महाभारत 14.1 (श्लोक 1) - Project अर्थ (Artha)

महाभारत

←आश्वमेधिक पर्व→

अध्याय 1→

[mh-14-1] • 20 श्लोकाः

शुक्लाम्बरधरं विष्णुं शशिवर्णं चतुर्भुजम्। प्रसन्नवदनं ध्यायेत् सर्वविघ्नोपशान्तये।

śuklāmbaradharaṃ viṣṇuṃ śaśivarṇaṃ caturbhujam. prasannavadanaṃ dhyāyet sarvavighnopaśāntaye.

वैशंपायन उवाच। कृतोदकं तु राजानं धृतराष्ट्रं युधिष्ठिरः। पुरस्कृत्य महाबाहुर् उत्तताराकुलेन्द्रियः।

vaiśaṃpāyana uvāca. kṛtodakaṃ tu rājānaṃ dhṛtarāṣṭraṃ yudhiṣṭhiraḥ. puraskṛtya mahābāhur uttatārākulendriyaḥ.

उत्तीर्य च महीपालो बाष्पव्याकुललोचनः। पपात तीरे गङ्गाया व्याधविद्ध इव द्विपः।

uttīrya ca mahīpālo bāṣpavyākulalocanaḥ. papāta tīre gaṅgāyā vyādhaviddha iva dvipaḥ.

तं सीदमानं जग्राह भीमः कृष्णेन चोदितः। मैवम् इत्य् अब्रवीच् चैनं कृष्णः परबलार्दनः।

taṃ sīdamānaṃ jagrāha bhīmaḥ kṛṣṇena coditaḥ. maivam ity abravīc cainaṃ kṛṣṇaḥ parabalārdanaḥ.

तम् आर्तं पतितं भूमौ निश्वसन्तं पुनः पुनः। ददृशुः पाण्डवा राजन् धर्मात्मानं युधिष्ठिरम्।

tam ārtaṃ patitaṃ bhūmau niśvasantaṃ punaḥ punaḥ. dadṛśuḥ pāṇḍavā rājan dharmātmānaṃ yudhiṣṭhiram.

तं दृष्ट्वा दीनमनसं गतसत्त्वं जनेश्वरम्। भूयः शोकसमाविष्टाः पाण्डवाः समुपाविशन्।

taṃ dṛṣṭvā dīnamanasaṃ gatasattvaṃ janeśvaram. bhūyaḥ śokasamāviṣṭāḥ pāṇḍavāḥ samupāviśan.

राजा च धृतराष्ट्रस् तम् उपासीनो महाभुजः। वाक्यम् आह महाप्राज्ञो महाशोकप्रपीडितम्।

rājā ca dhṛtarāṣṭras tam upāsīno mahābhujaḥ. vākyam āha mahāprājño mahāśokaprapīḍitam.

उत्तिष्ठ कुरुशार्दूल कुरु कार्यम् अनन्तरम्। क्षत्रधर्मेण कौरव्य जितेयम् अवनिस् त्वया।

uttiṣṭha kuruśārdūla kuru kāryam anantaram. kṣatradharmeṇa kauravya jiteyam avanis tvayā.

तां भुङ्क्ष्व भ्रातृभिः सार्धं सुहृद्भिश् च जनेश्वर। न शोचितव्यं पश्यामि त्वया धर्मभृतां वर।

tāṃ bhuṅkṣva bhrātṛbhiḥ sārdhaṃ suhṛdbhiś ca janeśvara. na śocitavyaṃ paśyāmi tvayā dharmabhṛtāṃ vara.

शोचितव्यं मया चैव गान्धार्या च विशां पते। पुत्रैर् विहीनो राज्येन स्वप्नलब्धधनो यथा।

śocitavyaṃ mayā caiva gāndhāryā ca viśāṃ pate. putrair vihīno rājyena svapnalabdhadhano yathā.

अश्रुत्वा हितकामस्य विदुरस्य महात्मनः। वाक्यानि सुमहार्थानि परितप्यामि दुर्मतिः।

aśrutvā hitakāmasya vidurasya mahātmanaḥ. vākyāni sumahārthāni paritapyāmi durmatiḥ.

उक्तवान् एष मां पूर्वं धर्मात्मा दिव्यदर्शनः। दुर्योधनापराधेन कुलं ते विनशिष्यति।

uktavān eṣa māṃ pūrvaṃ dharmātmā divyadarśanaḥ. duryodhanāparādhena kulaṃ te vinaśiṣyati.

स्वस्ति चेद् इच्छसे राजन् कुलस्यात्मन एव च। वध्यताम् एष दुष्टात्मा मन्दो राजा सुयोधनः।

svasti ced icchase rājan kulasyātmana eva ca. vadhyatām eṣa duṣṭātmā mando rājā suyodhanaḥ.

कर्णश् च शकुनिश् चैव मैनं पश्यतु कर्हि चित्। द्यूतसंपातम् अप्य् एषाम् अप्रमत्तो निवारय।

karṇaś ca śakuniś caiva mainaṃ paśyatu karhi cit. dyūtasaṃpātam apy eṣām apramatto nivāraya.

अभिषेचय राजानं धर्मात्मानं युधिष्ठिरम्। स पालयिष्यति वशी धर्मेण पृथिवीम् इमाम्।

abhiṣecaya rājānaṃ dharmātmānaṃ yudhiṣṭhiram. sa pālayiṣyati vaśī dharmeṇa pṛthivīm imām.

अथ नेच्छसि राजानं कुन्तीपुत्रं युधिष्ठिरम्। विनाशम् उपयास्यन्ति तव पुत्रा न संशयः। मेढीभूतः स्वयं राज्यं प्रतिगृह्णीष्व पार्थिव।

atha necchasi rājānaṃ kuntīputraṃ yudhiṣṭhiram. vināśam upayāsyanti tava putrā na saṃśayaḥ. meḍhībhūtaḥ svayaṃ rājyaṃ pratigṛhṇīṣva pārthiva.

समं सर्वेषु भूतेषु वर्तमानं नराधिप। अनुजीवन्तु सर्वे त्वां ज्ञातयो ज्ञातिवर्धन।

samaṃ sarveṣu bhūteṣu vartamānaṃ narādhipa. anujīvantu sarve tvāṃ jñātayo jñātivardhana.

एवं ब्रुवति कौन्तेय विदुरे दीर्घदर्शिनि। दुर्योधनम् अहं पापम् अन्ववर्तं वृथामतिः।

evaṃ bruvati kaunteya vidure dīrghadarśini. duryodhanam ahaṃ pāpam anvavartaṃ vṛthāmatiḥ.

अश्रुत्वा ह्य् अस्य वीरस्य वाक्यानि मधुराण्य् अहम्। फलं प्राप्य महद् दुःखं निमग्नः शोकसागरे।

aśrutvā hy asya vīrasya vākyāni madhurāṇy aham. phalaṃ prāpya mahad duḥkhaṃ nimagnaḥ śokasāgare.

वृद्धौ हि ते स्वः पितरौ पश्यावां दुःखितौ नृप। न शोचितव्यं भवता पश्यामीह जनाधिप।

vṛddhau hi te svaḥ pitarau paśyāvāṃ duḥkhitau nṛpa. na śocitavyaṃ bhavatā paśyāmīha janādhipa.

Project अर्थ (Artha): X, yashbonde.com, LinkedIn. See Sources

Loading adhyay...