ hīdaṃ svakṛtaṃ me jvalāmy agnāv ivāhitaḥ.

स्वकर्माण्य् अभिसंधाय नाभिनन्दति मे मनः। प्राप्तं नूनं मया घोरं भयं वैवस्वताद् अपि।

svakarmāṇy abhisaṃdhāya nābhinandati me manaḥ. prāptaṃ nūnaṃ mayā ghoraṃ bhayaṃ vaivasvatād api.

तत् तु शल्यम् अनिर्हृत्य कथं शक्ष्यामि जीवितुम्। सर्वमन्यून् विनीय त्वम् अभि मा वद शौनक।

tat tu śalyam anirhṛtya kathaṃ śakṣyāmi jīvitum. sarvamanyūn vinīya tvam abhi mā vada śaunaka.

महानसं ब्राह्मणानां भविष्याम्य् अर्थवान् पुनः। अस्तु शेषं कुलस्यास्य मा पराभूद् इदं कुलम्।

mahānasaṃ brāhmaṇānāṃ bhaviṣyāmy arthavān punaḥ. astu śeṣaṃ kulasyāsya mā parābhūd idaṃ kulam.

न हि नो ब्रह्मशप्तानां शेषो भवितुम् अर्हति। श्रुतीर् अलभमानानां संविदं वेदनिश्चयात्।

na hi no brahmaśaptānāṃ śeṣo bhavitum arhati. śrutīr alabhamānānāṃ saṃvidaṃ vedaniścayāt.

निर्विद्यमानः सुभृशं भूयो वक्ष्यामि सांप्रतम्। भूयश् चैवाभिनङ्क्षन्ति निर्धर्मा निर्जपा इव।

nirvidyamānaḥ subhṛśaṃ bhūyo vakṣyāmi sāṃpratam. bhūyaś caivābhinaṅkṣanti nirdharmā nirjapā iva.

अर्वाक् च प्रतितिष्ठन्ति पुलिन्दशबरा इव। न ह्य् अयज्ञा अमुं लोकं प्राप्नुवन्ति कथं चन।

arvāk ca pratitiṣṭhanti pulindaśabarā iva. na hy ayajñā amuṃ lokaṃ prāpnuvanti kathaṃ cana.

अविज्ञायैव मे प्रज्ञां बालस्येव सुपण्डितः। ब्रह्मन् पितेव पुत्रेभ्यः प्रति मां वाञ्छ शौनक।

avijñāyaiva me prajñāṃ bālasyeva supaṇḍitaḥ. brahman piteva putrebhyaḥ prati māṃ vāñcha śaunaka.

शौनक उवाच। किम् आश्चर्यं यतः प्राज्ञो बहु कुर्याद् धि सांप्रतम्। इति वै पण्डितो भूत्वा भूतानां नोपतप्यति।

śaunaka uvāca. kim āścaryaṃ yataḥ prājño bahu kuryād dhi sāṃpratam. iti vai paṇḍito bhūtvā bhūtānāṃ nopatapyati.

प्रज्ञाप्रासादम् आरुह्य अशोच्यः शोचते जनान्। जगतीस्थान् इवाद्रिस्थः प्रज्ञया प्रतिपश्यति।

prajñāprāsādam āruhya aśocyaḥ śocate janān. jagatīsthān ivādristhaḥ prajñayā pratipaśyati.

न चोपलभते तत्र न च कार्याणि पश्यति। निर्विण्णात्मा परोक्षो वा धिक्कृतः सर्वसाधुषु।

na copalabhate tatra na ca kāryāṇi paśyati. nirviṇṇātmā parokṣo vā dhikkṛtaḥ sarvasādhuṣu.

विदित्वोभयतो वीर्यं माहात्म्यं वेद आगमे। कुरुष्वेह महाशान्तिं ब्रह्मा शरणम् अस्तु ते।

viditvobhayato vīryaṃ māhātmyaṃ veda āgame. kuruṣveha mahāśāntiṃ brahmā śaraṇam astu te.

तद् वै पारत्रिकं चारु ब्राह्मणानाम् अकुप्यताम्। अथ चेत् तप्यसे पापैर् धर्मं चेद् अनुपश्यसि।

tad vai pāratrikaṃ cāru brāhmaṇānām akupyatām. atha cet tapyase pāpair dharmaṃ ced anupaśyasi.

जनमेजय उवाच। अनुतप्ये च पापेन न चाधर्मं चराम्य् अहम्। बुभूषुं भजमानं च प्रतिवाञ्छामि शौनक।

janamejaya uvāca. anutapye ca pāpena na cādharmaṃ carāmy aham. bubhūṣuṃ bhajamānaṃ ca prativāñchāmi śaunaka.

शौनक उवाच। छित्त्वा स्तम्भं च मानं च प्रीतिम् इच्छामि ते नृप। सर्वभूतहिते तिष्ठ धर्मं चैव प्रतिस्मर।

śaunaka uvāca. chittvā stambhaṃ ca mānaṃ ca prītim icchāmi te nṛpa. sarvabhūtahite tiṣṭha dharmaṃ caiva pratismara.

न भयान् न च कार्पण्यान् न लोभात् त्वाम् उपाह्वये। तां मे देवा गिरं सत्यां शृण्वन्तु ब्राह्मणैः सह।

na bhayān na ca kārpaṇyān na lobhāt tvām upāhvaye. tāṃ me devā giraṃ satyāṃ śṛṇvantu brāhmaṇaiḥ saha.

सो ऽहं न केन चिच् चार्थी त्वां च धर्मम् उपाह्वये। क्रोशतां सर्वभूतानाम् अहो धिग् इति कुर्वताम्।

so 'haṃ na kena cic cārthī tvāṃ ca dharmam upāhvaye. krośatāṃ sarvabhūtānām aho dhig iti kurvatām.

वक्ष्यन्ति माम् अधर्मज्ञा वक्ष्यन्त्य् असुहृदो जनाः। वाचस् ताः सुहृदः श्रुत्वा संज्वरिष्यन्ति मे भृशम्।

vakṣyanti mām adharmajñā vakṣyanty asuhṛdo janāḥ. vācas tāḥ suhṛdaḥ śrutvā saṃjvariṣyanti me bhṛśam.

के चिद् एव महाप्राज्ञाः परिज्ञास्यन्ति कार्यताम्। जानीहि मे कृतं तात ब्राह्मणान् प्रति भारत।

ke cid eva mahāprājñāḥ parijñāsyanti kāryatām. jānīhi me kṛtaṃ tāta brāhmaṇān prati bhārata.

यथा ते मत्कृते क्षेमं लभेरंस् तत् तथा कुरु। प्रतिजानीहि चाद्रोहं ब्राह्मणानां नराधिप।

yathā te matkṛte kṣemaṃ labheraṃs tat tathā kuru. pratijānīhi cādrohaṃ brāhmaṇānāṃ narādhipa.

जनमेजय उवाच। नैव वाचा न मनसा न पुनर् जातु कर्मणा। द्रोग्धास्मि ब्राह्मणान् विप्र चरणाव् एव ते स्पृशे।

janamejaya uvāca. naiva vācā na manasā na punar jātu karmaṇā. drogdhāsmi brāhmaṇān vipra caraṇāv eva te spṛśe.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...