महाभारत 14.40 (श्लोक 1)

महाभारत

←आश्वमेधिक पर्व→

←अध्याय 40→

[mh-14-40] • 9 श्लोकाः

ब्रह्मोवाच। अव्यक्तात् पूर्वम् उत्पन्नो महान् आत्मा महामतिः। आदिर् गुणानां सर्वेषां प्रथमः सर्ग उच्यते।

brahmovāca. avyaktāt pūrvam utpanno mahān ātmā mahāmatiḥ. ādir guṇānāṃ sarveṣāṃ prathamaḥ sarga ucyate.

महान् आत्मा मतिर् विष्णुर् विश्वः शंभुश् च वीर्यवान्। बुद्धिः प्रज्ञोपलब्धिश् च तथा ख्यातिर् धृतिः स्मृतिः।

mahān ātmā matir viṣṇur viśvaḥ śaṃbhuś ca vīryavān. buddhiḥ prajñopalabdhiś ca tathā khyātir dhṛtiḥ smṛtiḥ.

पर्यायवाचकैः शब्दैर् महान् आत्मा विभाव्यते। तं जानन् ब्राह्मणो विद्वान् न प्रमोहं निगच्छति।

paryāyavācakaiḥ śabdair mahān ātmā vibhāvyate. taṃ jānan brāhmaṇo vidvān na pramohaṃ nigacchati.

सर्वतःपाणिपादश् च सर्वतोक्षिशिरोमुखः। सर्वतःश्रुतिमांल् लोके सर्वं व्याप्य स तिष्ठति।

sarvataḥpāṇipādaś ca sarvatokṣiśiromukhaḥ. sarvataḥśrutimāṃl loke sarvaṃ vyāpya sa tiṣṭhati.

महाप्रभार्चिः पुरुषः सर्वस्य हृदि निश्रितः। अणिमा लघिमा प्राप्तिर् ईशानो ज्योतिर् अव्ययः।

mahāprabhārciḥ puruṣaḥ sarvasya hṛdi niśritaḥ. aṇimā laghimā prāptir īśāno jyotir avyayaḥ.

तत्र बुद्धिमतां लोकाः संन्यासनिरताश् च ये। ध्यानिनो नित्ययोगाश् च सत्यसंधा जितेन्द्रियाः।

tatra buddhimatāṃ lokāḥ saṃnyāsaniratāś ca ye. dhyānino nityayogāś ca satyasaṃdhā jitendriyāḥ.

ज्ञानवन्तश् च ये के चिद् अलुब्धा जितमन्यवः। प्रसन्नमनसो धीरा निर्ममा निरहंकृताः। विमुक्ताः सर्व एवैते महत्त्वम् उपयान्ति वै।

jñānavantaś ca ye ke cid alubdhā jitamanyavaḥ. prasannamanaso dhīrā nirmamā nirahaṃkṛtāḥ. vimuktāḥ sarva evaite mahattvam upayānti vai.

आत्मनो महतो वेद यः पुण्यां गतिम् उत्तमाम्। स धीरः सर्वलोकेषु न मोहम् अधिगच्छति। विष्णुर् एवादिसर्गेषु स्वयंभूर् भवति प्रभुः।

ātmano mahato veda yaḥ puṇyāṃ gatim uttamām. sa dhīraḥ sarvalokeṣu na moham adhigacchati. viṣṇur evādisargeṣu svayaṃbhūr bhavati prabhuḥ.

एवं हि यो वेद गुहाशयं प्रभुं; नरः पुराणं पुरुषं विश्वरूपम्। हिरण्मयं बुद्धिमतां परां गतिं; स बुद्धिमान् बुद्धिम् अतीत्य तिष्ठति।

evaṃ hi yo veda guhāśayaṃ prabhuṃ; naraḥ purāṇaṃ puruṣaṃ viśvarūpam. hiraṇmayaṃ buddhimatāṃ parāṃ gatiṃ; sa buddhimān buddhim atītya tiṣṭhati.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...