महाभारत 15.3 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

महाभारत

←आश्रमवासिक पर्व→

←अध्याय 3→

[mh-15-3] • 17 श्लोकाः

वैशंपायन उवाच। स राजा सुमहातेजा वृद्धः कुरुकुलोद्वहः। नापश्यत तदा किं चिद् अप्रियं पाण्डुनन्दने।

vaiśaṃpāyana uvāca. sa rājā sumahātejā vṛddhaḥ kurukulodvahaḥ. nāpaśyata tadā kiṃ cid apriyaṃ pāṇḍunandane.

वर्तमानेषु सद्वृत्तिं पाण्डवेषु महात्मसु। प्रीतिमान् अभवद् राजा धृतराष्ट्रो ऽम्बिकासुतः।

vartamāneṣu sadvṛttiṃ pāṇḍaveṣu mahātmasu. prītimān abhavad rājā dhṛtarāṣṭro 'mbikāsutaḥ.

सौबलेयी च गान्धारी पुत्रशोकम् अपास्य तम्। सदैव प्रीतिमत्य् आसीत् तनयेषु निजेष्व् इव।

saubaleyī ca gāndhārī putraśokam apāsya tam. sadaiva prītimaty āsīt tanayeṣu nijeṣv iva.

प्रियाण्य् एव तु कौरव्यो नाप्रियाणि कुरूद्वह। वैचित्रवीर्ये नृपतौ समाचरति नित्यदा।

priyāṇy eva tu kauravyo nāpriyāṇi kurūdvaha. vaicitravīrye nṛpatau samācarati nityadā.

यद् यद् ब्रूते च किं चित् स धृतराष्ट्रो नराधिपः। गुरु वा लघु वा कार्यं गान्धारी च यशस्विनी।

yad yad brūte ca kiṃ cit sa dhṛtarāṣṭro narādhipaḥ. guru vā laghu vā kāryaṃ gāndhārī ca yaśasvinī.

तत् स राजा महाराज पाण्डवानां धुरंधरः। पूजयित्वा वचस् तत् तद् अकार्षीत् परवीरहा।

tat sa rājā mahārāja pāṇḍavānāṃ dhuraṃdharaḥ. pūjayitvā vacas tat tad akārṣīt paravīrahā.

तेन तस्याभवत् प्रीतो वृत्तेन स नराधिपः। अन्वतप्यच् च संस्मृत्य पुत्रं मन्दम् अचेतसम्।

tena tasyābhavat prīto vṛttena sa narādhipaḥ. anvatapyac ca saṃsmṛtya putraṃ mandam acetasam.

सदा च प्रातर् उत्थाय कृतजप्यः शुचिर् नृपः। आशास्ते पाण्डुपुत्राणां समरेष्व् अपराजयम्।

sadā ca prātar utthāya kṛtajapyaḥ śucir nṛpaḥ. āśāste pāṇḍuputrāṇāṃ samareṣv aparājayam.

ब्राह्मणान् वाचयित्वा च हुत्वा चैव हुताशनम्। आयुष्यं पाण्डुपुत्राणाम् आशास्ते स नराधिपः।

brāhmaṇān vācayitvā ca hutvā caiva hutāśanam. āyuṣyaṃ pāṇḍuputrāṇām āśāste sa narādhipaḥ.

न तां प्रीतिं पराम् आप पुत्रेभ्यः स महीपतिः। यां प्रीतिं पाण्डुपुत्रेभ्यः समवाप तदा नृपः।

na tāṃ prītiṃ parām āpa putrebhyaḥ sa mahīpatiḥ. yāṃ prītiṃ pāṇḍuputrebhyaḥ samavāpa tadā nṛpaḥ.

ब्राह्मणानां च वृद्धानां क्षत्रियाणां च भारत। तथा विट्शूद्रसंघानाम् अभवत् सुप्रियस् तदा।

brāhmaṇānāṃ ca vṛddhānāṃ kṣatriyāṇāṃ ca bhārata. tathā viṭśūdrasaṃghānām abhavat supriyas tadā.

यच् च किं चित् पुरा पापं धृतराष्ट्रसुतैः कृतम्। अकृत्वा हृदि तद् राजा तं नृपं सो ऽन्ववर्तत।

yac ca kiṃ cit purā pāpaṃ dhṛtarāṣṭrasutaiḥ kṛtam. akṛtvā hṛdi tad rājā taṃ nṛpaṃ so 'nvavartata.

यश् च कश् चिन् नरः किं चिद् अप्रियं चाम्बिकासुते। कुरुते द्वेष्यताम् एति स कौन्तेयस्य धीमतः।

yaś ca kaś cin naraḥ kiṃ cid apriyaṃ cāmbikāsute. kurute dveṣyatām eti sa kaunteyasya dhīmataḥ.

न राज्ञो धृतराष्ट्रस्य न च दुर्योधनस्य वै। उवाच दुष्कृतं किं चिद् युधिष्ठिरभयान् नरः।

na rājño dhṛtarāṣṭrasya na ca duryodhanasya vai. uvāca duṣkṛtaṃ kiṃ cid yudhiṣṭhirabhayān naraḥ.

धृत्या तुष्टो नरेन्द्रस्य गान्धारी विदुरस् तथा। शौचेन चाजातशत्रोर् न तु भीमस्य शत्रुहन्।

dhṛtyā tuṣṭo narendrasya gāndhārī viduras tathā. śaucena cājātaśatror na tu bhīmasya śatruhan.

अन्ववर्तत भीमो ऽपि निष्टनन् धर्मजं नृपम्। धृतराष्ट्रं च संप्रेक्ष्य सदा भवति दुर्मनाः।

anvavartata bhīmo 'pi niṣṭanan dharmajaṃ nṛpam. dhṛtarāṣṭraṃ ca saṃprekṣya sadā bhavati durmanāḥ.

राजानम् अनुवर्तन्तं धर्मपुत्रं महामतिम्। अन्ववर्तत कौरव्यो हृदयेन पराङ्मुखः।

rājānam anuvartantaṃ dharmaputraṃ mahāmatim. anvavartata kauravyo hṛdayena parāṅmukhaḥ.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...