महाभारत 1.204 (श्लोक 1)

Project Home / Contents

महाभारत

आदि पर्व→

←अध्याय 204→

[mh-1-204] • 30 श्लोकाः

नारद उवाच। जित्वा तु पृथिवीं दैत्यौ निःसपत्नौ गतव्यथौ। कृत्वा त्रैलोक्यम् अव्यग्रं कृतकृत्यौ बभूवतुः।

nārada uvāca. jitvā tu pṛthivīṃ daityau niḥsapatnau gatavyathau. kṛtvā trailokyam avyagraṃ kṛtakṛtyau babhūvatuḥ.

देवगन्धर्वयक्षाणां नागपार्थिवरक्षसाम्। आदाय सर्वरत्नानि परां तुष्टिम् उपागतौ।

devagandharvayakṣāṇāṃ nāgapārthivarakṣasām. ādāya sarvaratnāni parāṃ tuṣṭim upāgatau.

यदा न प्रतिषेद्धारस् तयोः सन्तीह के चन। निरुद्योगौ तदा भूत्वा विजह्राते ऽमराव् इव।

yadā na pratiṣeddhāras tayoḥ santīha ke cana. nirudyogau tadā bhūtvā vijahrāte 'marāv iva.

स्त्रीभिर् माल्यैश् च गन्धैश् च भक्षैर् भोज्यैश् च पुष्कलैः। पानैश् च विविधैर् हृद्यैः परां प्रीतिम् अवापतुः।

strībhir mālyaiś ca gandhaiś ca bhakṣair bhojyaiś ca puṣkalaiḥ. pānaiś ca vividhair hṛdyaiḥ parāṃ prītim avāpatuḥ.

अन्तःपुरे वनोद्याने पर्वतोपवनेषु च। यथेप्सितेषु देशेषु विजह्राते ऽमराव् इव।

antaḥpure vanodyāne parvatopavaneṣu ca. yathepsiteṣu deśeṣu vijahrāte 'marāv iva.

ततः कदा चिद् विन्ध्यस्य पृष्ठे समशिलातले। पुष्पिताग्रेषु शालेषु विहारम् अभिजग्मतुः।

tataḥ kadā cid vindhyasya pṛṣṭhe samaśilātale. puṣpitāgreṣu śāleṣu vihāram abhijagmatuḥ.

दिव्येषु सर्वकामेषु समानीतेषु तत्र तौ। वरासनेषु संहृष्टौ सह स्त्रीभिर् निषेदतुः।

divyeṣu sarvakāmeṣu samānīteṣu tatra tau. varāsaneṣu saṃhṛṣṭau saha strībhir niṣedatuḥ.

ततो वादित्रनृत्ताभ्याम् उपातिष्ठन्त तौ स्त्रियः। गीतैश् च स्तुतिसंयुक्तैः प्रीत्यर्थम् उपजग्मिरे। नामापि तस्याः संहारं विकारं च करोति वै। किं पुनर् दर्शनं तस्या विलासोल्लासितं प्रभो। रहःप्रचारकुशला मृदुगद्गदभाषिणी। किं नु नारी छलयति सुरक्ता तु सुलोचना। मुनेर् अपि मनो वश्यं सरागं कुरुते ऽङ्गना। प्रसन्नं कान्तिजननं संध्येव शशिमण्डलम्। मनः प्रह्लायन्तीभिर् मर्दयन्तीभिर् अप्य् अलम्। महान्तो ऽपि हि भिद्यन्ते स्त्रीभिर् अद्भिर् इवाचलाः।

tato vāditranṛttābhyām upātiṣṭhanta tau striyaḥ. gītaiś ca stutisaṃyuktaiḥ prītyartham upajagmire. nāmāpi tasyāḥ saṃhāraṃ vikāraṃ ca karoti vai. kiṃ punar darśanaṃ tasyā vilāsollāsitaṃ prabho. rahaḥpracārakuśalā mṛdugadgadabhāṣiṇī. kiṃ nu nārī chalayati suraktā tu sulocanā. muner api mano vaśyaṃ sarāgaṃ kurute 'ṅganā. prasannaṃ kāntijananaṃ saṃdhyeva śaśimaṇḍalam. manaḥ prahlāyantībhir mardayantībhir apy alam. mahānto 'pi hi bhidyante strībhir adbhir ivācalāḥ.

ततस् तिलोत्तमा तत्र वने पुष्पाणि चिन्वती। वेषम् आक्षिप्तम् आधाय रक्तेनैकेन वाससा।

tatas tilottamā tatra vane puṣpāṇi cinvatī. veṣam ākṣiptam ādhāya raktenaikena vāsasā.

नदीतीरेषु जातान् सा कर्णिकारान् विचिन्वती। शनैर् जगाम तं देशं यत्रास्तां तौ महासुरौ।

nadītīreṣu jātān sā karṇikārān vicinvatī. śanair jagāma taṃ deśaṃ yatrāstāṃ tau mahāsurau.

तौ तु पीत्वा वरं पानं मदरक्तान्तलोचनौ। दृष्ट्वैव तां वरारोहां व्यथितौ संबभूवतुः।

tau tu pītvā varaṃ pānaṃ madaraktāntalocanau. dṛṣṭvaiva tāṃ varārohāṃ vyathitau saṃbabhūvatuḥ.

ताव् उत्पत्यासनं हित्वा जग्मतुर् यत्र सा स्थिता। उभौ च कामसंमत्ताव् उभौ प्रार्थयतश् च ताम्।

tāv utpatyāsanaṃ hitvā jagmatur yatra sā sthitā. ubhau ca kāmasaṃmattāv ubhau prārthayataś ca tām.

दक्षिणे तां करे सुभ्रूं सुन्दो जग्राह पाणिना। उपसुन्दो ऽपि जग्राह वामे पाणौ तिलोत्तमाम्।

dakṣiṇe tāṃ kare subhrūṃ sundo jagrāha pāṇinā. upasundo 'pi jagrāha vāme pāṇau tilottamām.

वरप्रदानमत्तौ ताव् औरसेन बलेन च। धनरत्नमदाभ्यां च सुरापानमदेन च। तौ कटाक्षेण दैत्येन्द्राव् आकर्षन्ती मुहुर् मुहुः। दक्षिणेन कटाक्षेण सुन्दं जग्राह भामिनी। वामेनैव कटाक्षेण उपसुन्दं जिघूक्षती। गन्धाभरणरूपैस् तौ व्यामोहम् उपजग्मतुः।

varapradānamattau tāv aurasena balena ca. dhanaratnamadābhyāṃ ca surāpānamadena ca. tau kaṭākṣeṇa daityendrāv ākarṣantī muhur muhuḥ. dakṣiṇena kaṭākṣeṇa sundaṃ jagrāha bhāminī. vāmenaiva kaṭākṣeṇa upasundaṃ jighūkṣatī. gandhābharaṇarūpais tau vyāmoham upajagmatuḥ.

सर्वैर् एतैर् मदैर् मत्ताव् अन्योन्यं भ्रुकुटीकृतौ। मदकामसमाविष्टौ परस्परम् अथोचतुः।

sarvair etair madair mattāv anyonyaṃ bhrukuṭīkṛtau. madakāmasamāviṣṭau parasparam athocatuḥ.

मम भार्या तव गुरुर् इति सुन्दो ऽभ्यभाषत। मम भार्या तव वधूर् उपसुन्दो ऽभ्यभाषत।

mama bhāryā tava gurur iti sundo 'bhyabhāṣata. mama bhāryā tava vadhūr upasundo 'bhyabhāṣata.

नैषा तव ममैषेति तत्र तौ मन्युर् आविशत्। तस्या रूपेण संमत्तौ विगतस्नेहसौहृदौ। तस्या हेतोर् गदे भीमे ताव् उभाव् अप्य् अगृह्णताम्।

naiṣā tava mamaiṣeti tatra tau manyur āviśat. tasyā rūpeṇa saṃmattau vigatasnehasauhṛdau. tasyā hetor gade bhīme tāv ubhāv apy agṛhṇatām.

तौ प्रगृह्य गदे भीमे तस्याः कामेन मोहितौ। अहं पूर्वम् अहं पूर्वम् इत्य् अन्योन्यं निजघ्नतुः।

tau pragṛhya gade bhīme tasyāḥ kāmena mohitau. ahaṃ pūrvam ahaṃ pūrvam ity anyonyaṃ nijaghnatuḥ.

तौ गदाभिहतौ भीमौ पेततुर् धरणीतले। रुधिरेणावलिप्ताङ्गौ द्वाव् इवार्कौ नभश्च्युतौ।

tau gadābhihatau bhīmau petatur dharaṇītale. rudhireṇāvaliptāṅgau dvāv ivārkau nabhaścyutau.

ततस् ता विद्रुता नार्यः स च दैत्यगणस् तदा। पातालम् अगमत् सर्वो विषादभयकम्पितः।

tatas tā vidrutā nāryaḥ sa ca daityagaṇas tadā. pātālam agamat sarvo viṣādabhayakampitaḥ.

ततः पितामहस् तत्र सह देवैर् महर्षिभिः। आजगाम विशुद्धात्मा पूजयिष्यंस् तिलोत्तमाम्।

tataḥ pitāmahas tatra saha devair maharṣibhiḥ. ājagāma viśuddhātmā pūjayiṣyaṃs tilottamām.

वरेण छन्दिता सा तु ब्रह्मणा प्रीतिम् एव ह। वरयाम् आस तत्रैनां प्रीतः प्राह पितामहः।

vareṇa chanditā sā tu brahmaṇā prītim eva ha. varayām āsa tatraināṃ prītaḥ prāha pitāmahaḥ.

आदित्यचरितांल् लोकान् विचरिष्यसि भामिनि। तेजसा च सुदृष्टां त्वां न करिष्यति कश् चन।

ādityacaritāṃl lokān vicariṣyasi bhāmini. tejasā ca sudṛṣṭāṃ tvāṃ na kariṣyati kaś cana.

एवं तस्यै वरं दत्त्वा सर्वलोकपितामहः। इन्द्रे त्रैलोक्यम् आधाय ब्रह्मलोकं गतः प्रभुः।

evaṃ tasyai varaṃ dattvā sarvalokapitāmahaḥ. indre trailokyam ādhāya brahmalokaṃ gataḥ prabhuḥ.

एवं तौ सहितौ भूत्वा सर्वार्थेष्व् एकनिश्चयौ। तिलोत्तमार्थे संक्रुद्धाव् अन्योन्यम् अभिजघ्नतुः।

evaṃ tau sahitau bhūtvā sarvārtheṣv ekaniścayau. tilottamārthe saṃkruddhāv anyonyam abhijaghnatuḥ.

तस्माद् ब्रवीमि वः स्नेहात् सर्वान् भरतसत्तमान्। यथा वो नात्र भेदः स्यात् सर्वेषां द्रौपदीकृते। तथा कुरुत भद्रं वो मम चेत् प्रियम् इच्छथ। यथा सुन्दोपसुन्दाभ्यां तथा न स्याद् युधिष्ठिर।

tasmād bravīmi vaḥ snehāt sarvān bharatasattamān. yathā vo nātra bhedaḥ syāt sarveṣāṃ draupadīkṛte. tathā kuruta bhadraṃ vo mama cet priyam icchatha. yathā sundopasundābhyāṃ tathā na syād yudhiṣṭhira.

वैशंपायन उवाच। एवम् उक्ता महात्मानो नारदेन महर्षिणा। समयं चक्रिरे राजंस् ते ऽन्योन्येन समागताः। समक्षं तस्य देवर्षेर् नारदस्यामितौजसः। एकैकस्य गृहे कृष्णा वसेद् वर्षम् अकल्मषा।

vaiśaṃpāyana uvāca. evam uktā mahātmāno nāradena maharṣiṇā. samayaṃ cakrire rājaṃs te 'nyonyena samāgatāḥ. samakṣaṃ tasya devarṣer nāradasyāmitaujasaḥ. ekaikasya gṛhe kṛṣṇā vased varṣam akalmaṣā.

द्रौपद्या नः सहासीनम् अन्यो ऽन्यं यो ऽभिदर्शयेत्। स नो द्वादश वर्षाणि ब्रह्मचारी वने वसेत्।

draupadyā naḥ sahāsīnam anyo 'nyaṃ yo 'bhidarśayet. sa no dvādaśa varṣāṇi brahmacārī vane vaset.

कृते तु समये तस्मिन् पाण्डवैर् धर्मचारिभिः। ततः स भगवांस् तत्र पाण्डवैर् अर्चितः प्रभुः। नारदो ऽप्य् अगमत् प्रीत इष्टं देशं महामुनिः।

kṛte tu samaye tasmin pāṇḍavair dharmacāribhiḥ. tataḥ sa bhagavāṃs tatra pāṇḍavair arcitaḥ prabhuḥ. nārado 'py agamat prīta iṣṭaṃ deśaṃ mahāmuniḥ.

एवं तैः समयः पूर्वं कृतो नरदचोदितैः। न चाभिद्यन्त ते सार्वे तदान्योन्येन भारत। एतद् विस्तरतः सर्वम् आख्यातं ते नरेश्वर। काले च तस्मिन् संपन्नं यथावज् जनमेजय।

evaṃ taiḥ samayaḥ pūrvaṃ kṛto naradacoditaiḥ. na cābhidyanta te sārve tadānyonyena bhārata. etad vistarataḥ sarvam ākhyātaṃ te nareśvara. kāle ca tasmin saṃpannaṃ yathāvaj janamejaya.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...