महाभारत 15.39 (श्लोक 1)

Project Home / Contents

महाभारत

←आश्रमवासिक पर्व→

←अध्याय 39→

[mh-15-39] • 24 श्लोकाः

व्यास उवाच। भद्रे द्रक्ष्यसि गान्धारि पुत्रान् भ्रातॄन् सखींस् तथा। वधूश् च पतिभिः सार्धं निशि सुप्तोत्थिता इव।

vyāsa uvāca. bhadre drakṣyasi gāndhāri putrān bhrātṝn sakhīṃs tathā. vadhūś ca patibhiḥ sārdhaṃ niśi suptotthitā iva.

कर्णं द्रक्ष्यति कुन्ती च सौभद्रं चापि यादवी। द्रौपदी पञ्च पुत्रांश् च पितॄन् भ्रातॄंस् तथैव च।

karṇaṃ drakṣyati kuntī ca saubhadraṃ cāpi yādavī. draupadī pañca putrāṃś ca pitṝn bhrātṝṃs tathaiva ca.

पूर्वम् एवैष हृदये व्यवसायो ऽभवन् मम। यथास्मि चोदितो राज्ञा भवत्या पृथयैव च।

pūrvam evaiṣa hṛdaye vyavasāyo 'bhavan mama. yathāsmi codito rājñā bhavatyā pṛthayaiva ca.

न ते शोच्या महात्मानः सर्व एव नरर्षभाः। क्षत्रधर्मपराः सन्तस् तथा हि निधनं गताः।

na te śocyā mahātmānaḥ sarva eva nararṣabhāḥ. kṣatradharmaparāḥ santas tathā hi nidhanaṃ gatāḥ.

भवितव्यम् अवश्यं तत् सुरकार्यम् अनिन्दिते। अवतेरुस् ततः सर्वे देवभागैर् महीतलम्।

bhavitavyam avaśyaṃ tat surakāryam anindite. avaterus tataḥ sarve devabhāgair mahītalam.

गन्धर्वाप्सरसश् चैव पिशाचा गुह्यराक्षसाः। तथा पुण्यजनाश् चैव सिद्धा देवर्षयो ऽपि च।

gandharvāpsarasaś caiva piśācā guhyarākṣasāḥ. tathā puṇyajanāś caiva siddhā devarṣayo 'pi ca.

देवाश् च दानवाश् चैव तथा ब्रह्मर्षयो ऽमलाः। त एते निधनं प्राप्ताः कुरुक्षेत्रे रणाजिरे।

devāś ca dānavāś caiva tathā brahmarṣayo 'malāḥ. ta ete nidhanaṃ prāptāḥ kurukṣetre raṇājire.

गन्धर्वराजो यो धीमान् धृतराष्ट्र इति श्रुतः। स एव मानुषे लोके धृतराष्ट्रः पतिस् तव।

gandharvarājo yo dhīmān dhṛtarāṣṭra iti śrutaḥ. sa eva mānuṣe loke dhṛtarāṣṭraḥ patis tava.

पाण्डुं मरुद्गणं विद्धि विशिष्टतमम् अच्युतम्। धर्मस्यांशो ऽभवत् क्षत्ता राजा चायं युधिष्ठिरः।

pāṇḍuṃ marudgaṇaṃ viddhi viśiṣṭatamam acyutam. dharmasyāṃśo 'bhavat kṣattā rājā cāyaṃ yudhiṣṭhiraḥ.

कलिं दुर्योधनं विद्धि शकुनिं द्वापरं तथा। दुःशासनादीन् विद्धि त्वं राक्षसाञ् शुभदर्शने।

kaliṃ duryodhanaṃ viddhi śakuniṃ dvāparaṃ tathā. duḥśāsanādīn viddhi tvaṃ rākṣasāñ śubhadarśane.

मरुद्गणाद् भीमसेनं बलवन्तम् अरिंदमम्। विद्धि च त्वं नरम् ऋषिम् इमं पार्थं धनंजयम्। नारायणं हृषीकेशम् अश्विनौ यमजाव् उभौ।

marudgaṇād bhīmasenaṃ balavantam ariṃdamam. viddhi ca tvaṃ naram ṛṣim imaṃ pārthaṃ dhanaṃjayam. nārāyaṇaṃ hṛṣīkeśam aśvinau yamajāv ubhau.

द्विधा कृत्वात्मनो देहम् आदित्यं तपतां वरम्। लोकांश् च तापयानं वै विद्धि कर्णं च शोभने। यश् च वैरार्थम् उद्भूतः संघर्षजननस् तथा। तं कर्णं विद्धि कल्याणि भास्करं शुभदर्शने।

dvidhā kṛtvātmano deham ādityaṃ tapatāṃ varam. lokāṃś ca tāpayānaṃ vai viddhi karṇaṃ ca śobhane. yaś ca vairārtham udbhūtaḥ saṃgharṣajananas tathā. taṃ karṇaṃ viddhi kalyāṇi bhāskaraṃ śubhadarśane.

यश् च पाण्डवदायादो हतः षड्भिर् महारथैः। स सोम इह सौभद्रो योगाद् एवाभवद् द्विधा।

yaś ca pāṇḍavadāyādo hataḥ ṣaḍbhir mahārathaiḥ. sa soma iha saubhadro yogād evābhavad dvidhā.

द्रौपद्या सह संभूतं धृष्टद्युम्नं च पावकात्। अग्नेर् भागं शुभं विद्धि राक्षसं तु शिखण्डिनम्।

draupadyā saha saṃbhūtaṃ dhṛṣṭadyumnaṃ ca pāvakāt. agner bhāgaṃ śubhaṃ viddhi rākṣasaṃ tu śikhaṇḍinam.

द्रोणं बृहस्पतेर् भागं विद्धि द्रौणिं च रुद्रजम्। भीष्मं च विद्धि गाङ्गेयं वसुं मानुषतां गतम्। गाङ्गेयो वसुवीर्येण देवो मानुषतां गतः।

droṇaṃ bṛhaspater bhāgaṃ viddhi drauṇiṃ ca rudrajam. bhīṣmaṃ ca viddhi gāṅgeyaṃ vasuṃ mānuṣatāṃ gatam. gāṅgeyo vasuvīryeṇa devo mānuṣatāṃ gataḥ.

एवम् एते महाप्राज्ञे देवा मानुष्यम् एत्य हि। ततः पुनर् गताः स्वर्गं कृते कर्मणि शोभने।

evam ete mahāprājñe devā mānuṣyam etya hi. tataḥ punar gatāḥ svargaṃ kṛte karmaṇi śobhane.

यच् च वो हृदि सर्वेषां दुःखम् एनच् चिरं स्थितम्। तद् अद्य व्यपनेष्यामि परलोककृताद् भयात्।

yac ca vo hṛdi sarveṣāṃ duḥkham enac ciraṃ sthitam. tad adya vyapaneṣyāmi paralokakṛtād bhayāt.

सर्वे भवन्तो गच्छन्तु नदीं भागीरथीं प्रति। तत्र द्रक्ष्यथ तान् सर्वान् ये हतास्मिन् रणाजिरे।

sarve bhavanto gacchantu nadīṃ bhāgīrathīṃ prati. tatra drakṣyatha tān sarvān ye hatāsmin raṇājire.

वैशंपायन उवाच। इति व्यासस्य वचनं श्रुत्वा सर्वो जनस् तदा। महता सिंहनादेन गङ्गाम् अभिमुखो ययौ।

vaiśaṃpāyana uvāca. iti vyāsasya vacanaṃ śrutvā sarvo janas tadā. mahatā siṃhanādena gaṅgām abhimukho yayau.

धृतराष्ट्रश् च सामात्यः प्रययौ सह पाण्डवैः। सहितो मुनिशार्दूलैर् गन्धर्वैश् च समागतैः।

dhṛtarāṣṭraś ca sāmātyaḥ prayayau saha pāṇḍavaiḥ. sahito muniśārdūlair gandharvaiś ca samāgataiḥ.

ततो गङ्गां समासाद्य क्रमेण स जनार्णवः। निवासम् अकरोत् सर्वो यथाप्रीति यथासुखम्।

tato gaṅgāṃ samāsādya krameṇa sa janārṇavaḥ. nivāsam akarot sarvo yathāprīti yathāsukham.

राजा च पाण्डवैः सार्धम् इष्टे देशे सहानुगः। निवासम् अकरोद् धीमान् सस्त्रीवृद्धपुरःसरः।

rājā ca pāṇḍavaiḥ sārdham iṣṭe deśe sahānugaḥ. nivāsam akarod dhīmān sastrīvṛddhapuraḥsaraḥ.

जगाम तद् अहश् चापि तेषां वर्षशतं यथा। निशां प्रतीक्षमाणानां दिदृक्षूणां मृतान् नृपान्।

jagāma tad ahaś cāpi teṣāṃ varṣaśataṃ yathā. niśāṃ pratīkṣamāṇānāṃ didṛkṣūṇāṃ mṛtān nṛpān.

अथ पुण्यं गिरिवरम् अस्तम् अभ्यगमद् रविः। ततः कृताभिषेकास् ते नैशं कर्म समाचरन्।

atha puṇyaṃ girivaram astam abhyagamad raviḥ. tataḥ kṛtābhiṣekās te naiśaṃ karma samācaran.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...