रामायण 6.30 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

Project Home / Contents

रामायण

←युद्ध काण्ड→

←अध्याय 30→

[rm-6-30] • 26 श्लोकाः

तां रात्रिम् उषितास् तत्र सुवेले हरिपुंगवाः। लङ्कायां ददृशुर् वीरा वनान्य् उपवनानि च।

tāṃ rātrim uṣitās tatra suvele haripuṃgavāḥ. laṅkāyāṃ dadṛśur vīrā vanāny upavanāni ca.

समसौम्यानि रम्याणि विशालान्य् आयतानि च। दृष्टिरम्याणि ते दृष्ट्वा बभूवुर् जातविस्मयाः।

samasaumyāni ramyāṇi viśālāny āyatāni ca. dṛṣṭiramyāṇi te dṛṣṭvā babhūvur jātavismayāḥ.

चम्पकाशोकपुंनागसालतालसमाकुला। तमालवनसंछन्ना नागमालासमावृता।

campakāśokapuṃnāgasālatālasamākulā. tamālavanasaṃchannā nāgamālāsamāvṛtā.

हिन्तालैर् अर्जुनैर् नीपैः सप्तपर्णैश् च पुष्पितैः। तिलकैः कर्णिकारैश् च पटालैश् च समन्ततः।

hintālair arjunair nīpaiḥ saptaparṇaiś ca puṣpitaiḥ. tilakaiḥ karṇikāraiś ca paṭālaiś ca samantataḥ.

शुशुभे पुष्पिताग्रैश् च लतापरिगतैर् द्रुमैः। लङ्का बहुविधैर् दिव्यैर् यथेन्द्रस्यामरावती।

śuśubhe puṣpitāgraiś ca latāparigatair drumaiḥ. laṅkā bahuvidhair divyair yathendrasyāmarāvatī.

विचित्रकुसुमोपेतै रक्तकोमलपल्लवैः। शाद्वलैश् च तथा नीलैश् चित्राभिर् वनराजिभिः।

vicitrakusumopetai raktakomalapallavaiḥ. śādvalaiś ca tathā nīlaiś citrābhir vanarājibhiḥ.

गन्धाढ्यान्य् अभिरम्याणि पुष्पाणि च फलानि च। धारयन्त्य् अगमास् तत्र भूषणानीव मानवाः।

gandhāḍhyāny abhiramyāṇi puṣpāṇi ca phalāni ca. dhārayanty agamās tatra bhūṣaṇānīva mānavāḥ.

तच् चैत्ररथसंकाशं मनोज्ञं नन्दनोपमम्। वनं सर्वर्तुकं रम्यं शुशुभे षट्पदायुतम्।

tac caitrarathasaṃkāśaṃ manojñaṃ nandanopamam. vanaṃ sarvartukaṃ ramyaṃ śuśubhe ṣaṭpadāyutam.

नत्यूहकोयष्टिभकैर् नृत्यमानैश् च बर्हिभिः। रुतं परभृतानां च शुश्रुवे वननिर्झरे।

natyūhakoyaṣṭibhakair nṛtyamānaiś ca barhibhiḥ. rutaṃ parabhṛtānāṃ ca śuśruve vananirjhare.

नित्यमत्तविहंगानि भ्रमराचरितानि च। कोकिलाकुलषण्डानि विहगाभिरुतानि च।

nityamattavihaṃgāni bhramarācaritāni ca. kokilākulaṣaṇḍāni vihagābhirutāni ca.

भृङ्गराजाभिगीतानि भ्रमरैः सेवितानि च। कोणालकविघुष्टानि सारसाभिरुतानि च।

bhṛṅgarājābhigītāni bhramaraiḥ sevitāni ca. koṇālakavighuṣṭāni sārasābhirutāni ca.

विविशुस् ते ततस् तानि वनान्य् उपवनानि च। हृष्टाः प्रमुदिता वीरा हरयः कामरूपिणः।

viviśus te tatas tāni vanāny upavanāni ca. hṛṣṭāḥ pramuditā vīrā harayaḥ kāmarūpiṇaḥ.

तेषां प्रविशतां तत्र वानराणां महौजसाम्। पुष्पसंसर्गसुरभिर् ववौ घ्राणसुखो ऽनिलः।

teṣāṃ praviśatāṃ tatra vānarāṇāṃ mahaujasām. puṣpasaṃsargasurabhir vavau ghrāṇasukho 'nilaḥ.

अन्ये तु हरिवीराणां यूथान् निष्क्रम्य यूथपाः। सुग्रीवेणाभ्यनुज्ञाता लङ्कां जग्मुः पताकिनीम्।

anye tu harivīrāṇāṃ yūthān niṣkramya yūthapāḥ. sugrīveṇābhyanujñātā laṅkāṃ jagmuḥ patākinīm.

वित्रासयन्तो विहगांस् त्रासयन्तो मृगद्विपान्। कम्पयन्तश् च तां लङ्कां नादैः स्वैर् नदतां वराः।

vitrāsayanto vihagāṃs trāsayanto mṛgadvipān. kampayantaś ca tāṃ laṅkāṃ nādaiḥ svair nadatāṃ varāḥ.

कुर्वन्तस् ते महावेगा महीं चारणपीडिताम्। रजश् च सहसैवोर्ध्वं जगाम चरणोद्धतम्।

kurvantas te mahāvegā mahīṃ cāraṇapīḍitām. rajaś ca sahasaivordhvaṃ jagāma caraṇoddhatam.

ऋक्षाः सिंहा वराहाश् च महिषा वारणा मृगाः। तेन शब्देन वित्रस्ता जग्मुर् भीता दिशो दश।

ṛkṣāḥ siṃhā varāhāś ca mahiṣā vāraṇā mṛgāḥ. tena śabdena vitrastā jagmur bhītā diśo daśa.

शिखरं तु त्रिकूटस्य प्रांशु चैकं दिविस्पृशम्। समन्तात् पुष्पसंछन्नं महारजतसंनिभम्।

śikharaṃ tu trikūṭasya prāṃśu caikaṃ divispṛśam. samantāt puṣpasaṃchannaṃ mahārajatasaṃnibham.

शतयोजनविस्तीर्णं विमलं चारुदर्शनम्। श्लक्ष्णं श्रीमन् महच् चैव दुष्प्रापं शकुनैर् अपि।

śatayojanavistīrṇaṃ vimalaṃ cārudarśanam. ślakṣṇaṃ śrīman mahac caiva duṣprāpaṃ śakunair api.

मनसापि दुरारोहं किं पुनः कर्मणा जनैः। निविष्टा तत्र शिखरे लङ्का रावणपालिता।

manasāpi durārohaṃ kiṃ punaḥ karmaṇā janaiḥ. niviṣṭā tatra śikhare laṅkā rāvaṇapālitā.

सा पुरी गोपुरैर् उच्चैः पाण्डुराम्बुदसंनिभैः। काञ्चनेन च सालेन राजतेन च शोभिता।

sā purī gopurair uccaiḥ pāṇḍurāmbudasaṃnibhaiḥ. kāñcanena ca sālena rājatena ca śobhitā.

प्रासादैश् च विमानैश् च लङ्का परमभूषिता। घनैर् इवातपापाये मध्यमं वैष्णवं पदम्।

prāsādaiś ca vimānaiś ca laṅkā paramabhūṣitā. ghanair ivātapāpāye madhyamaṃ vaiṣṇavaṃ padam.

यस्यां स्तम्भसहस्रेण प्रासादः समलंकृतः। कैलासशिखराकारो दृश्यते खम् इवोल्लिखन्।

yasyāṃ stambhasahasreṇa prāsādaḥ samalaṃkṛtaḥ. kailāsaśikharākāro dṛśyate kham ivollikhan.

चैत्यः स राक्षसेन्द्रस्य बभूव पुरभूषणम्। शतेन रक्षसां नित्यं यः समग्रेण रक्ष्यते।

caityaḥ sa rākṣasendrasya babhūva purabhūṣaṇam. śatena rakṣasāṃ nityaṃ yaḥ samagreṇa rakṣyate.

तां समृद्धां समृद्धार्थो लक्ष्मीवांल् लक्ष्मणाग्रजः। रावणस्य पुरीं रामो ददर्श सह वानरैः।

tāṃ samṛddhāṃ samṛddhārtho lakṣmīvāṃl lakṣmaṇāgrajaḥ. rāvaṇasya purīṃ rāmo dadarśa saha vānaraiḥ.

तां रत्नपूर्णां बहुसंविधानां प्रासादमालाभिर् अलंकृतां च। पुरीं महायन्त्रकवाटमुख्यां ददर्श रामो महता बलेन।

tāṃ ratnapūrṇāṃ bahusaṃvidhānāṃ prāsādamālābhir alaṃkṛtāṃ ca. purīṃ mahāyantrakavāṭamukhyāṃ dadarśa rāmo mahatā balena.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...