रामायण 6.9 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

Project Home / Contents

रामायण

←युद्ध काण्ड→

←अध्याय 9→

[rm-6-9] • 22 श्लोकाः

ततो निकुम्भो रभसः सूर्यशत्रुर् महाबलः। सुप्तघ्नो यज्ञकोपश् च महापार्श्वो महोदरः।

tato nikumbho rabhasaḥ sūryaśatrur mahābalaḥ. suptaghno yajñakopaś ca mahāpārśvo mahodaraḥ.

अग्निकेतुश् च दुर्धर्षो रश्मिकेतुश् च राक्षसः। इन्द्रजिच् च महातेजा बलवान् रावणात्मजः।

agniketuś ca durdharṣo raśmiketuś ca rākṣasaḥ. indrajic ca mahātejā balavān rāvaṇātmajaḥ.

प्रहस्तो ऽथ विरूपाक्षो वज्रदंष्ट्रो महाबलः। धूम्राक्षश् चातिकायश् च दुर्मुखश् चैव राक्षसः।

prahasto 'tha virūpākṣo vajradaṃṣṭro mahābalaḥ. dhūmrākṣaś cātikāyaś ca durmukhaś caiva rākṣasaḥ.

परिघान् पट्टसान् प्रासाञ् शक्तिशूलपरश्वधान्। चापानि च सबाणानि खड्गांश् च विपुलाञ् शितान्।

parighān paṭṭasān prāsāñ śaktiśūlaparaśvadhān. cāpāni ca sabāṇāni khaḍgāṃś ca vipulāñ śitān.

प्रगृह्य परमक्रुद्धाः समुत्पत्य च राक्षसाः। अब्रुवन् रावणं सर्वे प्रदीप्ता इव तेजसा।

pragṛhya paramakruddhāḥ samutpatya ca rākṣasāḥ. abruvan rāvaṇaṃ sarve pradīptā iva tejasā.

अद्य रामं वधिष्यामः सुग्रीवं च सलक्ष्मणम्। कृपणं च हनूमन्तं लङ्का येन प्रधर्षिता।

adya rāmaṃ vadhiṣyāmaḥ sugrīvaṃ ca salakṣmaṇam. kṛpaṇaṃ ca hanūmantaṃ laṅkā yena pradharṣitā.

तान् गृहीतायुधान् सर्वान् वारयित्वा विभीषणः। अब्रवीत् प्राञ्जलिर् वाक्यं पुनः प्रत्युपवेश्य तान्।

tān gṛhītāyudhān sarvān vārayitvā vibhīṣaṇaḥ. abravīt prāñjalir vākyaṃ punaḥ pratyupaveśya tān.

अप्य् उपायैस् त्रिभिस् तात यो ऽर्थः प्राप्तुं न शक्यते। तस्य विक्रमकालांस् तान् युक्तान् आहुर् मनीषिणः।

apy upāyais tribhis tāta yo 'rthaḥ prāptuṃ na śakyate. tasya vikramakālāṃs tān yuktān āhur manīṣiṇaḥ.

प्रमत्तेष्व् अभियुक्तेषु दैवेन प्रहतेषु च। विक्रमास् तात सिध्यन्ति परीक्ष्य विधिना कृताः।

pramatteṣv abhiyukteṣu daivena prahateṣu ca. vikramās tāta sidhyanti parīkṣya vidhinā kṛtāḥ.

अप्रमत्तं कथं तं तु विजिगीषुं बले स्थितम्। जितरोषं दुराधर्षं प्रधर्षयितुम् इच्छथ।

apramattaṃ kathaṃ taṃ tu vijigīṣuṃ bale sthitam. jitaroṣaṃ durādharṣaṃ pradharṣayitum icchatha.

समुद्रं लङ्घयित्वा तु घोरं नदनदीपतिम्। कृतं हनुमता कर्म दुष्करं तर्कयेत कः।

samudraṃ laṅghayitvā tu ghoraṃ nadanadīpatim. kṛtaṃ hanumatā karma duṣkaraṃ tarkayeta kaḥ.

बलान्य् अपरिमेयानि वीर्याणि च निशाचराः। परेषां सहसावज्ञा न कर्तव्या कथं चन।

balāny aparimeyāni vīryāṇi ca niśācarāḥ. pareṣāṃ sahasāvajñā na kartavyā kathaṃ cana.

किं च राक्षसराजस्य रामेणापकृतं पुरा। आजहार जनस्थानाद् यस्य भार्यां यशस्विनः।

kiṃ ca rākṣasarājasya rāmeṇāpakṛtaṃ purā. ājahāra janasthānād yasya bhāryāṃ yaśasvinaḥ.

खरो यद्य् अतिवृत्तस् तु रामेण निहतो रणे। अवश्यं प्राणिनां प्राणा रक्षितव्या यथा बलम्।

kharo yady ativṛttas tu rāmeṇa nihato raṇe. avaśyaṃ prāṇināṃ prāṇā rakṣitavyā yathā balam.

एतन्निमित्तं वैदेही भयं नः सुमहद् भवेत्। आहृता सा परित्याज्या कलहार्थे कृते न किम्।

etannimittaṃ vaidehī bhayaṃ naḥ sumahad bhavet. āhṛtā sā parityājyā kalahārthe kṛte na kim.

न नः क्षमं वीर्यवता तेन धर्मानुवर्तिना। वैरं निरर्थकं कर्तुं दीयताम् अस्य मैथिली।

na naḥ kṣamaṃ vīryavatā tena dharmānuvartinā. vairaṃ nirarthakaṃ kartuṃ dīyatām asya maithilī.

यावन् न सगजां साश्वां बहुरत्नसमाकुलाम्। पुरीं दारयते बाणैर् दीयताम् अस्य मैथिली।

yāvan na sagajāṃ sāśvāṃ bahuratnasamākulām. purīṃ dārayate bāṇair dīyatām asya maithilī.

यावत् सुघोरा महती दुर्धर्षा हरिवाहिनी। नावस्कन्दति नो लङ्कां तावत् सीता प्रदीयताम्।

yāvat sughorā mahatī durdharṣā harivāhinī. nāvaskandati no laṅkāṃ tāvat sītā pradīyatām.

विनश्येद् धि पुरी लङ्का शूराः सर्वे च राक्षसाः। रामस्य दयिता पत्नी न स्वयं यदि दीयते।

vinaśyed dhi purī laṅkā śūrāḥ sarve ca rākṣasāḥ. rāmasya dayitā patnī na svayaṃ yadi dīyate.

प्रसादये त्वां बन्धुत्वात् कुरुष्व वचनं मम। हितं पथ्यं त्व् अहं ब्रूमि दीयताम् अस्य मैथिली।

prasādaye tvāṃ bandhutvāt kuruṣva vacanaṃ mama. hitaṃ pathyaṃ tv ahaṃ brūmi dīyatām asya maithilī.

पुरा शरत्सूर्यमरीचिसंनिभान् नवाग्रपुङ्खान् सुदृढान् नृपात्मजः। सृजत्य् अमोघान् विशिखान् वधाय ते प्रदीयतां दाशरथाय मैथिली।

purā śaratsūryamarīcisaṃnibhān navāgrapuṅkhān sudṛḍhān nṛpātmajaḥ. sṛjaty amoghān viśikhān vadhāya te pradīyatāṃ dāśarathāya maithilī.

त्यजस्व कोपं सुखधर्मनाशनं भजस्व धर्मं रतिकीर्तिवर्धनम्। प्रसीद जीवेम सपुत्रबान्धवाः प्रदीयतां दाशरथाय मैथिली।

tyajasva kopaṃ sukhadharmanāśanaṃ bhajasva dharmaṃ ratikīrtivardhanam. prasīda jīvema saputrabāndhavāḥ pradīyatāṃ dāśarathāya maithilī.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...