महाभारत 1.21 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

Project Home / Contents

महाभारत

आदि पर्व→

←अध्याय 21→

[mh-1-21] • 17 श्लोकाः

सूत उवाच। ततः कामगमः पक्षी महावीर्यो महाबलः। मातुर् अन्तिकम् आगच्छत् परं तीरं महोदधेः।

sūta uvāca. tataḥ kāmagamaḥ pakṣī mahāvīryo mahābalaḥ. mātur antikam āgacchat paraṃ tīraṃ mahodadheḥ.

यत्र सा विनता तस्मिन् पणितेन पराजिता। अतीव दुःखसंतप्ता दासीभावम् उपागता।

yatra sā vinatā tasmin paṇitena parājitā. atīva duḥkhasaṃtaptā dāsībhāvam upāgatā.

ततः कदा चिद् विनतां प्रवणां पुत्रसंनिधौ। काल आहूय वचनं कद्रूर् इदम् अभाषत।

tataḥ kadā cid vinatāṃ pravaṇāṃ putrasaṃnidhau. kāla āhūya vacanaṃ kadrūr idam abhāṣata.

नागानाम् आलयं भद्रे सुरम्यं रमणीयकम्। समुद्रकुक्षाव् एकान्ते तत्र मां विनते वह।

nāgānām ālayaṃ bhadre suramyaṃ ramaṇīyakam. samudrakukṣāv ekānte tatra māṃ vinate vaha.

ततः सुपर्णमाता ताम् अवहत् सर्पमातरम्। पन्नगान् गरुडश् चापि मातुर् वचनचोदितः।

tataḥ suparṇamātā tām avahat sarpamātaram. pannagān garuḍaś cāpi mātur vacanacoditaḥ.

स सूर्यस्याभितो याति वैनतेयो विहंगमः। सूर्यरश्मिपरीताश् च मूर्च्छिताः पन्नगाभवन्। तदवस्थान् सुतान् दृष्ट्वा कद्रूः शक्रम् अथास्तुवत्।

sa sūryasyābhito yāti vainateyo vihaṃgamaḥ. sūryaraśmiparītāś ca mūrcchitāḥ pannagābhavan. tadavasthān sutān dṛṣṭvā kadrūḥ śakram athāstuvat.

नमस् ते देवदेवेश नमस् ते बलसूदन। नमुचिघ्न नमस् ते ऽस्तु सहस्राक्ष शचीपते।

namas te devadeveśa namas te balasūdana. namucighna namas te 'stu sahasrākṣa śacīpate.

सर्पाणां सूर्यतप्तानां वारिणा त्वं प्लवो भव। त्वम् एव परमं त्राणम् अस्माकम् अमरोत्तम।

sarpāṇāṃ sūryataptānāṃ vāriṇā tvaṃ plavo bhava. tvam eva paramaṃ trāṇam asmākam amarottama.

ईशो ह्य् असि पयः स्रष्टुं त्वम् अनल्पं पुरंदर। त्वम् एव मेघस् त्वं वायुस् त्वम् अग्निर् वैद्युतो ऽम्बरे।

īśo hy asi payaḥ sraṣṭuṃ tvam analpaṃ puraṃdara. tvam eva meghas tvaṃ vāyus tvam agnir vaidyuto 'mbare.

त्वम् अभ्रघनविक्षेप्ता त्वाम् एवाहुः पुनर् घनम्। त्वं वज्रम् अतुलं घोरं घोषवांस् त्वं बलाहकः।

tvam abhraghanavikṣeptā tvām evāhuḥ punar ghanam. tvaṃ vajram atulaṃ ghoraṃ ghoṣavāṃs tvaṃ balāhakaḥ.

स्रष्टा त्वम् एव लोकानां संहर्ता चापराजितः। त्वं ज्योतिः सर्वभूतानां त्वम् आदित्यो विभावसुः।

sraṣṭā tvam eva lokānāṃ saṃhartā cāparājitaḥ. tvaṃ jyotiḥ sarvabhūtānāṃ tvam ādityo vibhāvasuḥ.

त्वं महद् भूतम् आश्चर्यं त्वं राजा त्वं सुरोत्तमः। त्वं विष्णुस् त्वं सहस्राक्षस् त्वं देवस् त्वं परायणम्।

tvaṃ mahad bhūtam āścaryaṃ tvaṃ rājā tvaṃ surottamaḥ. tvaṃ viṣṇus tvaṃ sahasrākṣas tvaṃ devas tvaṃ parāyaṇam.

त्वं सर्वम् अमृतं देव त्वं सोमः परमार्चितः। त्वं मुहूर्तस् तिथिश् च त्वं लवस् त्वं वै पुनः क्षणः।

tvaṃ sarvam amṛtaṃ deva tvaṃ somaḥ paramārcitaḥ. tvaṃ muhūrtas tithiś ca tvaṃ lavas tvaṃ vai punaḥ kṣaṇaḥ.

शुक्लस् त्वं बहुलश् चैव कला काष्ठा त्रुटिस् तथा। संवत्सरर्तवो मासा रजन्यश् च दिनानि च।

śuklas tvaṃ bahulaś caiva kalā kāṣṭhā truṭis tathā. saṃvatsarartavo māsā rajanyaś ca dināni ca.

त्वम् उत्तमा सगिरिवना वसुंधरा; सभास्करं वितिमिरम् अम्बरं तथा। महोदधिः सतिमितिमिंगिलस् तथा; महोर्मिमान् बहुमकरो झषालयः।

tvam uttamā sagirivanā vasuṃdharā; sabhāskaraṃ vitimiram ambaraṃ tathā. mahodadhiḥ satimitimiṃgilas tathā; mahormimān bahumakaro jhaṣālayaḥ.

महद् यशस् त्वम् इति सदाभिपूज्यसे; मनीषिभिर् मुदितमना महर्षिभिः। अभिष्टुतः पिबसि च सोमम् अध्वरे; वषट्कृतान्य् अपि च हवींषि भूतये।

mahad yaśas tvam iti sadābhipūjyase; manīṣibhir muditamanā maharṣibhiḥ. abhiṣṭutaḥ pibasi ca somam adhvare; vaṣaṭkṛtāny api ca havīṃṣi bhūtaye.

त्वं विप्रैः सततम् इहेज्यसे फलार्थं; वेदाङ्गेष्व् अतुलबलौघ गीयसे च। त्वद्धेतोर् यजनपरायणा द्विजेन्द्रा; वेदाङ्गान्य् अभिगमयन्ति सर्ववेदैः।

tvaṃ vipraiḥ satatam ihejyase phalārthaṃ; vedāṅgeṣv atulabalaugha gīyase ca. tvaddhetor yajanaparāyaṇā dvijendrā; vedāṅgāny abhigamayanti sarvavedaiḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...